Asgari ücret görüşmeleri başlıyor! İşte yeni maaşın etkileyeceği ödemeler ve ücretler

Asgari ücret görüşmeleri başlıyor. İlk randevu 11 Aralık Pazartesi günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde gerçekleştirilecek. Hükümet, işçi ve işveren temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2024 yılı için geçerli olacak maaşı belirleyecek. Temmuzdaki yüzde 34'lük ara zamla net 11 bin 402 lira olarak uygulanan asgari ücret yapılacak tek zamla yeniden belirlenecek. Asgari ücret belirlenirken enflasyon ve geçinme endeksleri de dikkate alınacak.

Yeni asgari ücret, işsizlik ve staj maaşı dahil birçok ücret üzerinde etkili olacak.  

YENİ ASGARİ ÜCRET TÜM KESİMLERİ DOLAYLI OLARAK ETKİLEYECEK

Asgari ücret tutarı artışı birçok ödemeyi de etkileyecek. Asgari ücretle birlikte kimilerinin eline geçen aylık tutarı artarken kimilerinin de ödemelere gelecek artışla üzerindeki mali yük artacak. Çalışanlardan işsizlere hemen herkese etki edecek zam pek çok kesimin kazancını arttırırken, prim ve kesintilerde mali kayba neden olacak. Yeni ücret, 2024 yılına ait işsizlik maaşı başta olmak üzere, doğum-askerlik borçlanmasından 65 yaş ve engelli aylıklarına kadar pek çok ödeme ve maaşı değiştirecek. şte yeni maaşın etkileyeceği ödemeler ve ücretler:

İŞSİZLİK MAAŞI

Yeni asgari ücret işsizlik ödeneğini arttıracak. İş Kanunu’na göre, çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor.

RAPOR ÜCRETLERİ

Sigortalı bir çalışanın, hastalık, iş kazası, doğum gibi durumlarda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş olan sağlık kuruluşları veya hekim raporlarında yazan istirahat süresince geçici bir süre iş yapamaması durumunda verilen geçici iş göremezlik raporunda kişiye ödenen rapor paraları asgari ücret artışıyla artacak. Asgari ücretlilerin 2024 yılı için ayakta tedavi ve yatarak tedavide günlük rapor parası da artacak.

GSS PRİMİ ÖDEMESİ

Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de 2024 yılında asgari ücret zammı kadar artıyor. Geliri asgari ücretin üçte birinin üzerinde olanlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. Geliri brüt asgari ücretin 3'te birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. 2024 asgari ücret zammı ile birlikte GSS primleri de zamlı olarak ödenecek.

ASKERLİK, DOĞUM VE YURT DIŞI BORÇLANMA PRİMLERİ

Doğum ve askerlik borçlanması ile yurt dışı borçlanma ödemeleri asgari ücrete bağlı olarak artıyor. Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret zammı kadar artacak. Emeklilik için eksik primi olanlar için maliyetler de katlanacak. 1 Ocak itibarıyla yani bir günlük farkla asgari ücretteki artış oranı kadar borçlanma tutarları artacak. Bağ-Kur’luların ödeyecekleri prim tutarları ile SGK tarafından kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre yeniden belirlenecek. Doğum, askerlik, avukatlık stajı, doktora gibi zamanlarda geçen sürelerin borçlanma primleri de artıyor. Bu kalemlerden en çok artış gösterecek olan için yurt dışı borçlanması olacak.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ

İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor. Bu rakamlar da asgari ücrete gelen zamla birlikte artacak. Bağ-Kur primleri de asgari ücrete zam oranında artış olacak.

ENGELLİ VE 65 YAŞ AYLIKLARI

Sosyal Güvenlik Kurumundan (SSK, Emekli Sandığı, BAĞ-KUR) gelir ve aylık hakkından yararlanmayan, 65 yaşını doldurmuş olan, sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödemeyen, muhtaçlık sınırından az geliri olan ve bu durumu Valiliklerce/Kaymakamlıklarca tespit edilen kişilere verilen 65 yaş aylığı, yeni asgari ücret kapsamında yeniden hesaplanacak. Engelli aylıkları da asgari ücret zammıyla yükselecek.

STAJYER MAAŞLARI

Okullardan işletmelere ve şirketlere staj için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücret artış oranı kadar yükseliyor. Staj yapan öğrenciler net asgari ücretin yüzde 30'undan az olmamak kaydıyla ücret alıyor. Asgari ücrete gelecek zam stajyer maaşını da artıracak.

KIDEM TAZMİNATI

Asgari ücret alan bir çalışanın 1 yıllık çalışmasının karşılığında hak ettiği kıdem tazminatı yeni asgari ücretle birlikte yükselecek. Asgari ücret alanların kıdem tazminatı hesaplamaları da yeni zamma göre yeniden hesaplanacak.

BES KESİNTİLERİ

Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti tutarı da asgari ücrete gelen zamla birlikte artacak.

ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde Komisyon başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.