Doğalgaza talep patladı, ülkelerin faturası fırladı! Krizde en ucuz fatura Türkiye'de
Dünyada pandemi sonrası enerjiye artan talep fiyatların yükselmesine neden oldu. Doğalgaz fiyatları artan talep nedeniyle geçen yıla göre yüzde 324 artarken 2022’nin ilk çeyreğinde ise artış 2021’e göre yaklaşık yüzde 400’e yükseldi. Emtia fiyatları dünyada 5’e katlanırken Türkiye’de artış oldu. Devlet fiyatlara sübvansiyon uygulayarak, Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında vatandaşına en ucuz doğalgazı sunan ülke Türkiye oldu.
Dünyada pandemi sonrası çarklar yeniden harekete geçti. Ancak enerji en büyük sorun haline geldi. Enerji talebinin hızla artmasına paralel olarak enerji fiyatları da tavan yaparken salgın sonrası doğalgaza talep arttı. Fiyatlar küresel anlamda yükseldi. 2021 yılının ortalamasına göre fiyatlar yüzde 324 arttı. Doğalgaz fiyatı, 2022’nin ilk çeyreğinde ise 2021’in aynı dönemine oranla yüzde 384 yükselerek neredeyse 5 kat arttı.
2021 Ocak'ta doğalgazın 1.000 metreküpü Avrupa'daki doğalgaz ticaret merkezlerinde 120 dolarken 2022'ye girerken 1.400 dolar seviyesine ulaşarak yaklaşık 12 kat arttı. Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle emtia fiyatlarında küresel çapta yaşanan yükseliş doğalgaz fiyatlarında da ek artışlara neden oldu.
AVRUPA VE TÜRKİYE’DE DOĞALGAZ FİYATI
Ocak 2021-Ocak 2022 kıyaslaması yapıldığında bir metreküp doğalgazın tüketici fiyatlarında Avrupa ülkelerinin başkentlerinde yüzde 250’ye varan artışlar görüldü.
- Berlin'de 0.6724 Euro’dan yüzde 266 artışla 2.461 Euro’ya (10.92 TL'den 39.96 TL'ye)
- Londra'da 0.4660 Euro’dan yüzde 155 artışla 1.1929 Euro’ya (7.57 TL'den 19.37 TL'ye)
- Madrid’de 0.7522 Euro’dan yüzde 90 artışla 1.4268 Euro’ya (12.21 TL'den 23.16 TL'ye)
- Sofya'da 0.5607 Euro’dan yüzde 97 artışla 1.1066 Euro’ya (9.10 TL'den 17.96 TL'ye)
- Türkiye'de ise Ocak 2021'de 2.03 TL olan doğalgazın metreküp fiyatı Ocak 2022'de 2.74 TL'ye Nisan 2022'de 3.6778 liraya yükseldi.
EN UCUZ DOĞALGAZ TÜRKİYE'DE
Küresel anlamda fiyatların belirlendiği bir emtia olmasına rağmen Avrupa ülkeleri arasında en ucuz doğalgaz, bu konuda yüzde 99 oranında dışa bağımlı bir ülke olan Türkiye'de tüketiliyor.
Küresel artışların vatandaşa yansımasını en az seviyede tutmaya çalışan Türkiye çok ciddi bir sübvansiyon uyguluyor. 2021 yılında doğalgazda, hane halkının tüketimi dikkate alındığında yüzde 80’leri bulan oranda 80 milyar liralık bir sübvansiyon yapıldı. Bir başka ifadeyle 100 liralık fatura gelmesi gereken bir haneye 20 liralık fatura gelirken 80 lira devlet tarafından karşılandı. Yapılan son düzenlemeyle ise
Yılda ortalama 1.000 metreküp tüketen bir konutun doğalgaz faturasının yaklaşık 11.800 TL olması gerekiyor. Ancak yapılan son düzenlemeyle yüzde 70 seviyesinde sübvansiyon oranı uygulanarak bu faturanın 3.631 lirasını vatandaş, 8.168 TL'sini ise devlet ödeyecek. Gelecek yıl Karadeniz gazının devreye girmesi ve küresel anlamda fiyatların istikrar kazanmasıyla vatandaş lehine düzenlemeler yapılacak.
