Konut siteleri ve apartmanlarda aidatların belirleneceği genel kurul dönemi başlarken, gayrimenkul hukuku uzmanları vatandaşları mağdur olmamaları konusunda bilgilendirdi. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, aidatların; enflasyon, enerji maliyetleri, işçilik ücretleri ve malzeme fiyatlarındaki artışlara göre belirlendiğini belirterek, aidat artışlarının ancak olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarında alınacak kararlarla yapılabileceğinin altını çizdi.
Kiraz, "Yöneticiler genel kuruldan yetki almadan aidat artışı yapamaz. Aksi halde malikler bu artışlara itiraz edebilir. Eğer fahiş bir artış söz konusuysa, toplam bağımsız bölüm sayısının üçte biri kadar imza toplanarak olağanüstü genel kurul talep edilebilir ve aidatların yeniden değerlendirilmesi istenebilir" ifadelerini kullandı.
Ali Güvenç Kiraz, aidatlara ilişkin bir üst sınır bulunmadığını ancak kiracıların kira bedelini aşan aidat miktarından sorumlu tutulamayacağını vurguladı. Örneğin, bir kiracının 15 bin TL kira ödediği bir dairede aidat 20 bin TL olarak belirlenirse, fazladan 5 bin TL’lik tutarı mal sahibinin ödemesi gerektiğini belirtti.
Aidatlarla ilgili en sık yaşanan sorunlardan birinin, yöneticilerin genel kurul toplantısı yapılmadan aidat artışı yapması olduğunu belirten Kiraz, bu durumun hukuka aykırı olduğunu söyledi. Ayrıca, lüks harcamaların aidatlara yansıtılmasının da bir diğer önemli problem olduğunu ifade eden Kiraz, "Havuza çocuk kaydırağı veya bahçeye çocuk parkı gibi eklemeler lüks harcamalara girer ve bu harcamaların maliyetini sadece talep eden malikler karşılar. Ancak ortak alanlar olan asansör veya havuz gibi tesislere herkes katkıda bulunmak zorundadır" dedi.
Kiraz, kiracıların yalnızca kullanım kaynaklı giderlerden sorumlu olduğunu ve işçinin özlük hakları, asansör değişimi, güçlendirme gibi demirbaş masrafların mal sahibine ait olduğunu ifade etti.
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel ise apartman ve site aidatlarında sık yapılan hatalara değindi. Aidatların, Kat Mülkiyeti Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’nun ilgili maddelerine uygun belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Yüksel, “Kira kontratlarında ‘tüm giderler kiracı tarafından ödenir’ şeklindeki hükümler geçersizdir. Kiracı sadece kullanım kaynaklı giderlerden sorumludur. Demirbaş ve kalıcı tesisat gideri kiracıya yüklenemez” dedi.
Yüksel, merkezi sistemle ısıtılan binalarda ısı ölçerin zorunlu olduğunu, aidat belirleme kararına katılmayan maliklerin itirazlarını toplantı tutanağına yazdırmamaları halinde dava haklarını kaybedeceklerini hatırlattı.
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük ise vatandaşların aidatlarla ilgili şikayetçi olduğunu ancak genel kurul toplantılarına katılmadığını belirtti. Küçük, "Katılmadığınız toplantılarda alınan kararlara itiraz edebilmek için şerh koyarak imza atmanız gerekiyor. Vatandaşların bu süreçte daha bilinçli olmaları şart" diye konuştu.
Son olarak hukukçular, site ve apartman yöneticiliğinin profesyonel bir meslek haline getirilmesi ve denetlenmesi gerektiğine dikkat çekerek, bu adımın mağduriyetlerin önlenmesi için önemli olduğunu vurguladı.