Yüzbinlerce Bağ-Kur’luya erken emekliliğin önü açılıyor. Küçük esnaf için başlatılan prim indirimi ile Bağ-Kur ile SSK primlerinin eşitlenmesi bir süredir gündemdeydi. Müjdeli haber Ticaret Bakanı Ömer Bolat’tan geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla hükümetin üzerinde çalıştığı düzenleme hakkında konuşan Bakan Bolat, “7 bin 200 iş günü konusu da hükümetimizin vaatleri arasındadır. En kısa sürede, 2024 yılı çalışmaları içerisinde, bunlar mutlaka ele alınıp gerçekleştirilecektir" dedi.
Bağkur’luya erken emeklilik için hükümet kolları sıvadı. Özellikle küçük esnaf için başlatılan prim indirimi çalışması için Cumhurbaşkanı Erdoğan talimatı vermişti. Bağ-Kur ile SSK primlerinin eşitlenmesi ile ilgili düzenleme gündemdeki yerini korurken Ticaret Bakanı Ömer Bolat’tan esnafın emeklilikte aranan 9 bin prim gün şartının 7 bin 200'e düşürülmesi ile ilgili yeni açıklama geldi.
TBMM Genel Kurulu'nda önceki gün bakanlığının bütçesi üzerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Bakan Bolat, esnafın erken emekliliğinin önünü açacak prim eşitlemesi ile ilgili de konuştu. Esnafa verdikleri bütün sözleri bugüne kadar tuttuklarını aktaran Ömer Bolat, "Bu 7 bin 200 iş günü konusu da hükümetimizin vaatleri arasındadır. En kısa sürede, 2024 yılı çalışmaları içerisinde, bunlar mutlaka ele alınıp gerçekleştirilecektir" diye konuştu.
Daha önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "Bağ-Kur'luların emeklilik için prim gün sayısının 9 binden 7 bin 200'e düşürülmesi konusu özellikle küçük esnaf kapsamında bulunan yaklaşık 1 milyon Bağ-Kur'lumuzu kapsıyor. Cumhurbaşkanımızın talimatını yerine getireceğiz" açıklaması yapmıştı.
9 bin prim gün şartının 7 bin 200'e düşürecek düzenlemenin Meclis’ten geçmesi ile ilk etapta 1 milyon esnaf 5 yıl erken emeklilik ve 1800 gün daha az prim ödeme imkanına kavuşacak.
Düzenlemenin Meclis’ten geçmesi ile ilk etapta basit usulde çalışan 1 milyon küçük esnafın kapsama alınacak. Kimlerin kapsam dahilinde olacağı ise bazı kriterlere göre yapılacak. Küçük esnafın tespitinde, 10 ve altı personel kriteri üzerinde duruluyor. Böylece kendi işini yapan ve basit usulde vergilendirilen, berber, bakkal, ayakkabı tamircisi, terzi, kuaför gibi esnaf erken emeklilik düzenlemesinden yararlanacak ve erken emekliliğe hak kazanmış olacak.
Yasadan EYT'lilerin de yararlanabilmesi için 9 Eylül 1999 öncesini kapsaması gerekiyor. Bu tarihten önce ilkkez sigortalı olan Bağ-Kur'lular açısından da 7.200 gün yeterli olacak. bu tarihten önce sigortalı olan kadınlar 7.200 gün erkekler ise 9 bin gün ile emekli olabiliyor. Böylece yasa erkeklerinde 7.200 günle emekli olmasını sağlarsa primi eksik EYT'liler de emekli olabilecek ve 9 bin günü beklemeyecek.
9 Eylül 1999 tarihinden sonra ise Bağ- Kur'da hem kadınlar hem de erkekler 9 bin gün ile emekli olabiliyor. Yasa 9 Eylül 1999 sonrasını kapsarsa bu kez kadınlar da 1.800 gün yani 5 yıl kazanmış olacak.
Prim eşitlemesi ile ilgili TGRT canlı yayınında Ahmet Sözcan’ın sorularını yanıtlayan Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, hükûmetin çıkardığı çok sayıda cazip Bağ-Kur prim yapılandırma kanunlarına rağmen ödeme gücü olmayan çok sayıda esnaf EYT’li olsa da borçları nedeniyle emekli olamadığını dikkat çekti. Karakaş, bu kapsamda olanlar için Bağ-Kur primlerinin düşürülmesi ile ilgili çalışmanın seçimlerden önce torba yasa ile Meclis’e gelmesini beklediklerini söyledi.
Karakaş, Bağ-Kur prim düzenlemesinden şoför, bakkal, kebapçı, tatlıcı, berber, kuaför, kahveciler, ayakkabıcılar, terzi, sebzeci, manav ve tamirci esnafının yararlanacağını dikkat çekerek patronların bundan yararlanmasının mümkün olmayacağını söyledi. Karakaş, aynı zamanda Bağkur borçları ile ilgili yapılandırmayı da değinerek “Bağkur ihyasını da torba yasada bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Bağ-Kur primleri asgari ücrete yapılan zam oranında artıyor. 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren asgari ücret gelecek artış tutarı yüzde 50 olursa primler de yüzde 50 oranında artacak.
Türkiye Gazetesi’ndeki köşe yazısında İsa Karakaş esnafın yüksek enflasyon, ekonomik daralma ve asgari ücret artışına bağlı olarak 4/1-b prim miktarının artışı ve benzeri sebeplerle Bağkur’luluğunu noktalamak istediklerini yazmıştı.
Bağ-Kur ile ilgili muaflık olup olmadığını Bağ-Kur’luluğun nasıl sona erdirilebileceği ile ilgili soruları yanıtlayan Karakaş, Bağkur primi ödemekten kurtulmanın yolunu açıkladı. Karakaş, Bağ-Kur prim ödemesinden muaf tutulmanın da mümkün olduğunu belirterek “2023 yılında her ay ödenen Bağ-Kur primi 4.628,00 TL’dir. Ödeme gücü olup primlerini aksatmadan ödeyenlere ise bu tutar üzerinden %5 indirim yapılmaktadır. SGK özellikle esnaf ve sanatkârlardan ödeme gücü olmayanları belirli şartlarla Bağ-Kur primi ödemekten muaf tutmaktadır. Tarımda kendi adına bağımsız çalışanlar ile kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan gelir vergisinden muaf olup esnaf ve sanatkârlardan belli şartları taşıyanlar 4/1-b sigortalılığından muaf tutulmaktadır.” dedi.
Bağkur primlerinden muaf tutulmak için esnaf ve sanatkârlardan belli şartları taşımaları gerektiğine dikkat çeken Karakaş, bunun için adım adım yapılması gerekenleri anlattı:
“- Tarımda kendi adına bağımsız çalışanlardan, tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 katından az olduğunu Ziraat Odalarına, odanın bulunmadığı yerlerde Tarım İl/İlçe Müdürlüklerine,
- Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan gelir vergisinden muaf olup Esnaf ve Sanatkâr siciline kayıtlı olanlar ise aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetlerine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 katından az olduğunu Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğine,
“SİGORTALILIK MUAFİYET BELGESİ”ni onaylatarak, SGK’ya bildirmeleri gerekmektedir.
Bu belge 2 nüsha düzenlenir. Bir nüshası düzenleyen kuruluşta kalır, bir nüshası da Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilir.
Buna göre SGK da yapacağı incelemeye göre başvuru sahibini Bağ-Kur primi ödeme yükümlülüğünden muaf tutabilmektedir.
Belirtilen şartları sağlayanların sigortalılığı, esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüklerindeki kayıtlarının silindiği tarihte sona erecektir. Bu tarih, esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüklerince veya sigortalılarca 10 gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile SGK’ya bildirilecektir.”