Gayrimenkul satışlarında düşük bedel gösterenleri yakalamak için bakanlığın uygulamaya koyduğu Mekansal Veri Analizi Sistemi (MEVA) sistemine ilişkin emlakçılardan çıkış geldi. Tapu harçlarının yüksekliğine dikkat çeken sektör temsilcileri önerilerini sıraladı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hayata geçirdiği Mekansal Veri Analizi Sistemi (MEVA) ile gayrimenkul satışlarında sıkça karşılaşılan “düşük bedel gösterme” uygulamasına karşı denetimler hız kazandı. Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, sistemin detaylarına ilişkin dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Taylan, MEVA’nın, taşınmaz satışlarında beyan edilen değerlerle piyasa değerleri arasındaki farkı analiz eden bir yazılım sistemi olduğunu belirtti. Gerçek satış değerinden daha düşük gösterilen işlemleri tespit eden MEVA, Maliye Bakanlığı tarafından kullanılarak tapu harçlarında oluşabilecek kayıpların önüne geçmeyi amaçlıyor.
“MEVA şu ana kadar 16 bin mükellebi inceledi, 9 bin kişiye uyarı yazısı gönderildi. Bunların 2 bin 500'den fazlası yeniden beyan vererek eksik vergileri ödemeye başladı” diyen Taylan, sistemin birkaç aydır yoğun şekilde çalıştığını ve denetimlerin giderek arttığını vurguladı.
Taylan, piyasada gayrimenkul satışlarının çoğunun belediyelerin belirlediği düşük emlak beyan değerleri üzerinden yapıldığını, bu durumun da vergisel adaletsizliklere yol açtığını söyledi. “10 milyon lira değerindeki bir taşınmaz, çoğunlukla 2-3 milyon lira gibi gösteriliyor. Bu da hem alıcıyı hem satıcıyı ileride vergi yüküyle karşı karşıya bırakıyor” dedi.
Tapu harçlarının yüksekliği de vatandaşların düşük beyan yolunu tercih etmesinde etkili. Taylan, “2 milyonluk bir satışta yüzde 4 harç ödeniyor. Bu oran 10 milyonluk satışta 400 bin liraya ulaşıyor. Bu da vatandaşı gerçek bedeli beyan etmekten uzaklaştırıyor” diye konuştu.
Ayrıca, satışın 5 yıl dolmadan yapılması halinde satıcının sadece tapu harcı değil, değer artış kazancı vergisiyle de karşı karşıya kaldığını hatırlatan Taylan, bunun vatandaş için büyük bir maddi yüke dönüşebileceğini belirtti.
Sistemin adaletli işlemesi için çözüm önerilerini de paylaşan Taylan, “Tapu harcı oranı yüzde 1’e indirilmeli, değer artış vergisinde ise bir sefere mahsus muafiyet ya da kolaylık getirilmeli. Bu konuda Maliye Bakanlığı’na çeşitli alternatifler sunduk. Gayrimenkulde düşük bedel beyanı artık bir kangrene dönüştü, kalıcı ve hakkaniyetli bir çözüm şart” ifadelerini kullandı.