Cengiz Karakaya, 1975 yılında Türkiye'nin Bitlis ilinde dünyaya gelmiştir. Eğitim hayatına doğduğu şehir olan Bitlis'te başlayan Karakaya, ilk ve orta öğrenimini burada tamamlamıştır. Halen Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nde eğitimine devam eden Karakaya, akademik birikimini artırmaktadır.
Siyasi ve sosyal alanlardaki aktif rolüyle dikkat çeken Cengiz Karakaya, 2010 ile 2013 yılları arasında bir sivil toplum kuruluşu temsilciliği görevini üstlenmiştir. Bu süreçte toplumsal projelere katkı sağlamıştır.
2014 yılındaki yerel seçimlerde Hür Dava Partisi (HÜDA-PAR) çatısı altında Bitlis Belediye Başkanlığı için adaylığını koyan Karakaya, siyasi kariyerine yerel düzeyde başlamıştır.
7 Haziran 2015 tarihinde gerçekleştirilecek olan genel seçimlerde ise Cengiz Karakaya, Bitlis ilinden bağımsız milletvekili adayı olarak siyasi arenada yerini almıştır. Bu adaylık, onun ulusal düzeyde temsil arayışını göstermektedir.
Kişisel hayatına bakıldığında, Cengiz Karakaya evli olup 5 çocuk babasıdır.
7 Haziran 2015 Genel Seçimleri kapsamında Cengiz Karakaya, 25. Dönem milletvekili adayları arasında yer almaktadır.