Kedilerde mantar enfeksiyonu neden olur, nasıl geçer? Kedilerde mantar belirtileri ve tedavisi

Kedi tüyünde dairesel dökülme ve kabuklanma alanları, çoğu zaman “mantar” ifadesiyle anılır. “Kedilerde mantar enfeksiyonu neden olur, nereden bulaşır ve nasıl tedavi edilir?” soruları, bu tür deri problemleriyle karşılaşan kedi sahiplerinin aklına ilk gelenler. En yaygın sebep, “dermatofit” denen mantar türlerinin kedinin cilt yüzeyinde üremesidir. Hijyen koşullarına yeterince dikkat edilmemesi, diğer enfekte hayvanlarla temas veya zayıf bağışıklık sistemi, hastalığın kısa sürede ortaya çıkmasına yol açar.

KEDİLERDE MANTAR ENFEKSİYONU NEDEN OLUR?

1. Çevresel Mantar Sporlarıyla Temas:

Kediler, özellikle bahçede veya dış ortamda bulunan mantar sporları taşıyan toprak, bitki veya yüzeylerle temas ettiğinde enfekte olabilir. Sokakta dolaşan kedilerde risk daha yüksektir.

2. Başka Enfekte Hayvanlarla Temas:

Mantar enfeksiyonu, özellikle barınak gibi kalabalık ortamlarda hayvanlar arasında hızla yayılabilir. Tüyler veya derideki pullar aracılığıyla sporlar kolayca taşınır.

3. Bağışıklık Sistemi Zayıflığı:

Hastalık veya yetersiz beslenme gibi sebeplerle bağışıklığı düşen kediler, mantar enfeksiyonuna karşı daha hassastır. Stres veya kronik hastalıklar da koruyucu kalkanı zayıflatır.

4. Hijyen Eksikliği:

Kedinin tımar edilmediği, yaşam alanında uygun temizlik yapılmadığı veya parazit kontrolünün ihmal edildiği durumlarda cilt sağlığı bozulur; bu da mantarların üremesine zemin hazırlar.

KEDİLERDE MANTARIN BELİRTİLERİ

• Tüy Dökülmesi ve Dairesel Kel Bölgeler: Özellikle baş, kulak çevresi, patiler veya kuyrukta küçük, yuvarlak şekilli alanlarda tüylerin dökülmesi yaygındır.

• Kaşıntı ve Kızarıklık: Kediler sürekli kaşınma, yalayıp ısırma davranışı sergileyebilir, cilt yüzeyinde kızarmış veya pullanmış lezyonlar gözlenebilir.

• Kabuklanma ve Pullanma: Deri üzerinde beyazımsı kabuk veya kepek benzeri pullar fark edilir.

• Deri Kalınlaşması veya İrinli Yaralar: İleri aşamada, özellikle çoklu enfeksiyon varsa deride sertleşme veya iltihaplı yaralar ortaya çıkabilir.

• Düşük Enerji ve İştahsızlık (Nadir): Bazı kedilerde enfeksiyona bağlı ek sorunlar gelişirse genel halsizlik gözlenebilir.
Bu belirtiler her zaman çok belirgin olmayabilir; kedinizde tüylerin matlaşması veya belli bölgede huzursuzluk da erken işaretlerden kabul edilebilir. Tanı kesinleştirmek için veteriner hekim genellikle Wood lambası (özel UV ışığı), mantar kültürü veya mikroskopik inceleme yapar.

KEDİLERDE MANTAR TEDAVİSİ: NASIL GEÇER?

1. Veteriner Tanısı ve İlaçlar:

o Enfeksiyon tipi belirlendikten sonra antifungal kremler, şampuanlar veya ağızdan alınan ilaçlar (örn. itrakonazol, griseofulvin) reçete edilebilir. Tedavi birkaç hafta sürebilir ve süreçte sabırlı olmak önemlidir.

2. Tüy Bakımı ve Hijyen:

o Tüyleri düzenli taramak, dökülen kılları ortamdan temizlemek, yatağını sık yıkamak ve evi dezenfekte etmek (örneğin çamaşır suyu, antifungal spreylerle) sporların tekrar yayılmasını engeller.

3. Düzenli Banyo veya Şampuan Uygulaması:

o Veterinerin önereceği antifungal şampuan veya solüsyonlar belirli aralıklarla uygulanır. Bu hem deriyi iyileştirir hem de spor yükünü azaltır.

4. Bağışıklık Desteği:

o Kaliteli mama, stresin azaltılması ve gerekli vitamin-mineral takviyeleriyle kedinin genel direnci yükseltilir. Özellikle bağışıklığı düşük kedilerde başarı şansı böylece artar.

5. Kontrol Muayeneleri:

o Tedavi sonrası veya devam ederken tekrarlayan veteriner kontrolü gerekir. Mantar enfeksiyonları nüksetmeye eğilimlidir; bulgular kaybolsa bile tedaviyi erken bırakmamak şarttır.
Kedilerde mantar aşısı: Bazı bölgelerde, mantara karşı koruyucu amaçlı aşılar bulunsa da her veteriner hekim tarafından rutin önerilmez. Enfeksiyon riski yüksek veya geçmişte sık mantar rahatsızlığı yaşayan kedilerde veteriner uygun görebilir.

MANTAR BULAŞICI MIDIR, İNSANA GEÇER Mİ?

Kedilerde mantara neden olan dermatofit türleri (ör. Microsporum canis) zoonotik, yani insanlara da bulaşabilen mikroorganizmalardır. Özellikle bağışıklığı zayıf, çocuklar veya yaşlılar için risk daha fazladır. Kediyle yakın temas sırasında mantar sporları insanların cildine bulaşabilir; “ringworm” denilen dairesel kızarıklık insanlarda da görülür. Bu sebeple, kedide mantar şüphesi varsa elleri yıkamak, evde hijyen kurallarına dikkat etmek ve gerekirse kendi cilt kontrollerini de yapmak gerekir. Tespitte geç kalmamak adına aynı evdeki diğer hayvanlar ya da insanlarda da benzer belirtiler izlenmelidir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Mantar olan kediye ne yapılmalı?

Öncelikle veteriner hekim muayenesine götürülmeli, kesin tanı konulmalı. Antifungal ilaç, şampuan veya gerekirse ağızdan tedavi başlanmalı; evde temizlik ve hijyen arttırılmalı.

Kedi mantarı insana bulaşır mı?

Evet, “ringworm” olarak bilinen mantar türü (dermatofit) kediden insana geçebilir. Özellikle bağışıklığı düşük olanlarda kızarık, dairesel lezyonlar görülebilir. Temastan sonra eller yıkanmalı, gerekirse doktorun tavsiyesine başvurulmalı.

Kedide mantar olduğunu nasıl anlarım?

Tüylerde bölgesel dökülme, yuvarlak kel alanlar, kaşıntı, kızarıklık ve pullanma, kedinizin mantar enfeksiyonuna işaret edebilir.

Kesin tanı için veterinerde Wood lambası incelemesi veya kültür testi yapılır.

Hayvanlarda mantar hastalığı neden olur?

Özellikle bağışıklığı düşmüş hayvanlarda, çevredeki mantar sporları veya diğer enfekte hayvanlardan bulaşan dermatofitler bu hastalığa yol açar. Hijyenin yetersiz olduğu ortamlarda risk artar.