Albert Einstein’ın beyni mi çalındı? İlginç iddialar

Dünyanın en büyük dahilerinden biri olarak kabul edilen Albert Einstein, 18 Nisan 1955’te Princeton Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu. Ancak ölümünden saatler sonra başlayan olaylar, bilim dünyasının ve medyanın gündeminden yıllarca düşmedi. Peki, Einstein’ın beyni gerçekten çalındı mı? İşte akıllara durgunluk veren o ilginç yolculuk ve iddialar…

18 NİSAN 1955 SON NEFES VE VASİYET

Einstein, 76 yaşında hayatını kaybederken tek bir dileği vardı: “Beni tamamen yak. Bir bilim kalıntısı olmak istemiyorum.” Ancak Princeton Hastanesi’nde yapılan otopsi sırasında Dr. Thomas Harvey, bu vasiyete uymadı. Saat sabah 08.00’de Einstein’ın kafatasını açtı ve beynini çıkardı.

DR. HARVEY’İN BEYNİ NEDEN ALDIĞI BELİRSİZ

Dr. Harvey’in beyin uzmanı olmadığı ve otopsi sırasında bu cesareti nasıl gösterdiği bugün bile tartışma konusu. Tıp fakültesinde tüberkülozla mücadele eden sıradan bir patolog olan Harvey’in bu cesur hareketi, yıllar boyunca neden yaptığı sorulduğunda hep farklı cevaplar verdi. Princeton Üniversitesi ise Harvey’in bu davranışı üzerine onu kısa süre sonra görevden aldı.

KESİLEN BLOKLAR VE LABORATUVAR YOLCULUĞU

Harvey, beynin tümünü alarak Pensilvanya Üniversitesi’ne götürdü. Burada laboratuvar teknisyeni Marta Keller ile birlikte 240 küçük bloğa ayırarak mikroskopik slaytlar hazırladı. Bu slaytlar, yıllar boyunca birçok farklı bilim insanına gönderilerek incelendi.

BİRA SOĞUTUCUSUNUN ALTINDAKİ KUTU

Einstein’ın beyni tam 40 yıl boyunca Harvey’in yanında kaldı. Bazen bira soğutucusunun altındaki sedir kutuda, bazen de Tupperware kaplarında saklandığı iddia edildi. Hatta bir süre “Costa Cider” yazan kutularda bile muhafaza edildiği söylendi. Bu süreçte Harvey’in hayatı da altüst oldu; Princeton’dan kovuldu, üç evliliği başarısızlıkla sonuçlandı ve 1988 yılında tıp lisansını kaybederek Kansas’ta bir plastik fabrikasında çalışmaya başladı.

BEYİN ARAŞTIRMALARI VE BİLİMSEL SONUÇLAR

Harvey, beynin parçalarını pek çok bilim insanına gönderdi. Bunlardan biri Berkeley Üniversitesi’nden Marian Diamond’dı; Einstein’ın beyninde astroglial hücre sayısının yüksek olduğunu açıkladı. Sandra Witelson ise Einstein’ın beyninin parietal lobunun normalden %15 daha geniş olduğunu ve bu bölgenin mekânsal düşünceyle ilişkili olduğunu öne sürdü. Ayrıca Einstein’ın corpus callosum’unun kalın olması da iki beyin yarım küresi arasında hızlı bağlantı sağladığı düşüncesini gündeme getirdi.

BİLİM Mİ ETİK Mİ?

Harvey’in beyni neden aldığı, gerçekten bilimi mi yoksa kişisel ilgiyi mi amaçladığı sorusu hala tartışılıyor. Oğlu Hans Albert bile bu duruma öfkeliydi ve gazetelerde “Einstein’ın beyni bilim için saklanıyor” haberini görünce şoke olmuştu.

BİLİMSEL BİR ARAYIŞ MI YOKSA GİZEMLİ BİR HİKAYE Mİ?

Albert Einstein’ın beyni üzerindeki bu karmaşık ve tartışmalı yolculuk, bilim tarihi kadar etik değerler açısından da önemli bir örnek oluşturuyor. Beynin çalındığı iddiaları, Harvey’in gizemli ve değişken cevapları, saklandığı kutular ve yıllar sonra ortaya çıkan slaytlarla birleşerek tarihe tuhaf ama bir o kadar da düşündürücü bir hikâye bırakıyor. Einstein’ın vasiyeti mi yoksa bilimsel keşif arzusu mu kazanmalıydı? Bu soru hâlâ cevabını arıyor.