Fed ve ECB farklı yollarda: Faiz politikalarında neden ayrıştılar?

ABD Merkez Bankası (Fed), çarşamba günü gerçekleştireceği toplantıda faizleri bir kez daha sabit tutması bekleniyor. Bu, üst üste dördüncü toplantıda faizlerin yerinde kalacağı anlamına geliyor. Öte yandan Avrupa Merkez Bankası (ECB), bu ay itibarıyla son bir yılda sekizinci kez faiz indirimine gitti. Bu iki büyük merkez bankasının aldığı farklı kararlar, dikkatleri üzerlerine çekti.

TRUMP’TAN POWELL’A SERT SÖZLER

ABD Başkanı Donald Trump, Fed’in Avrupa’yla aynı hızda faiz indirmemesine tepki gösterdi. Geçtiğimiz hafta Fed Başkanı Jerome Powell’ı “ahmak” olarak niteleyen Trump, Avrupa’nın faizleri “10 kez düşürdüğünü” ancak ABD’nin henüz hiçbir adım atmadığını söyledi. "Kimse bu durumu anlamıyor" diyerek Fed’in tutumunu eleştirdi.

FARKLI EKONOMİK MANZARALAR

Peki bu ayrışmanın arkasında ne var? Her iki merkez bankası da kendi ekonomik dinamiklerine göre hareket ediyor. ECB, bu ay politika faizini yüzde 2.25’ten yüzde 2’ye düşürdü. Bu, Avrupa'da borçlanma maliyetlerinin ABD’ye göre 2 puan daha düşük olduğu anlamına geliyor. ECB, faiz indirim döngüsünün sonuna yaklaşıldığını da sinyalleriyle belirtti.

Fed ise en son 2024 Aralık ayında faiz indirimi yapmıştı. O zamandan bu yana faizler 4.25%–4.5% aralığında sabit. Trump’ın ikinci başkanlık döneminde henüz herhangi bir faiz indirimi gerçekleşmedi.

İKİ KITA, İKİ FARKLI ENFLASYON BEKLENTİSİ

İşin merkezinde enflasyon yatıyor. Fed, bahar aylarında enflasyon tahminlerini yukarı yönlü güncellemişti. Gerekçe, Trump’ın uyguladığı yeni tarifelerin zamanla fiyatları artırabileceği yönündeki endişeydi. Şimdilik bu fiyat artışları görünmese de Fed temkinli davranıyor.
Avrupa ise tam tersi bir tablo çiziyor. ECB, enflasyonun bu yıl %2 seviyesine gerilemesini, önümüzdeki yıl ise %1.6’ya düşmesini bekliyor. Bu da bankayı daha fazla faiz indirimi yapmaya itiyor. Wilmington Trust Başekonomisti Luke Tilley, “Avrupa enflasyon düşük diye indiriyor, Fed ise enflasyonun yükseleceğinden korktuğu için beklemede” yorumunu yapıyor.

ABD SABIRLI, AVRUPA DAHA HIZLI HAREKET EDİYOR

LPL Financial’ın başekonomisti Jeffrey Roach’a göre, Fed'in bekleme politikasında ısrar etmesinin sebebi ABD tüketicisinin hâlâ güçlü olması. Bu da Fed’e zaman kazandırıyor. Avrupa’da ise ekonomik büyüme baskı altında. ECB Başkanı Christine Lagarde, artan ticaret gerilimlerinin Avrupa ekonomisinde talebi zayıflatabileceği uyarısında bulundu. ABD’nin ithalata uyguladığı tarifeler hâlihazırda %10 seviyesinde; temmuz ayına kadar anlaşma sağlanamazsa bu oran %50’ye çıkabilir.

FED İÇİN BASKI ARTIYOR

Fed’in çifte görevi var: Hem fiyat istikrarını sağlamak hem de istihdamı desteklemek. Bu durum, karar alma sürecini daha karmaşık hale getiriyor. Bazı Fed yetkilileri, tarifelerden kaynaklanan enflasyon baskısının geçici olduğunu savunarak faiz indirimi için alan olduğunu düşünüyor. Ancak çoğunluk hâlâ ihtiyatlı.

Powell’ın bu hafta yapacağı açıklamada temkinli ama açık uçlu bir dil kullanması bekleniyor. Mackenzie Investments stratejisti Dustin Reid’e göre, “Fed'in eylülde faiz indirimi yapması mümkün. İşgücü piyasasında zayıflama sinyalleri var.”

İLGİLİ HABERLER

Gözler FED'e çevrildi! Faiz indirimine ne zaman başlayacak?

DÜNYA BANKASI DA UYARDI

Bu arada Dünya Bankası, küresel büyüme tahminini %2.3’e düşürdü. Bu oran, 2008 krizinden bu yana resesyonlar dışında görülen en düşük seviye. Nedeni ise artan ticaret gerilimleri ve politika belirsizlikleri. Dünya genelinde ülkelerin %70'inde büyüme beklentileri aşağı çekildi.