Bilim insanları tarafından dünya yüzeyinde sessizce gerçekleşen yeni bir değişim keşfedildi. Bilim insanlarını hayrete düşüren keşfe göre Güney Afrika her yıl birkaç milimetre yukarıya doğru yükseliyor. Üstelik bu durum deprem ve tektonik levha hareketlerinden de kaynaklanmıyor. Güney Afrika'nın yükselmesindeki neden ise bilim dünyasının gündemine bomba gibi düştü.
Bilim insanları tarafından yapılan gözlemlerde Güney Afrika'nın her yıl yükseldiği ortaya çıktı. Bu yükselişin yer kabuğunun altındaki yarı-erişim kaya tabakalarının hareketi yani "manto akışı" nedeniyle yaşandığı tahmin ediliyordu.
Ancak yeni bir araştırma bütün teorileri altüst ederek bilim dünyasının gündemine oturdu. Yapılan açıklamaya göre Güney Afrika'nın her yıl yükselmesinin nedeni iklim krizinin neden olduğu kuraklık.
Bonn Üniversitesi'nden bilim insanları tarafından yapılan çalışma kapsamında Güney Afrika genelinde GPS alıcıları yerleştirildi. GPS alıcıları sayesinde son derece hassas GPS ölçümleri gerçekleştirildi. Ölçümlere göre 2012-2020 yılları arasında Güney Afrika'nın bazı bölgelerinde 6 milimetreye vatan toprakta bir yükseliş tespit edildi.
Özellikle ciddi su kıtlığı yaşayan bölgelerde bu yükselişin daha çok belirgin olduğu görüldü. Araştırmanın yazarlarından Dr. Makan Karegar, bu yükselişin suyu, yer altı suyu ve toprak neminin azalmasından kaynaklandığını belirtti. Adeta bir sünger gibi su kaybeden toprak, üzerindeki yükten kurtulunca yukarı doğru genişliyor.
İnsanlar genel olarak Dünya'yı üzerinde durduğumuz sert ve hareketsiz bir zemin olarak tahmin eder. Ancak gezegenin davranışı küresel ölçekte çok daha esnek, hatta araştırmacıların deyimiyle "lastik bir top" gibi.
Su kütlesinin ağırlığı bile kabuğu bastırabiliyor, kuraklık döneminde ise bu ağırlık azalarak, zeminin esneyerek tekrar yükselmesine neden oluyor.
Güney Afrika'nın başkenti Cape Town gibi şehirler, 2015-2019 yılları arasında kuraklıkta en kritik seviye olan "sıfır gün" tehlikesiyle burun buruna gelmişti. O dönemde yer altı suyu ve baraj rezervleri tükenme noktasındaydı. Aynı yıllarda GPS verileri, bölgede toprak yükselmesinin en yoğun yaşandığını gösteriyor.
Uydu verileri ile yaşanan bu değişimin olduğu da kanıtlandı. Yükselme büyük oranda kuraklık yıllarında gerçekleşiyor. Eğer su rezervleri yeniden dolarsa toprak zamanla eski haline dönüyor. Ancak kuraklığın devam ettiği durumlarda yükseliş sürmeye devam edecek ve toprak kabaracak.
Bilim insanlarına göre yeni bir iklim değişikliği ölçüm aracı keşfedildi. GPS ölçümleri sayesinde kuraklık etkileri hızlı ve uygun maliyetli bir şekilde artık izlenebilecek. Güney Afrika gibi iklim krizinin ön cephelerinde yer alan ülkeler için bu teknoloji, gelecekte su yönetiminin bel kemiği olacak.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
15:20
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ