ABD Adalet Bakanlığı, 2018 ve 2019 yıllarında gerçekleşen ve 346 kişinin hayatını kaybettiği iki ayrı Boeing kazasıyla ilgili havacılık devine dava açmamaya hazırlanıyor.
ABD Adalet Bakanlığı, havacılık firması Boeing ile firmanın beş yıl önce 346 kişinin ölümüne neden olan iki 737 Max jet uçağı kazasıyla ilgili dolandırıcılık davasında cezai kovuşturmadan kaçınmasını sağlayacak bir anlaşma yaptı. Şirket, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) soruşturmasını engellemeye çalıştığını kabul edecek ve 1,1 milyar dolar ceza ödeyecek.
2018’de Endonezya’da Lion Air’e, 2019’da ise Etiyopya Havayolları’na ait 737 Max uçaklarının düşmesi sonucu toplamda 346 kişi hayatını kaybetmişti. Her iki kazanın da uçuş kontrol sistemlerindeki arızalardan kaynaklandığı tespit edilmişti. Kazalar sonrası Boeing’in uçakları yaklaşık iki yıl boyunca dünya genelinde yere indirilmişti.
Bakanlık, anlaşmanın Boeing’in “suçlu” sıfatı almasını engelleyeceğini ancak şirketin dolandırıcılığı kabul ederek sorumluluk üstleneceğini belirtti. Anlaşma ayrıca Boeing’in etik ve uyum programlarını geliştirmeye devam etmesini de şart koşuyor.
Kaza bazı mağdurlarının aileleri anlaşmaya destek verirken, birçok aile tepki gösterdi. 2019’daki Etiyopya kazasında 28 yaşındaki kızını kaybeden Fransız Catherine Berthet, Adalet Bakanlığı’nın kararını “tam anlamıyla bir şok” olarak değerlendirdi. Berthet, “Hükümet, Boeing’e körü körüne güveniyor. Kızım Camille dahil 346 kişinin öldürülmesine göz yumuyor” ifadelerini kullandı.
Şirket, 2021 yılında Trump yönetiminin son günlerinde benzer bir dava açmama anlaşmasıyla üç yıl boyunca cezai kovuşturmadan korunmuştu. Ancak savcılar, Boeing’in bu süreçte öngörülen etik ve uyumluluk programını tam olarak uygulamadığını ve anlaşmayı ihlal ettiğini belirtti. Üstelik yeni anlaşmanın imzalanmasından sadece iki gün önce, Alaska Havayolları’na ait bir 737 Max 9 uçağında kapı paneli havada kopmuştu. Bu olay da şirketin güvenlik uygulamalarına dair endişeleri yeniden gündeme getirdi.
Adalet Bakanlığı, yeni anlaşmanın Boeing’e hem hesap verebilirlik hem de önemli yapısal reformlar getireceğini savunurken, kamuoyunda “gerçek adalet” tartışması büyüyor. Anlaşmanın kesinleşmesiyle birlikte, Bakanlık’ın önümüzdeki hafta dava dosyasının düşmesi için mahkemeye başvurması bekleniyor.
Boeing ve Adalet Bakanlığı, BBC’nin yorum taleplerine cevap vermedi.