Asgari ücrete yapılan yüzde 34’lük artışla beraber gözler memur ve emekli maaşlarına çevrildi. Yarın TÜİK tarafından açıklanacak haziran ayı enflasyon veriyle altı aylık enflasyon farkı belli olacak. Peki, memur ve emekliye ne kadar zam yapılacak? Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin tüm zam senaryolarını değerlendirdi.
Memur ve memur emeklileri yarin açiklanacak enflasyon verilerine odaklandi. Ocak-Mayis TÜFE verilerine göre, bes aylik enflasyon farki yüzde 15,26 oldu. Enflasyonda yüzde 8’in üzerindeki fark, memur ve memur emeklilerinin zamlarina eklenecek. Buna göre, memur ve memur emeklilerin en az yüzde 7,13’lük enflasyon farki alacak. Ankara Yildirim Beyazit Üniversitesi Ögretim Görevlisi Tarkan Zengin, konuya dair önemli degerlendirmeler yapti.
TRT Haber’in haberine göre Zengin sunlari kaydetti: "Memurun zam orani bu hafta sonuna kalmadan belli olacak. Çarsamba günü enflasyon açiklandiktan sonra ya o günün aksaminda zaten çalismalar yapildi, yapiliyor. Bugün muhtemelen sayin Cumhurbaskanimiza bir sunum yapildi. Burada farkli alternatifler ve simülasyonlar sayin Cumhurbaskanimiza sunulmustur. Enflasyon beklenecek çarsamba günü. Yapilan çalismalar o enflasyonla birlikte ilan edilecektir.
Ya o gün ya ertesi gün Meclis asamasi baslayacaktir. Memurlar ayin 15'inde maaslarini aliyorlar ancak en azindan 1 hafta öncesinden bordrolarin hazirlanmis olmasi gerekiyor. Dolayisiyla yeni zamli maaslari alabilmeleri için hafta sonu da dahil o günlerde bitmesi lazim. Yasal mevzuatin ayrintili bir düzenleme olmayacagini düsünüyorum. Toplu sözlesmenin 4. 6 ay zam diliminin ilgili maddesi degisecek.
Meclis asamasinda komisyonda da çok tartisilacagini düsünmüyorum. 4 milyon civarinda aktif memuru, yaklasik 15 milyon emekliyi ilgilendiren bir düzenlemenin TBMM asamasinin da hizli olacagini düsünüyorum. "Sayin Cumhurbaskanimizin talimatiyla Cumhurbaskani Yardimcimiz Cevdet Yilmaz baskanliginda bir çalisma yapildi. Bürokratlar ve bakan yardimcilari düzeyinde de bu çalismalar devam etti. Bu çalismalarda farkli alternatifler ortaya çikti.”
Basindan beri sunu savunuyorum: Sayin Cumhurbaskani en düsük kamu görevlisi maasinin 22 bin lira olacagini söyledi. Mevcut duruma göre en düsük memur maasinin yüzde 85 civari bir artisi anlamina geliyor. Bu bütün kamu çalisanlarina verilir mi? Basindan beri söylüyorum. Bu ihtimal çok mümkün görünmüyor. Yapilacak artisin bir miktari oransal, geriye kalan da seyyanen yapilacaktir diye düsünüyorum.
“Tahminim özellikle yüzde 25 seviyelerinde bir oransal zam verilip üzerine de 7-8 bin lira arasinda seyyanen zam verilme ihtimalini kuvvetle muhtemel olacagini düsünüyorum. Bu formülle en düsük devlet memuru maasini 22 bin liraya çikaran bu durum bütün kamu görevlilerine yansitilacaktir. Her bir kamu görevlisi aldigi maasa göre herkese esit oranda oransal ve seyyanen yapilacak zammin maaslardaki etkisi de farkli kalemlerde olacak. Yüzde 85'ten baslayacak."
"Örnegin maasi 15 bin lira olan bir kamu görevlisini düsünelim. Yüzde 25 zam verildigi takdirde 18 bin 750 liraya çikar. 7 bin lira seyyanen verildigi takdirde 25 bin 750 lira olur. Bunun maas artisi ise yüzde 71'e tekabül eder. Her bir kamu çalisani mevcut maasini yüzde 25 artirip üzerine 7 ya da 8 bin lira koydugunda kendi maasindaki artisin oranini görebilir.
Yine baska bir simülasyon üzerinden söyleyelim. 20 bin lira alan bir kamu görevlisi yüzde 25 zam verildigi takdirde 25 bin liraya çikar. 7 bin lira seyyanen zamla 32 bin liraya çikar. Buradaki artis yüzde 60'a tekabül eder. 8 bin lira seyyanen verildigi takdirde 33 bine çikar, artis yüzde 65'e tekabül eder.
30 bin lira alan birisi yüzde 25 ve 7 bin seyyanenle 44 bin 500, 8 bin verilirse 45 bin 500 olur. 7 bin seyyanende yüzde 48 artisa tekabül eder, 8 bin lira verildiginde bunun da karsiligi yüzde 51'e tekabül eder. Tabi biz bunu sadece bir örnek üzerinden, varolan alternatiflerden tahmin ediyoruz. Son 1 haftadir en kuvvetli gördügüm ihtimal bu. Elbette hem Çalisma Bakanligimizin hem Hazine ve Maliye Bakanligimizin bu konularda büyük tecrübeleri var. Onlar farkli alternatifler, farkli modeller, farkli teklifler de sunabilirler.
Ama bir akademisyen olarak, bu isin 25 yildir içinde olan biri olarak bana en makul gelen alternatiflerden birisi bu. Dikkat ederseniz oransal bir zam ve seyyanen bir zam bütün kamu görevlilerine verildiginde maaslarindaki etkisi yüzde 85'ten baslayarak yüzde 40'lara gidecek bir skala olusturacaktir. Bu nedenle yansimasi kademeli olacak diyoruz. Artis kademeli degil, artis herkese bir miktar oransal, bir miktar seyyanen yapilacak ama maaslardaki etkisi oransal kademeli olacak."