Rus enerji sirketi Gazprom, Ukrayna üzerinden Rus gaz akisina iliskin anlasmanin bitmesine bir gün kala, Avrupa’ya gönderilen gaz miktarinin azaltildigini duyurdu. Rus enerji sirketi Gazprom, anlasmanin bitecegi 1 Ocak tarihi öncesinde Avrupa’ya bugün 42,4 milyon yerine toplam 37,2 milyon metreküp gaz pompalanacagini duyurdu.
Bir son dakika uzlasisi olmamasi halinde, Rusya ve Ukrayna arasindaki bes yillik gaz akisi anlasmasinin süresinin dolmasiyla birlikte Avrupa’ya bu hat üzerinden yapilan gaz tedarikinin yeni yilin ilk saatleri itibariyla durmasi bekleniyor.
Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin, 26 Aralik’ta yaptigi açiklamada Ukrayna üzerinden gaz tedariki için bu yil içerisinde bir anlasma yapmaya vakit kalmadigini söylemisti.
Ukrayna, bazi Avrupa ülkelerinin baskilarina ragmen, savas nedeniyle Rusya ile yeni bir anlasma yapmayi reddediyor. Ukrayna, anlasmayi reddederek Rusya’dan yillik 800 milyon dolarlik bir ödemeden vazgeçmis olacak. Rus enerji devi Gazprom ise Ukrayna üzerinden gerçeklestirdigi yaklasik 5 milyar dolarlik satis güzergahini yitirmis olacak.
Ukrayna üzerinden gaz akisinin durmasi, Ukrayna'ya komsu eski bir Sovyet ülkesi olan Moldova açisindan büyük bir darbe olacak. Avrupa Birligi dahilinde durumdan en çok etkilenecek ülke ise Slovakya olacak.
Slovakya Basbakani Robert Fico, Ukrayna’nin Rus gazinin geçisini durdurmasi halinde Ukrayna aleyhinde misilleme tedbirler uygulama tehdidinde bulunmustu. Slovak lider, Ukrayna’ya elektrik arzini kesmekle tehdit etmisti.
Slovakya Ekonomi Bakanligi tarafindan yapilan açiklamada, ülkenin Ukrayna’dan tedarikin kesilmesi nedeniyle dogal gaz sikintisi yasanmayacagi ifade edildi. Açiklamada, diger yandan durumun finansal bir etkisi olacagi ve gaz firmalarinin alternatif tedarik güzergahlari için 177 milyon euro fazla ödeme yapmak zorunda kalacaklari bildirildi.
Ukrayna’ya komsu ülkelerden Macaristan ise Karadeniz’den geçen TürkAkim kanaliyla güneyden Rus gazi alimina devam edebilecek. Ukrayna’daki savasla birlikte Avrupa’nin alternatif kaynaklara yönelmesiyle birlikte, bir dönem dünyanin en büyük gaz ihracatçisi olan Gazprom, 2023 yilinda 7 milyar dolar zarar ederek 1999 yilindan bu yana ilk kez yili zararla kapatmisti. Rusya’nin Avrupa’ya dogal gaz tedarik ettigi Yamal Avrupa ve Kuzey Akim boru hatlari daha önce atil durumda kalmisti. Mevcut durumda 1 Ocak itibariyla Rus gazinin Avrupa’ya tasinmasinda tek güzergah olarak TürkAkim kalmis olacak.
Ucuz Rus gazi tedarikinde azalma, Avrupa açisindan ise büyük çapli bir ekonomik yavaslamaya, enflasyonda artisa ve hayat pahaliliginin artmasina neden olmustu.