ABD Başkanı Donald Trump, Apple CEO’su Tim Cook ile arasındaki gerilimi açık açık anlattı. Katar’da konuşan Trump, “Tim’le dün ufak bir problem yaşadım,” diyerek sözlerine başladı ve ekledi: “Ona dedim ki, ‘Tim, sen benim arkadaşımsın. Sana hep iyi davrandım. 500 milyar dolarlık yatırım getiriyorsun ama şimdi duyuyorum ki Hindistan’da fabrikalar kuruyorsun. Ben bunu istemiyorum.’
Trump, ithalata uyguladığı yüksek tarifelerle Amerikan üretimini teşvik etmeye çalıştığını sık sık vurguluyor. Bu kapsamda, Apple gibi şirketlerin ABD’de üretime yönelmesi için baskı kuruyor. Ancak Apple, son dönemde iPhone üretiminin Çin’den Hindistan’a kaydırıldığını açıklamıştı. Bu hamleyle yüksek gümrük vergilerinden kaçmayı hedefleyen şirket, yalnızca bu çeyrekte tarifelerin kendilerine 900 milyon dolara mal olacağını hesaplıyor.
Trump ise bu gelişmeden rahatsız: “Tamam, Hindistan’da üretim yap ama Hindistan için yap. ABD’de de üretim yapmanı istiyorum,” dedi.
Apple’dan konuya ilişkin resmi bir açıklama gelmedi. Ancak şirket, bu yıl başında yaptığı açıklamada önümüzdeki dört yılda ABD’ye 500 milyar dolarlık yatırım planı olduğunu ve bu yatırımların 20 bin kişiye iş sağlayacağını duyurmuştu. Teksas’ta Mac Pro üretimi de bu planın bir parçası.
Yine de analistlere göre iPhone üretiminin ABD’ye taşınması pek gerçekçi değil. Wedbush Securities’ten Dan Ives, “iPhone’lar ABD’de üretilse fiyatları 3 bin 500 dolara kadar çıkabilir” diyor. Hem üretim altyapısının eksikliği hem de yüksek işçilik maliyetleri, bu geçişin kısa vadede mümkün olmadığını gösteriyor.
Cook ise birkaç hafta önce analistlerle yaptığı görüşmede, “ABD’de satılan iPhone’ların büyük kısmının üretim yeri artık Hindistan olacak,” ifadelerini kullanmıştı. Apple, zaten pandemi döneminde Çin’de yaşanan üretim sorunları nedeniyle tedarik zincirini çeşitlendirme adımları atmıştı.