Covid-19 virüsünün yayılmasını engellemek için geliştirilen teknolojilerin amacı dışında kullanıldığı ortaya çıktı. İsrail, Çin, Hindistan, Avustralya ve ABD gibi ülkelerde toplumu gözetlemek, polis gözetiminde tutmak, kişileri takip etmek gibi amaçlara hizmet ettirildiği anlaşıldı.
Bir yıldan uzun süre boyunca bir haber üzerinde çalışan Associated Press (AP), Covid-19 salgınının ilk döneminde dünya genelinde milyonlarca insan, virüsün yayılmasını durdurmaya yardımcı olabilecek yeni teknolojiler için gizli verilere ihtiyaç duyulduğunu belirten hükümet yetkililerine inandığını, fakat yetkililerin insanları kandırdığını ortaya çıkardı. Hükümetler, salgın teknolojisi sayesinde bireylerin özel sağlık bilgileri, yüz ölçüleri, ev adresleri, fotoğraf gibi birçok bilgi topladı. Bir yıldan fazla süre boyunca kaynaklarla röportajlar yapan AP, Covid-19 için kullanılan teknolojilerin nasıl başka amaçlara hizmet ettirildiğini öğrenmek için binlerce belge inceledi.
Salgın yetkililere, sokağa çıkma yasaklarından uzun süre sonra da devam eden izleme araçlarıyla toplumu gözetleme gerekçesi verdi. Dünya genelinde pek çok ülkede yetkililerin söz konusu teknolojileri ve verileri aktivistler ve sıradan insanlar için seyahati durdurmak, bazı toplulukları baskılamak ve insanların sağlık bilgilerini farklı amaçlarla kullanmak gibi durumların yanı sıra bazı durumlarda istihbarat teşkilatlarıyla paylaştığı tespit edildi.
İsrail'de pandemi teknolojisi sayesinde iç istihbarat teşkilatı Şin Bet, vatandaşları tekip etti. 2021'de Şin Bet, polisle şiddetli çatışmalara karıştığından şüphelendiği Arap ve Filistinli vatandaşlara tehdit mesajları göndermek için bu teknolojiyi kullandı.
Kudüs'ün eski kent bölgesinde çalışan Majd Ramlawi, telefonuna Arapça olarak "Mescid-i Aksa'da şiddet eylemlerine katıldığınız tespit edildi. Hesabını soracağız" kısa mesaj geldiğini AP'ye anlattı.
Çin, sıfır vaka Covid-19 politikaları kapsamında oldukça katı tedbirler getirdi. Vatandaşlar, çoğu şehirde özgürce hareket edebilmek için cep telefonu uygulamaları yüklemek zorunda kaldı. Ancak salgın kısıtlamaları hafiflemesine rağmen, söz konusu sağlık uygulamalarının insanları takipte kullanıldığına dair iddialar devam ediyor.
Covid-19 virüsüne yakalanmadıklarını veya enfekte kişilerin yakınında olmadıklarını belirten bazı vatandaşlar, uygulamadaki kodlarının aniden kırmızıya döndüğünü belirtti.
Hindistan'da Mayıs 2020'de Telangana eyaletinde polis, maske takmayan insanlara takip için CCTV kullanan yapay zeka tabanlı yazılımları kullanmaya başladı. SQ Masood isimli aktivist, 2021'de Haydarabad'ın Müslüman çoğunluklu bir bölgesinde polis tarafından rastgele durdurulduğunu belirterek, polisin fotoğrafını çekebilmek için maskesini çıkarmasını istediğini söyledi.
Masood, polise bu nedenle dava açsa da devam eden davada polis yetkilileri söz konusu fotoğraf çekme hadisesinin yüz tanıma için kullanıldığını reddetti.
Avustralya'da polisin, suçları araştırmak için Covid-19 için geliştirilen QR verilerini bir tür elektronik gizli ağ olarak kullandığı iddia edildi. Söz konusu durum, hükümetin bilgilerin yalnızca halk sağlığı için kullanılacağına dair güvence vermesine rağmen yaşandı.
ABD yönetimi de salgını gözetim için fırsata dönüştürdü. Hükümet, Sağlık ve İnsani Hizmetler Departmanının pandemi müdahalesini desteklemek için veri madenciliği ve gözetim şirketi Palantir Technologies Inc. ile 2020'de 24,9 milyon dolar değerinde iki sözleşme imzaladı.
Göçmen hakları grubu Just Futures Law tarafından AP ile paylaşılan belgeler, ev hapishane, okul gibi yerlerde akıl sağlığı, madde kullanımı ve çeşitli sağlık bilgilerini içeriyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
08:57
YORUM YAZ