Granülositler bir çeşit beyaz kan hücresi türüdür. Vücudun beyaz kan hücrelerinin yaklaşık üçte ikisi granülositlerden oluşmalıdır. Granülositler, kemiğin içindeki süngerimsi madde olan kemik iliğinde üretilir. Granülositler, enfeksiyon veya iltihaplanmaya neden olan virüsler, bakteriler, parazitler ve mantarlar gibi yabancı istilacılarla savaşmada bağışıklık sistemine yardımcı olurlar. GRA (granülosit) yüksekliği vücutta enfeksiyon bulunmasından romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi hastalıklarına kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
Granülositlerin normal aralığı yaklaşık 1,5 – 8,5 x 10^9/L veya mikrolitre (µL) kan başına 1,500 ila 8,500 hücre arasındadır. Seviyeler, testi yapan laboratuvarlar arasında biraz farklılık gösterebilir.
Granülosit seviyesinin normalden yüksek olmasına Granülositoz adı verilir. Granülosit yüksekliğinin nedenleri şöyledir:
Vücutta enfeksiyon olması. Enfeksiyonlar, özellikle bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar da granülositoza neden olabilir.
Hamilelik
Yoğun, uzun egzersiz
Sigara içmek
Alerjik reaksiyon
Romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar
Uyku bozuklukları
Ağır metal ve kimyasal zehirlenme
Cushing Sendromu
Kronik miyeloid lösemi gibi kan kanseri çeşitleri
Enfeksiyon (bakteriyel, mantar veya viral)
Alerjik reaksiyon
Kemik kanseri
Ameliyat
Apandisit
Kanser (Akciğer, mide, göğüs, cilt, beyin, rahim, lenfoma ve kemik iliği kanseri)
Kalp krizi
Astım reaksiyonu
Böbrek yetmezliği
Enflamasyon
Metastatik kanser
Aşırı fiziksel veya duygusal stres
Kullanılan ilaçların yan etkileri
Yanık yaralanması
Kan dolaşımı enfeksiyonları
İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD)
Kronik miyeloid lösemi gibi kan kanserleri
Kortikosteroidler dahil bazı ilaçların kullanımı
Miyelofibroz (normal kan hücresi üretimine müdahale eden nadir görülen bir kemik kanseri türü)
Granülosit yüksekliğinin belirtileri bu soruna neyin neden olduğuna göre değişir. Granülositoz yani granülosit yüksekliği şayet bakteriyel bir enfeksiyonun sonucu meydana geldiyse, baş ağrısı, ateş , yorgunluk, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler görülebilir. Romatoid Artrit sonucu granülosit seviyesi yüksek olan kişilerde eklem ağrısı, eklemlerde sertlik ve şişlik olabilir. Kronik miyeloid lösemi ile ilişkili granülositozu olanlarda genellikle yorgunluk , gece terlemeleri, anormal kanama ve soluk cilt gibi sorunlar yaşanır.
Granülosit yüksekliğinin tedavisi bu sağlık sorununun nedenine göre değişir:
Enfeksiyonlar antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
Alerjik reaksiyonlar, alerji ilaçları ve steroidlerle tedavi edilebilir.
Kanser kemoterapi, radyasyon ve kemik iliği nakli ile tedavi edilebilir.
Düşük granülosit sayısı, granülositopeni olarak da bilinir, genellikle aplastik anemi veya lösemi gibi bir kan/kemik iliğine bağlı sorunlardan kaynaklanır. Kanser tedavisinin bir yan etkisi olarak da gelişebilir. Granülosit düşüklüğünün diğer nedenleri şöyledir:
Enfeksiyonlar (Bazı bakteriyel, viral, protozoan ve mantar enfeksiyonları düşük granülosit seviyelerine neden olabilir.)
Bağışıklık sistemi hastalıkları
Kemik iliği hastalıkları (Lösemi (kemik iliği kanseri), miyelofibroz, tümör)
Aşırı kansızlık
Kullanılan ilaçların yan etkisi. Antibiyotikler, güçlü antiinflamatuarlar ve antipsikotikler dahil olmak üzere bazı ilaçlar granülosit seviyesini düşürebilir.
Kanser tedavisi. Kanser için radyasyon tedavisi, kemik iliğindeki nötrofil öncülerini yok edebilir ve bu da düşük granülosit seviyelerine neden olabilir
Radyasyon tedavisi
B9 vitamini, B12 vitamini ve demir eksiklikleri. Granülosit üretimi için hem B9 vitamini ( folik asit ) hem de B12 vitamini gereklidir. Bu besinlerdeki eksiklikler, düşük granülosit seviyelerine neden olabilir.
Dalak büyümesi
Hepatit ve insan immün yetmezlik virüsü (HIV) dahil olmak üzere belirli enfeksiyonlar
Cıva ve arsenik dahil olmak üzere belirli maddelere maruz kalma
Lösemi
Kemik iliği nakli
Yüksek doz kemoterapi gibi kanser tedavisi
Yetersiz beslenme
Genetik bozukluklar
Organ nakilleri
Tiroit bozuklukları. Granülosit düşüklüğü olan kişilerin %43’ünde hipotiroidizm ve hipertiroidizm hastalıkları görülür. Hem düşük hem de yüksek tiroid hormonlarının granülosit öncülerini yok ettiği düşünülmektedir.
Diyalize girme
Şiddetli yanıklar. Şiddetli yanıklar çok düşük granülosit seviyelerine neden olabilir. Bunun nedeni nötrofillerin kan dolaşımından çıkıp yanık bölgesine hareket etmesidir.
Gra düşüklüğü belirtileri bu durumun nedenine göre değişir ve şu belirtilere sebep olabilir:
Halsizlik.
Ateş ve titreme.
Kalp atışında ve nefes alıp vermede hızlanma
Ağız ve boğazda yutmayı zorlaştıran ülser.
Boğaz ağrısı.
Baş ağrısı.
Terleme
Grip benzeri semptomlar.
Lenf bezlerinde şişme.
Kemiklerde ağrı.
Diş eti kanaması.
Nefes almada zorluk.
Ani tansiyon düşüklüğü.
Düşük granülosit seviyelerini tedavi etmek için beyaz kan hücrelerinin üretimini artırmayı amaçlayan özel ilaçlar kullanılır. Enfeksiyon söz konusu ise antibiyotik reçete edilir. GRA düşüklüğü otoimmün hastalıklardan kaynaklanıyorsa, doktor, vücuttaki sağlıklı dokuları korumak için bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar reçete eder.