Fokur fokur kaynayan bir 'ötegezegen' bulundu! Gökbilimcilerden büyük keşif

James Webb teleskobu tarafından yapılan önemli keşif, gezegenin yüzeyindeki koşullar konusunda anlaşmazlığa yol açtı.

Fokur fokur kaynayan bir 'ötegezegen' bulundu! Gökbilimcilerden büyük keşif
KAYNAK:
|
GİRİŞ:
08.03.2024
saat ikonu 15:22
|
GÜNCELLEME:
08.03.2024
saat ikonu 15:22

Gökbilimciler, Dünya'nin ötesinde yasanabilir kosullar arayisini ilerleten bulgularla, tamamen derin bir okyanusuyla kapli olabilecek uzak bir gezegeni gözlemlediler.

Nasa'nin James Webb uzay teleskobu (JWST) tarafindan yapilan gözlemler, Dünya'nin yariçapinin iki kati ve yaklasik 70 isik yili uzakliktaki ötegezegenin atmosferinde su buhari ile metan ve karbondioksitin kimyasal izlerini ortaya çikardi.

Fokur fokur kaynayan bir 'ötegezegen' bulundu! Gökbilimcilerden büyük kesif - 1. Resim

Cambridge Üniversitesi'nden arastirmacilara göre bu kimyasal karisim, okyanusun tüm yüzeyi kaplayacagi bir su dünyasi ve hidrojen bakimindan zengin bir atmosferle uyumludur.

Analizi yöneten Prof Nikku Madhusudhan, "Okyanus sicakligi 100 derece veya daha fazla olabilir" ifadelerine yer verdi. Yüksek atmosfer basincinda, bu kadar sicak bir okyanus hala sivi olabilir, "ancak yasanabilir olup olmayacagi belli degil" diye ekledi.

Fokur fokur kaynayan bir 'ötegezegen' bulundu! Gökbilimcilerden büyük kesif - 2. Resim

MUHTEMELEN 4.000 DERECE

TOI-270 d olarak bilinen ayni dis gezegenin ek gözlemlerini yapan Kanadali bir ekip yeni kesif hakkinda ayni atmosferik kimyasallari tespit ettiler, ancak gezegenin sivi su için çok sicak olacagini, muhtemelen 4.000 derece sicakliga sahip oldugunu, bu sebeple inanilmaz derecede yogun bir hidrojen ve su buhari atmosferi ile tepesinde kayalik bir yüzeye sahip olacagini iddia ediyorlar.

TOI-270 d'nin okyanus olduguna dair kanitlar, temel kimyanin hidrojen bakimindan zengin bir atmosferde dogal olarak olusmasi gerektigini öngördügü amonyagin yokluguna dayanmaktadir. Ancak amonyak suda yüksek oranda çözünür ve bu nedenle asagida bir okyanus olsaydi atmosferde tükenirdi. Prof. Nikku Madhusudhan, "Bir yoruma göre bu, hidrojen açisindan zengin bir atmosferin altinda bir su okyanusunun bulundugu 'okyanus ötesi' bir dünya" ifadelerine yer verdi.

Fokur fokur kaynayan bir 'ötegezegen' bulundu! Gökbilimcilerden büyük kesif - 2. Resim

BIR TARAFI SÜREKLI KARANLIK

Kosullar Dünya'dakinden çok farkli olacaktir. TOI-270 d gezegeni gelgit kilitlidir, yani bir tarafi sürekli olarak yildizina bakarken diger tarafi sürekli karanliktir ve asiri bir sicaklik kontrasti olusturur.

Prof. Dr. Madhusudhan, "Okyanus gündüz tarafinda son derece sicak olacaktir. Gece tarafi ise potansiyel olarak yasanabilir kosullara ev sahipligi yapabilir" ifadelerini kullandi.

Ancak Dünya'nin yüzeyindeki basincin onlarca ya da yüzlerce katina sahip ezici bir atmosfer olacaktir. Sularin onlarca ila yüzlerce kilometre derinlige ulasmasi, yüksek basinçli bir buz deniz tabani ve bunun altinda kayalik bir çekirdek olmasi muhtemeldir.

Fokur fokur kaynayan bir 'ötegezegen' bulundu! Gökbilimcilerden büyük kesif - 3. Resim

"NEREDEYSE KALIN, SICAK BIR SIVI GIBI"

Montreal Üniversitesi'nden Prof. Björn Benneke gezegen üzerinde ek gözlemler yapmis ve "okyanus dünyasi" hipotezini sorgulamistir. Benneke, "Bizim görüsümüze göre sicaklik, suyun sivi olabilmesi için çok sicak" diyen Benneke, atmosferin önemli miktarda su buhari içerdigini, bunun da bir okyanusun varliginin makul olabilmesi için çok fazla oldugunu belirtti. Benneke, yüzeyde sicakliklarin 4.000 dereceye ulasabilecegini ve suyun sivi ile gaz arasindaki ayrimin bulaniklastigi süperkritik bir durumda bulundugunu tahmin ederek, "Neredeyse kalin, sicak bir sivi gibi" ifadelerini kullandi.

Her iki ekip de Dünya'daki biyolojik süreçlerle baglantili olan ancak baska kaynaklar tarafindan da üretilebilen karbon disülfür tespit etti. Ancak bir baska biyo-imza molekülü olan dimetil sülfürden (DMS) hiçbir iz yoktu.

Madhusudhan son olarak, "(Karbon disülfürü) biyolojik aktiviteye baglayamayiz. Hidrojen açisindan zengin bir atmosferde bunu yapmak nispeten kolaydir. Ancak bu essiz molekülü ölçebilirsek, gelecekte yasanabilir gezegenleri ölçebilecegimiz konusunda umut verici olur." dedi.

ETİKETLER
#ötegezegen
#karbondioksit
#Dünya
YorumYORUM YAZ
Uyarı
Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Yorumlar YORUMLAR
(0 Yorum)