Türkçede yer alan cinsiyetçi ifadeler Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından arındırılacak
Dilde eşitlikçi ve şiddetsiz kelimelerin kullanımı için Türk Dil Kurumu ile iş birliği yapmaya başlayan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türkçede bulunan cinsiyetçi ve şiddet içeren kelimeleri arındırmayı planlıyor.
Cinsiyetsiz, eşitlikçi ve şiddetsiz söz kullanımına yönlendirme amacıyla harekete geçen Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve TDK tarafından Türkçe’nin arındırılması için deyim, atasözü ve masalları incelenecek. Tekrar kullanımı önleyici politikalar geliştirilecek.
TÜRKÇEDEKİ CİNSİYETÇİ İFADELERİ ARINDIRMAK İÇİN ATASÖZLERİ VE DEYİMLER İNCELENECEK
Arındırma kapsamında atasözleri, deyimler ve masallar incelenecek ve şiddet içerikli söylemler için düzenleme yapılacak.
Yıl sonuna doğru Bakanlık tarafından düzenlenen farkındalık kampanyalarıyla hem vatandaşlar eşitlikçi ve şiddetsiz söylem için teşvik edilecek hem de çalışmaların sonuçları paylaşılacak.
Arındırılan kelimelerin tekrar kullanımını engellemek için önleyici politikalar, İletişim Bakanlığı sorumluluğunda düzenlenecek.
DİJİTAL OYUNLARDA KADINA YÖNELİK ŞİDDET
Dijital oyunlarda kadına yönelik şiddet konusu için farkındalık çalışmaları; üniversitelerin grafik tasarım, bilgisayar programcılığı, yazılım mühendisi öğrencileriyle Ankara’da belirlenen pilot üniversitede iş birliği yaparak gerçekleştirilecek.
Çizgi film ve çocuk programında geçen cinsiyetçi sözleri önlemek amacıyla çizgi-film animasyon bölümü öğrencileri ile senaristler çalışmalar yürütecek.
CİNSİYETÇİ DİL NEDİR?
Dilde cinsler arasında yapılan ayrım ve adaletsizlik cinsiyetçi dil olarak tanımlanır. Genel olarak kadının dışlandığı söylenim tarzı olarak yer alır
TÜRKÇEDE YER ALAN CİNSİYETÇİ KELİMELER NELER?
Günlük hayatta farkında olmadan kullandığımız, belki de ne anlama geldiğini dahi bilmediğimiz birçok cinsiyetçi kelime bulunuyor. Bunlara örnek verecek olursak;
“Erkek Sözü” ifadesi sadece erkeklerin dürüst olabileceğini belirten bir söz olarak yer alıyor.
“Kadın Kısmısı” kadınların bir şeyi yapamayacaklarını söylemeden önce kullanılan ifade.
“Kız Başına” kadınların tek başına bir yere gitmemelerini ve bir işi yapmamalarını vurgulayan söz.
“Kız almak/vermek” kadınları bir eşya gibi alınıp verilebileceğini iddia eder.
“İnsanoğlu” insanlığın devamının erkek soyuyla devam edeceğini belirtir.
“Yuvayı dişi kuş yapar” evlilikte tüm yüklerin kadın üstüne yüklenmesi anlamına gelir.
“Adamın dibi” haysiyeti yalnızca erkeklere özgü bir özellik zannedenlerin kullandığı ifade.
“Bilim Adamı” sadece erkeklerin bilimle uğraşabileceğini vurgular.
“İş Adamı” iş hayatında sadece erkeklerin rolü olduğunu belirtir.
ATASÖZLERİNDE YER ALAN CİNSİYETÇİ İFADELER
Yaşanmışlık ve kültürlerle yol gösterici olan atasözleri, toplumsal bilince sahip olan ve yazılı kanunlar gibi geçerliliği olan söz dizilimleridir.
Kadının Üzerine Söylenen Atasözleri:
“Kadın var, arpa ununu aş eder, kadın var buğday ununu taş eder.”
“Peyniri deri, kadını erkeği saklar.”
“Eşeğin bozunu; Manastır’ın kızını alma.”
“Oğlan doğuran övünsün, kız doğuran dövünsün.”
“Kızı olanın dili olmaz.”
“Kızını dövmeyen dizini döver.”
“Kız elin, oğlan evin.”
“Kız yükü, tuz yükü.”
“Kızın mı var? Derdin var.”
“Kişiyi vezir eden de kadındır, rezil eden de.”
“Kadın malı, kapı mandalı.”
“Kadının hükmettiği evde mutluluk olmaz.”
