Ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, İran-ABD gerilimine dair piyasa tepkilerini analiz etti. “Piyasalar artık çatışma riskinin azaldığını fiyatlıyor. İran’ın manevra alanı daraldı. Ancak petrol fiyatlarında kalıcı bir yükseliş, TCMB’nin Temmuz’daki olası faiz indirimi planlarını sekteye uğratabilir.” İfadelerini kullandı.
TGRT Haber ekranlarında yayınlanan Bilmedikleriniz programına konuk olan Ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, İran-ABD geriliminin piyasalara etkisini değerlendirdi. Eryılmaz, piyasaların artık savaşın bittiği yönünde fiyatlama yaptığını belirterek, “İran köşeye sıkıştı, şu anda piyasalar bu senaryoyu işliyor” dedi.
Hafta sonu ABD’nin İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırısının ardından piyasaların nasıl tepki vereceği merak konusuydu. Ancak pazartesi günü piyasalar genel anlamda dengeli bir açılış yaptı. ABD vadeli endeksleri negatife döndükten sonra tekrar pozitife geçti. Petrol fiyatlarında ise yüzde 10’luk bir sıçrama beklenirken, yalnızca 77.7 dolar seviyeleri görüldü ve tekrar 76 dolar altına geriledi. Altın ise güne düşüşle başladı.
Piyasalardaki bu görece sakin durumu değerlendiren Eryılmaz, "Savaş uzmanları İran’ın ABD’ye doğrudan saldırma kapasitesine sahip olmadığını, böyle bir hamlenin gelmeyeceğini söylüyordu. İran’ın misillemesini İsrail’e yönelik göstermelik bir saldırı ile yapması, aslında ABD’ye sessiz kaldığı şeklinde yorumlandı" dedi.
İran’ın sık sık gündeme getirdiği Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidi konusunda da net konuşan Eryılmaz, “Piyasa bu tehdidi hiç gerçekçi bulmadı. Çünkü İran’ın petrol ihracatının büyük bölümü bu boğazdan geçiyor. En büyük müttefiki Çin’in ithalatının yüzde 80’i buraya bağlı. Bu nedenle kapatma tehdidi teknik olarak mümkün görünmüyor. Yine savaşta eğer ona destek olacaksa ya Çin olacak ya diğer bölge ülkeleri” dedi.
İran’ın dışişleri bakanının uzlaşmacı tavrına dikkat çeken Eryılmaz, “Piyasa, İran’ın seçeneklerinin tükendiğini ve sonunda müzakere masasına döneceğini fiyatlıyor. Bu yüzden savaş fiyatlaması göremiyoruz. Aksine, savaşın hızlı bir şekilde sönümleneceği yönünde bir algı oluştu” diye konuştu.
Borsa İstanbul’daki hareketleri de değerlendiren Eryılmaz, “BIST 100 endeksi 9.077 seviyesinden tepki aldı ve 9.113’e yükseldi. Eğer İran ABD üslerine misilleme yapsaydı 9.000’in altını görmemiz mümkündü. Ancak öyle bir tablo yok. Piyasa, ‘en kötüsü gerçekleşmedi’ diyor” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Eryılmaz, Hürmüz Boğazı’nın gerçekten kapanması halinde çok farklı bir senaryonun devreye gireceğini belirtti: “Eğer boğaz uzun süreli kapalı kalırsa petrol fiyatı 120 dolara kadar yükselebilir. Bu durum yalnızca enerji piyasasını değil, tüm merkez bankalarının politikalarını da etkiler. Türkiye açısından ise petrol fiyatlarındaki yüzde 10’luk artış, enflasyona 1.8 puanlık yukarı yönlü etki yapıyor.”
Petrol fiyatlarının kalıcı şekilde artması durumunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Temmuz ayında faiz indirimine gitmesinin zorlaşabileceğini vurgulayan Eryılmaz, “Bu senaryo gerçekleşirse faiz indirimi gündemden kalkar, hatta sıkı duruş devam eder” dedi.
Son olarak Eryılmaz, Hürmüz Boğazı’nın uluslararası piyasalardaki belirleyici rolüne dikkat çekerek sözlerini şöyle tamamladı:
“Eğer burası gerçekten kapatılırsa dünya yeni bir ekonomik düzene hazırlanmalı. Ancak şu anda piyasa İran’ın bu adımı atamayacağına ikna olmuş durumda.”
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
12:24
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ