Yılın ilk yarısında Wall Street, gümrük vergilerinin enflasyon üzerindeki etkisinin sınırlı kalacağına ve ekonominin direnç göstereceğine inanmıştı. Hisse senetleri rekor üstüne rekor kırdı. Ancak geçen hafta açıklanan ekonomik veriler bu iyimser tabloyu sarstı.
İstihdam verileri haftaya kötü başladı. İşe alım oranı son yedi ayın en düşük seviyesine gerilerken, işini gönüllü olarak bırakan çalışanların oranı da yüzde 2’ye düştü. Çarşamba günü gelen büyüme verileri ise görünürde olumlu: Ekonomi ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 3 büyüdü. Ama bu toparlanma yüzeyde kaldı. Tüketici ve işletme taleplerini yansıtan iç satışlardaki artış sadece yüzde 1,2 oldu. Bu oran, 2022'den bu yana görülen en düşük seviye.
Yahoo Finance’e konuşan EY-Parthenon Baş Ekonomisti Greg Daco, bu görünümü "ekonomik bir serap" olarak tanımlıyor. Daco’ya göre, gümrük vergilerinden kaynaklanan enflasyon baskıları artık daha görünür. Politik belirsizlikler ve göçmen karşıtı düzenlemeler de ekonomideki belirsizliği artırıyor.
Perşembe günü açıklanan PCE Endeksi de tabloyu destekler nitelikte. Haziranda fiyat artışları hız kazandı, enflasyon hâlâ Fed’in yüzde 2’lik hedefinin üzerinde. Reel harcamalar ise sınırlı: Mayısta yüzde 0,2 düşen harcamalar, haziranda sadece yüzde 0,1 arttı.
Hafta, temmuz ayı istihdam raporuyla kapandı ve tablo daha da karardı. ABD ekonomisi beklentilerin çok altında, yalnızca 73 bin yeni istihdam yarattı. Mayıs ve haziran verileri ise toplamda 258 bin kişi aşağı yönlü revize edildi. Bu, Mayıs 2020'den bu yana en büyük iki aylık düzeltme oldu.
Oxford Economics’ten Michael Pearce’a göre, gümrük vergileri özellikle otomobil ve mobilya gibi kalemlerde tüketimi yavaşlatıyor. Vergiler yürürlüğe girmeden önceki “erken alımlar” sayesinde yaşanan geçici canlılık da artık etkisini yitirmiş durumda.
Ticaret savaşının etkileri yalnızca tüketici cephesinde değil, şirket bilançolarında da hissedilmeye başladı. Whirlpool ve P&G gibi firmalar maliyet artışlarından doğrudan etkileniyor. Piper Sandler’dan Michael Kantrowitz, bu etkinin özellikle tüketici odaklı şirketlerde daha keskin yaşandığını vurguluyor.
Her ne kadar teknoloji devleri bu gelişmelere bir ölçüde dayanıklı olsa da, baskıdan tamamen muaf değiller. Apple CEO’su Tim Cook, bu çeyrekte 1,1 milyar dolarlık gümrük vergisi maliyeti beklediklerini açıkladı. Shake Shack, Canada Goose ve Kellanova gibi markalar ise fiyat duyarlılığı yüksek tüketicilerin harcamalarını kısmaları nedeniyle zor bir bilanço dönemi geçiriyor.