Anadolu sofralarından eksik olmuyor! Selçuk döneminden beri yapılan ekmek

Anadolu mutfağı, sadece lezzetleriyle değil, yüzyıllar boyu süregelen kültürüyle de başlı başına bir miras. Bu mirasın en sıcak, en kokusu burnunda hissedilen parçalarından biri de hiç şüphesiz “kete ekmeği”. Bugün hâlâ birçok evde sabah kahvaltılarına, çay saatlerine konuk olan bu özel lezzet, köklerini Selçuklu dönemine kadar uzatıyor.

ANADOLU SOFRALARINDAN EKSİK OLMUYOR!

Kete ekmeği, aslında sadece bir ekmek değil. O, bir geleneğin, bir yaşanmışlığın hamura işlenmiş hali. Kat kat açılan hamurun içine tereyağ ya da sade yağ sürülerek yapılan bu ekmek, bazen iç harcıyla da zenginleştirilir. Kimi bölgede kavrulmuş unla hazırlanan iç, kimi yerde peynir ya da patatesle tatlandırılır. Ama hangi haliyle olursa olsun, o ilk ısırıkta insanı çocukluğuna, anneanne mutfağına ya da köy fırınına götüren bir etkisi vardır.

Bugün Anadolu’nun birçok yerinde kete hâlâ yapılmaya devam ediyor. Erzurum, Kars, Sivas ve Bayburt gibi iller bu konuda adeta yarış halinde. Her biri kendi yöresel dokunuşunu katıyor. Erzurum ketesi sade olurken, Kars ketesi daha dolgun ve yağlı yapılır. Hatta bazı köylerde taş fırında odun ateşinde pişirilir, bu da keteye bambaşka bir aroma kazandırır.

KETE EKMEĞİ TARİFİ

Hamuru için:

• 2 adet yumurta (sarıları üzeri için beyazları içine)
• 1 su bardağı ılık süt
• 1 su bardağı ılık su
• Yarım su bardağı sıvı yağ
• 1 tatlı kaşığı kuru maya
• Bir buçuk tatlı kaşığı tuz
• 1 tatlı kaşığı toz şeker
• Aldığı kadar un

İç harcı için:

• 200 gram tereyağı veya margarin
• 2-2. 5 su bardağı un
• Yufkalara sürmek için:
• 150 gram tereyağı (Eritilmiş)
• 1 çay bardağı sıvı yağ

Hazırlanışı:

• Ilık sütü, suyu, mayayı ve şekeri yoğurma kabına alın. Mayayı eritin. 5 dakika bekletip, Un hariç diğer malzemeleri tuz, yumurtanın beyazını ve yağı ilave edin.
• Son olarak da unu yavaş yavaş ilave ederek ele yapışmayan kulak memesi yumuşaklığında bir hamur elde edin. Hamurunuzu küçük parçalara kesip dinlendirin. Bu arada iç harcınızı hazırlayabiliriz.
• İç harcı için, Tereyağını eritin. Unu ilave edin ve karıştırarak rengi çok hafif değişip un kokusu gelene kadar kavurun.
• Un kıvamı topak topak değil kum gibi olmalı ki hamurlarınızın içine serpebilin. Dinlenen bezeleri sırasıyla yufka boyutunda açın ve üzerlerine karıştırdığınız, eritilmiş tereyağı ve sıvı yağ karışımından sürün.
• Daha sonra bıçakla boyuna 8 parçaya kesin. Kenar kısımlardaki 3 parçayı üst üste, ortadaki 2 parçayı da üst üste koyup, daha sonra elinizle dört parmağınıza dolayarak sarın orta da kalan boşluk kısmına kavrulmuş undan 1 kaşık koyun ve kapatıp üzerine elinizle bastırın.
• 1 adet yufkadan 3 adet kete çıkıyor.
• Bu şekilde tüm bezeleri hazırlayın.
• Yağlı kâğıt serdiğiniz ya da yağladığınız tepsinize keteleri alın.
• Üzerine yumurta sarısı sürün ve çatalla çizikler atıp, 180 derecede ısıttığınız fırında ketelerinizi kızarıncaya kadar pişirin. Afiyet olsun

SELÇUK DÖNEMİNDEN BERİ YAPILAN EKMEK

Son yıllarda geleneksel lezzetlere olan ilginin artmasıyla birlikte, kete ekmeği de yeniden hak ettiği değeri bulmaya başladı. Şehirlerdeki yöresel fırınlar, doğal ürünler satan dükkanlar ve hatta bazı kafe menülerinde bile kete görmek artık mümkün. Selçuklu döneminden beri yapılan bu ekmek, özellikle kahvaltı sofralarının yıldızı hâline gelen kete, her yaştan insanın ilgisini çekiyor.

Kete ekmeği, Anadolu’nun sıcaklığını, geçmişin izlerini ve sofraların samimiyetini taşıyan bir kültür parçası. Belki de bu yüzden hâlâ sofralarımızda, hâlâ kalbimizde yer buluyor.