İran, tarihsel göçler ve imparatorlukların etkisiyle zengin bir etnik çeşitliliğe sahip bir ülke olarak dikkat çekiyor. Azerbaycan Türkleri, Kaşkaylar, Türkmenler, Halaçlar ve Horasan Türkleri gibi farklı Türk grupları, İran’ın kültürel, siyasi ve ekonomik yapısında önemli bir yer tutuyor. İran’ın etnik yapısı ve Türk nüfusunun dağılımı, akademik çalışmalar ve diaspora kaynakları üzerinden tahminlerle belirleniyor.
İran’ın çok etnikli yapısı, ülkede yaşayan Türk gruplarını öne çıkarıyor. Azerbaycan Türkleri başta olmak üzere çeşitli Türk toplulukları, İran’ın farklı bölgelerinde varlıklarını sürdürüyor.
İran’da yaşayan Türklerin sayısı, resmi etnik nüfus sayımı yapılmaması nedeniyle kesin olmamakla birlikte, tahminlere göre 18 ila 25 milyon arasında değişiyor. Bu verilere göre, İran nüfusunun yaklaşık %20 ila %30’unun Türk kökenlidir.
Türk nüfusunun büyük çoğunluğunu Azerbaycan Türkleri oluştururken, Kaşkaylar, Türkmenler, Halaçlar ve Horasan Türkleri gibi diğer Türk grupları da ülkede önemli bir demografik varlık sergiliyor.
Azerbaycan Türkleri, İran’ın kuzeybatısında yoğunlaşmış olup, Doğu Azerbaycan (Tebriz), Batı Azerbaycan (Urmiye, Hoy), Zencan, Ardabil, Hamedan, Kazvin gibi eyaletlerde yaşıyor. Ayrıca, Tahran ve Karac gibi büyük şehirlerde de göç yoluyla yerleşmiş milyonlarca Azerbaycan Türkü bulunuyor.
Kaşkay Türkleri güneyde, özellikle Fars Eyaleti’nde (Şiraz çevresi) ve İsfahan, Buşehr, Huzistan bölgelerinde dağınık topluluklar halinde varlık gösteriyor. Türkmenler kuzeydoğuda Gülistan Eyaleti’nde (Türkmen Sahrası, Gonbad-e Kavus), Halaçlar Markazi Eyaleti’nde, Horasan Türkleri ise Horasan-ı Rezevi bölgesinde yaşıyor.
İran’ın 2024 yılı tahmini toplam nüfusu, Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası verilerine göre yaklaşık 88 milyon kişidir. Farslar (%50-%60) en büyük etnik grubu oluşturuyor.
Azerbaycan Türkleri (%20-%25), Kürtler (%7-%10), Lurlar (%5-%7), Araplar (%2-%3), Beluçlar (%2) ve Türkmenler (%1-%2) gibi diğer etnik gruplar, İran’ın demografik çeşitliliğini tamamlıyor. Ermeniler, Asuriler ve Yahudiler ise %1’den az bir oranda tarihi azınlık grupları olarak yer alıyor.