AYM'nin iptal kararına göre 15 Ocak 2023 öncesi ve sonrası atanan tüm memurlara uygulanacak olan 3600 ek gösterge uygulaması 5,3 milyon memuru etkileyecek. Peki 3600 ek gösterge kararından kimler faydalanacak? Hangi memurun maaşı ne kadar yükselecek? Memur emekli maaşları ve emekli tazminatları ne kadar artacak? İşte detaylar...
Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) kararına göre 15 Ocak 2023 öncesi ve sonrası atanan memurlar arasında ayrım yapılması eşitlik ilkesine aykırı bulundu. Bu doğrultuda 3600 ek gösterge hakkı, artık 15 Ocak 2023 sonrası atananlara da tanınmasına karar verildi. İptal kararı, resmi olarak yürürlüğe 6 ay içinde (yani en geç Aralık 2025’e kadar) girecek. Peki bu karardan kimler etkilenecek? Maaşlarda nasıl bir değişiklik görülecek?
Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla on binlerce memurun maaşları ile emekli olurken alacakları tazminat yüzde 22 artacak. Tazminattaki artış 150 bin lirayı bulacak.
3600 ek gösterge sistemi memurların; kadro unvanı/derecesi, hizmet sınıfı, görevin önemi, sorumluluk düzeyi, hiyerarşik konumu ve eğitim durumu esas alınarak belirlenmesine deniyor. 15 Ocak 2023 tarihinden önce kamuda görev alan 5,3 Milyon kamu personeline ek gösterge artışı yapıldı.
Ek gösterge 2008 yılı öncesi göreve başlayan memurların emekli ikramiyesi ile emekli aylıklarını, 2008 sonrası göreve başlayanların ise emekli ikramiyelerini ciddi oranda etkiliyor.
5 Ocak 2023 sonrası memur olan:
İl müdürleri, şube müdürleri
Maliye müfettişleri
İnfaz koruma memurları
Öğretmen, hemşire, din görevlisi, polis vb.
10 binlerce kamu görevlisini kapsıyor.
Ayrıca daha önce ek göstergeden yararlanmayan yardımcı hizmetler sınıfı da ek göstergeden faydalandırılarak tüm memurlara ilave 600 puan verildi.
2023 yılında düzenleme kapsamında ek göstergesi 3600'e çıkan ve 30 yıllık hizmeti olan bir memurun; emekli aylığında 1234 TL ile 1391 TL, emekli ikramiyesinde ise 44.500 TL ile 50.150 TL arasında bir artış oldu. İki yıl önce birinci dereceye gelmiş 3000 ek göstergeli öğretmenin, sağlık çalışanının ve din görevlisinin emekli aylığı 5627 TL'den 6861 TL'ye çıktı.
Emekli ikramiyesi ise 202.909 TL'den 247.408 TL'ye yükseldi. Polisler de benzer artıştan yararlandı. 2200 ek göstergeli 4 yıllık yükseköğrenim mezunu hemşire ve din görevlileri ise yüzde 25'lik bir artışla emekli aylıklarında 1391 TL ve ikramiyelerinde 50.150 TL ilave ödeme aldı.
AYM, geride kalan günlerde, 15 Ocak 2023 öncesi ile sonrası atanan kişilere ek göstergeden faydalandırılmada farklı muamele uygulandığı, bunun "makul ve haklı bir sebebe dayanmadığı" gerekçesiyle yapılan başvuruyu haklı buldu. Eşitlik ilkesine aykırılık nedeniyle düzenlemenin iptaline karar verdi. İptal hükmü 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
AYM'nin iptal kararı, 15 Ocak 2023 tarihi sonrasında memuriyete girenleri kapsayacak. Düzenleme kapsamında il müdürleri, şube müdürleri, maliye müfettişleri ve infaz koruma memurları gibi 10 binlerce kamu görevlisini kapsıyor.
İptal kararıyla 5 Ocak 2023'ten sonra göreve başlayan memurların brüt maaşlarında 607,53 TL, net maaşlarında ise 431,35 TL artış gerçekleşecek. Ayrıca, 30 yıl hizmet verdikten sonra emekli olmalarında ise aylıklarında 486,02 TL yükseliş yaşanacak.
Maaşlar, emeklilik maaşları ve emeklilik tazminatlarındaki artışlar kamu çalışanlarının tabi oldukları kanunlara göre farklılık gösterecek. 5510 Sayılı Kanun'a tabi olan memurların emekli maaşları yaklaşık 3 bin TL artarken, 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olanlar için bu artış 12 bin TL'ye kadar çıktı.
Hesaplamalara göre 15 Ocak 2023 tarihinden sonra işe girenlerin maaşları ve 30 yıl çalıştıktan sonra alacakları emekli tazminatı ve maaşlarında bugünün rakamları üzerinden ortalama yüzde 22 oranında artış olacak. Emekli tazminatlarındaki artışın 150 bin TL'yi bulması hesaplanıyor.
15 Ocak 2023 sonrası atanan memurlara, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten bugüne kadar geçen süreyi kapsayan geçmişe dönük ödeme yapılıp yapılmayacağına hükümet karar verecek. Bu konu yasal düzenleme sırasında netleştirilecek. AYM, iptal kararını açıklarken, hükümete yeni düzenleme için 6 ay süre verdi. Henüz Çalışma Bakanlığı ile Hazine ve Maliye bakanlığı bünyesinde yeni bir çalışma başlatılmış değil.
Ancak 1 Ekim 2025 tarihinde Meclis'in açılmasıyla birlikte 3600 ek göstergeye ilişkin yeni yasal düzenleme getirilmesi planlanıyor.