Son günlerde Bella Hadid ve Justin Timberlake gibi ünlü isimlerin mücadele ettiği Lyme hastalığı, birçok kişinin aklında soru işaretleri bıraktı. Bella Hadid’in hastane görüntüleri sevenlerini endişelendirdi. Peki, Lyme hastalığı nedir, nasıl bulaşır ve tedavisi nedir? Acıbadem Ataşehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Süda Tekin Mavi, Kadın Özel Haber ekibinden Melisa Aslı Bekerenli’ye anlattı.
Doğada çok farklı kene türü bulunmaktadır. Kenelerden insanlara bulaşan çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Lyme hastalığı, Borrelia burgdorferi bakterisini taşıyan Ixodes scapularis türü keneler aracılığıyla bulaşan bir infeksiyon hastalığıdır.

Hastalık genellikle doğada geçirilen zamanlar sırasında, özellikle ormanlık ve otluk alanlarda kene tutunması sonucu gelişir. Erken dönemde fark edilip tedavi edilmediğinde, infeksiyon vücudun farklı sistemlerine yayılabilir.

Kenenin ısırması sonucu 48 saat içinde kızarıklık, ateş, baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtiler görülür. Hastalığın en belirgin ilk belirtisi, kene ısırığının etrafında oluşan ve hedef tahtasını andıran halka şeklinde genişleyen kırmızı döküntüdür. İnfekte hastalar tedavi edilmediği takdirde hastalık ilerleyerek sinir sistemi, kalp ve eklemleri etkileyebilir. Bu sebeple erken teşhis ve tedavi oldukça önem taşımaktadır.
Lyme hastalığının tanısı, genellikle klinik belirtiler ve hastanın kene maruziyeti öyküsü dikkate alınarak konur. Gerektiğinde kan testleriyle doğrulanabilir. Tedavide erken dönemde başlanan antibiyotik kullanımı oldukça etkilidir ve çoğu hastada tam iyileşme sağlanır. Bir kenenin deriye tutunmasından sonra 24 saatten fazla vücutta kalması, Lyme hastalığına yakalanma riskini ciddi oranda yükseltir. Kene ne kadar kısa sürede fark edilip çıkarılırsa, enfeksiyon riski o kadar düşer. Bu nedenle, doğada geçirilen zaman sonrası vücut düzenli olarak kontrol edilmelidir. Lyme hastalığı kişiler arasında bulaşamaz. Kene aracılığıyla bulaşır, yani hasta kişiler hastalığı bulaştırmaz. Bunun için doğada özellikle belli aylarda alınması gereken önlemler şunalardır: Özelde Lyme hastalı ama genelde kenelerle bulaşan diğer hastalıklardan korunmanın en etkili yolu kene ısırması riskinden kaçınmaktır. Bunun için doğada özellikle bahar ve yaz aylarında doğada kene kovucular tercih edilebilir. Yine doğa yürüyüşlerinde uzun kollu giysiler ve uzun pantolonların tercih edilmesi ve pantolonu çorapların içine sokularak kenenin tutunmasının engellenmesi önemlidir. Halkın kene temasına karşı bilinçlendirilmesine (vücut kontrolü, uygun giyim, kene kovucuların kullanımı) ve kenelerin doğru şekilde çıkarılmasına ilişkin eğitimler büyük önem taşımaktadır. Kene tutunması olan kişilerin çıplak elle keneyi çıkarmaması, bir sağlık kuruluşuna başvurarak kenenin en kısa sürede çıkarılmasını sağlaması gerekmektedir.

Lyme hastalığı Türkiye’de vakaları daha nadir olmakla birlikte mevcuttur. Özellikle kırsal alanlarda keneler aracılığıyla bulaş riski bulunur.

Ülkemizde kenelerle bulaşan Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı başka kene türü (Hyalomma marginatum) tarafından taşınmaktadır.