Kargalar kaç yıl yaşar sorusu, bu akıllı kuşların masallarda yüzlerce yıl yaşamalarından söz edilmesi nedeniyle merak uyandırır. Efsanelerde ölümsüzlükle anılan kargaların gerçekte ne kadar yaşadığı; kargaların yaşam süresi, beslenme kaynakları, toksin yükü ve sosyal yapı gibi faktörlere bağlı. Orman ekosistemlerinde tohum saçıcı rolü üstlenen bu kuşlar, şehirlerde çöp ve atıklarla beslenerek olağanüstü adaptasyon yeteneklerini sergiler. Ancak trafik, ağır metaller ve iklim stresi gerçek ömrü kısaltabilir. Bilimsel kayıtlar yüzlerce yılı desteklemese de kargalar, ötüşleri kadar uzun ömürleriyle de kuş dünyasında dikkat çeker.
Kargaların ömrünü anlamak için popülasyon halkalama verileri, rehabilite raporları ve toksikoloji analizleri birlikte incelenir. Doğada kargaların ortalama ömrü 10–15 yıl olarak kayda geçer; ancak korunan rezerv ve adacık ekosistemlerinde yiyecek güvenliği sayesinde 18 yıla uzayan bireyler bulunur. Şehir efsanelerinin kaynağı “ölümsüz bilge” kuzgun motifidir; oysa kentte ağır metal ve pestisit riski kargaların ömrünü 6–8 yıla düşürebilir. Buna karşılık entelektüel esneklikleri onlara gıda bulma ve sıcaklık yönetiminde avantaj sağlar.
Kargaların 150 ya da 400 yıl yaşadığı iddiası, Ortaçağ metinlerindeki sembolik “ölümsüz bilge” anlatımlarından köken alır. Modern halkalama verileri ve otopsi raporları ise 24 yıla ulaşan birkaç istisna dışında bu iddiayı doğrulamaz. Zekâ ve problem çözme kapasitesi yüksek olsa da kargalar hâlâ biyolojik yaşlanma yasalarına tabidir.
Vahşi popülasyonlarda ortalama ömür 10–15 yıl; yavru kayıpları dâhil edildiğinde istatistiksel yaş 8–9 yıl civarındadır. Kutup zonu ve yüksek rakımlı orman ekosistemlerinde yiyecek kıtlığı ömrü kısaltırken, pestisit yükü düşük, yırtıcı baskısı sınırlı koruma alanlarında bireyler 18 yıla kadar yaşayabilir.
Besin bolluğu, ağır metal kirliliği, yırtıcı baskısı ve iklim stresi yaşam eğrisinin başlıca belirleyicileridir. Kentsel bölgelerde sabit gıda akışı yavru kurtuluş oranını yükseltirken, kurşun ve cıva birikimi karaciğer yetmezliğini tetikleyerek erişkin ömrünü kısaltır. İklim değişikliğiyle artan sıcak dalgaları, solunum stresini artırarak özellikle yaşlı kargalarda mortaliteyi yükseltir.
Kanada’daki bir rehabilitasyon merkezinde 24 yıl yaşayan kuzgun, doğrulanmış en uzun yaşayan karga rekoruna sahiptir. Avrupa’da 23 yaşında ölen kara karganın otopsisinde arterioskleroz ve böbrek fibrozisi tespit edilmiştir. 30 yılı aşan ömür iddiaları bilimsel belgeyle desteklenmemiştir.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
18:10
YORUM YAZ