Devlet memurlarına yönelik önemli bir düzenleme Resmi Gazete'de yayımlandı. Yeni düzenlemeyle birlikte, çocuk sahibi olan memurlara ilkokul çağına kadar yarı zamanlı çalışma hakkı tanındı. Ekonomist Muhammet Bayram, TGRT Haber canlı yayınında düzenlemenin detaylarını ve olası etkilerini değerlendirdi.
Yeni uygulamayla doğum sonrası yalnızca anneler değil, babalar da çocuk ilkokula başlayana kadar haftada en az iki gün izinli sayılarak yarı zamanlı çalışabilecek. Bayram, uygulamanın özellikle her iki ebeveynin de memur olduğu ailelerde “sabah anne, öğleden sonra baba” şeklinde dönüşümlü bir çalışma sistemine imkan verdiğini belirtti.
Düzenlemenin en dikkat çeken yanlarından biri ise maaş kesintisi. Bayram, yarı zamanlı çalışmanın maaşın da yarı yarıya alınması anlamına geldiğini vurguladı. Örneğin 50 bin TL maaş alan bir memur, yarı zamanlı çalıştığında 25 bin TL alacak. Bu durumun bazı aileler için caydırıcı olabileceği ifade edildi.
Yalnızca yeni doğanlar değil, halen ilkokul çağına gelmemiş çocukları olan memurlar da bu haktan yararlanabilecek. Örneğin 3 yaşındaki çocuğu olan bir memur, çocuk 5,5 yaşına gelene kadar bu hakkı kullanabilecek. Ayrıca evlat edinenler de düzenlemeden faydalanabilecek.
Düzenlemeden şube müdürleri, eşdeğer görevdeki memurlar ile kolluk kuvvetleri yararlanamayacak. Ancak Bayram, polis ve jandarma gibi sahada görev yapan personelin de çocuk bakımı açısından bu hakka ihtiyaç duyduğunu belirterek ileride kapsamın genişletilebileceğini söyledi.
Düşen doğurganlık oranlarına dikkat çeken Bayram, bu düzenlemenin nüfusun yenilenmesi açısından da önemli olduğunu vurguladı. “Aileler çocuk sahibi olunca ‘Kim bakacak?’ endişesinden kurtulacak” diyen Bayram, devletin bu tarz uygulamalarla aileleri teşvik etmesinin kritik olduğunu ifade etti.
Düzenleme şu anda yalnızca kamu çalışanlarını kapsıyor. Ancak Bayram, özel sektörde de benzer taleplerin yoğunlaştığını ve Çalışma Bakanlığı’nın bu konuda bir düzenleme yapabileceğini belirtti. Pandemi döneminde yaygınlaşan uzaktan ve esnek çalışma modellerine dikkat çekerek, özel sektörün de bu reformlardan faydalanabileceğini ifade etti.
Yeni yönetmelikte yarı zamanlı ve tam zamanlı çalışma arasında geçişe dair herhangi bir engel bulunmuyor. Yani çalışanlar ihtiyaçları doğrultusunda tam zamanlıdan yarı zamanlıya ya da tam tersi bir geçiş yapabilecek.
Son olarak, kreş imkânları, bakıcı destekleri ve çocuk yardımının artırılması gerektiğini belirten Bayram, Avrupa’daki uygulamalara benzer bir sosyal destek yapısının Türkiye’de de yaygınlaşmasının önemine dikkat çekti.
Yarı zamanlı çalışma hakkı, özellikle küçük çocuğu olan memurlar için büyük bir kolaylık sağlayacak. Ancak maaş kesintisi gibi detaylar, uygulamanın yaygın kullanımını sınırlayabilir.