Rusya, 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna'ya başlattığı özel askeri operasyon ile savaşın fitilini ateşlemişti. 3 yıldan uzun bir süredir savaş tüm hızıyla devam ediyor.
Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşın son bulması için gerçekleştirilen barış görüşmelerinin üçüncü turu yine Türkiye'nin arabuluculuğunda bugün İstanbul'da gerçekleşti.
Gerçekleştirilecek görüşmelerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy katılım göstermedi. Onların yerine Ukrayna tarafından Rustem Umerov, Rusya tarafından ise Vladimir Medensky hazır bulundu.
Bundan önceki iki görüşmede barış planı bir çerçeveye oturtulmaya çalışılmıştı. Ancak sadece esir takasları gerçekleştirilebilmişti. Bu görüşmeler, en fazla bir buçuk saat sürmüştü. Rusya’nın devlet ajansları ise görüşmelerin iki güne yayılabileceğini ve Perşembe ile Cuma günlerini kapsayacağını yazdı. Kremlin de görüşmelerin bu akşam olacağını doğruladı, İstanbul'da muhtıra ve takasların görüşüleceğini bildirdi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, gece gerçekleştirdiği ulusa sesleniş konuşmasında, “Umerov toplantının Çarşamba günü planlandığını bildirdi. Ayrıntılar yarın belli olacak” ifadelerine yer verdi.
Eski Savunma Bakanı olan Umerov, geçen hafta güvenlik sekreteri olarak atandı ve önceki iki müzakere turuna da başkanlık etmişti.
Ukrayna, ABD’nin çağrısıyla derhal ateşkes ilan edilmesini destekliyor. Moskova ise ateşkes için önce bazı düzenlemelerin yapılması gerektiğini savunuyor.
Son haftalarda Rusya, Ukrayna şehirlerine füze ve insansız hava aracı saldırılarını yoğunlaştırırken, Ukrayna, Rusya saldırılarına karşı tepkisiz kalmadı. Uzun menzilli insansız hava araçlarıyla misilleme yaptı.
Barış görüşmeleri için Çırağan Sarayı'na gelen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıya ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Fidan, "Türkiye’nin ev sahipliğinde yürütülen doğrudan görüşmelerin 3. turu için bir araya gelmiş bulunuyoruz. Amacımız bedeli bir hayli yüksek bu savaşı bir an önce sonlandırmaktır. Bu görüşmelerin gerçekleşmesi için irade ortaya koyan Sayın Putin ve Sayın Zelensky’e, savaşın sonlandırmasına yönelik süreci destekleyen Sayın Trump’a ve görüşmelere doğrudan veya dolaylı destek veren diğer tüm liderlere şükranlarımızı sunuyoruz. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, çatışmalarla dolu bölgemizde barış meşalesini yıllardır taşıyan bir liderdir. Türkiye kendisinin liderliğinde Rusya-Ukrayna barışının hayata geçmesi için yoğun çaba göstermektedir. İlk iki tur görüşmelerde önemli sonuçlar elde ettik. Bugüne kadar gerçekleştirilen esir değişimlerinin insani sonuçları bakımından uluslararası toplumca takdir edildiğini memnuniyetle görmekteyiz. İkinci tur görüşmelerde tarafların ateşkes ve barışa dair perspektifini yansıtan memorandumları teate etmelerini de önemli bir gelişme olarak görüyoruz. Aradan geçen sürede müzakere heyetleri teknik düzeyde temasları sürdürdüler. Bu üçüncü müzakere sürecinde temennimiz, tarafların teate ettikleri muhtıralar üzerinde öze dönük, sonuç odaklı istişareler gerçekleştirmeleridir. Nihai hedef, elbette ki barışa gidecek yolu inşa edecek bir ateşkestir. Ev sahibi olarak rolümüz iki tarafın da kendini güven içinde hissedeceği bir müzakere ortamı sağlamaktır. Kolaylaştırıcı olarak üzerimize düşen görevi layıkıyla yerine getirmeye devam edeceğiz. Değerli katılımcılar diplomasi bir süreçtir, ancak bu süreç her yeni adımda somut kazanımları arttırarak, olumlu ilerleme kaydedildiği taktirde anlam kazanır. Türkiye tarafların sağlayacakları mutabakata bağlı olarak sürecin ilerlemesi için üzerine düşen görevi yerine getirmeye her zaman hazırdır" diye konuştu.
İstanbul'da yapılan Rusya ile Ukrayna arasındaki 3. tur barış müzakerelerinde iki ülkenin yeni bir esir takası anlaşmasına vardığı bildirildi.
Rusya Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, İstanbul'da 2 Haziran'da sağlanan anlaşmalar kapsamında, Kiev yönetiminin kontrolündeki topraklardan bir grup esir Rus askerinin alındığı belirtildi.
Bunun karşılığında Ukrayna'ya bir grup askerin teslim edildiği kaydedilen açıklamada, alınan Rus askerlerin Belarus'ta bulunduğu ve Rusya'ya getirileceği ifade edildi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Telegram hesabından yaptığı paylaşımda, Rusya ile İstanbul'da 2 Haziran'da yapılan görüşmelerde varılan anlaşmalar gereği esir askeri takasının 9'uncusunun yapıldığını aktardı.
"Ağır hasta ve ağır yaralı savunmacılar evlerine dönüyor." ifadelerini kullanan Zelenskiy, takas süreci kapsamında toplam 1000'i aşkın Ukraynalı askerin evlerine döndüğünü kaydetti.
Zelenskiy, esir asker takası sürecinin devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Tarafların açıklamalarında, esir takasında yer alan asker sayısına dair bilgi verilmedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İstanbul'da Türkiye'nin ev sahipliğinde düzenlenen Rusya-Ukrayna görüşmelerinde "çözüm yolunda taraflar arasında ortak irade inşasına bir tuğla daha eklendiğini" belirterek, "Bir bütün olarak bakıldığında, müzakerelerin daha yapıcı ve sonuç odaklı bir istikamette ilerlediğini memnuniyetle müşahede ettik." dedi.
Uluslararası toplumun Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında İstanbul’da gerçekleştirilen görüşmelere olan ilgi ve desteğinin aynı zamanda "küresel düzeyde barışa duyulan özlemin bir yansıması" olduğunu kaydeden Fidan, "Savaşın ilk gününden bu yana çözüm için çabalayan ülkemiz, Rusya ve Ukrayna arasında kalıcı barışın tesisi için çalışmaya devam edecektir." mesajını paylaştı.