Restleşmeler tavan yaptı, 5 Aralık'ta tüm dengeler değişecek! Rus ekonomisine vurgun, AB'ye petrolsüz günler

Petrol piyasası son dönemlerin en yüksek oynaklık oranlarına ulaştı. Çin’de pandemi kısıtlamaları sonrası halk sokaklara dökülerek Şi Cinping’in istifa etmesini istediler. Yaşanan gelişmeler sonrası piyasalar arz şoku yaşadı. Brent petrol Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan önceki seviyelerine kadar gerileyerek 80 doların altını test etti. Sonraki süreçte yine Çin’de yaşanmaya başlayan olumlu hava ile brent petrolün varil fiyatı 89 doları test etti. Tüm bu gelişmelerin yanı sıra petrol piyasasını başka sorunlar da bekliyor. AB ülkeleri tarafından Rus petrolüne uygulanacak olan tavan fiyat piyasaları ters düz edebilir. 

60 DOLARA “TAMAM” DEDİLER

Avrupa Birliği (AB), G7 ülkeleri ve Avustralya, bir süredir  Rusya’ya uygulayacakları tavan fiyat üzerinden uzlaşı sağlamanın yollarını arıyorlardı. Yapılan görüşmeler sonrası Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaştılar. 

Rus petrolüne 60 dolar uygulaması AB Dönem Başkanı Çekya'nın resmi sosyal medya hesabından yapılan açıklamada duyuruldu. Buna göre, AB üyesi ülke temsilcilerinin Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaştığı duyuruldu.  Ayrıca, “Büyükelçiler Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole tavan fiyat uygulanmasında anlaşmaya vardı. Karar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek” ifadeleri kullanıldı. 

“RUSYA’NIN GELİRİ BÜYÜK ORANDA AZALACAK”

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise yaptığı açıklamada, tavan fiyat uygulamasının Rusya'nın gelirlerini önemli ölçüde azaltacağını ifade etti. Leyen karara yönelik, "Küresel enerji fiyatlarını istikrara kavuşturmamıza yardımcı olacak, dünya çapında gelişmekte olan ekonomilere fayda sağlayacak" dedi.

G7 ÜLKELERİ VE AVUSTRALYA’DA KARARI DESTEKLEDİ

Öte yandan Almanya, ABD, İngiltere, İtalya ve Fransa gibi Avrupa ülkelerinin yanı sıra Japonya ve Kanada’nın da aralarında olduğu G7 grubu ile Avustralya da Rusya'nın deniz yoluyla taşınan ham petrolünün varil başına 60 dolarlık tavan fiyat uygulanmasında hemfikir. 

FIRTINA BEŞ ARALIK’TA KOPACAK

Ülkelerin yaptıkları ortak açıklamada, uygulamanın 5 Aralık'ta veya çok kısa bir süre sonra yürürlüğe gireceği ifade edildi. Tavan fiyat uygulama kararının "Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşından kazanç elde etmesini önlemek" için alındığı belirtildi. 

AMAÇ, RUSYA’NIN GELİRLERİNİ DÜŞÜRMEK

Kararla birlikte "küresel enerji piyasalarında istikrar sağlanmasının ve Rusya'nın savaşının, özellikle Putin'in savaşının etkilerini güçlü bir şekilde hisseden düşük ve orta gelirli ülkeler üzerindeki olumsuz ekonomik yansımalarının en aza indirilmesinin" hedeflendiği ifade edildi. Tavan fiyat uygulamasıyla Rusya'nın petrol satışından elde ettiği gelirin azaltılması ve küresel petrol fiyatlarındaki ani artışın önlenmesi bekleniyor.

FİYATLAR PİYASASININ YÜZDE 5 ALTINDA TUTULACAK

Tavan fiyat uygulamasıyla beraber yeni bir fiyat sınırlama mekanizması kurulması da söz konusu olacak. Bununla birlikte Rus petrolüne uygulanacak tavan fiyatın, piyasa fiyatlarının yüzde 5 altında tutulması sağlanacak. Tavan fiyat 2 ayda bir yeniden görüşülecek.

ABD’DEN MEMNUNİYET AÇIKLAMASI

Kararın ilan edilmesinin ardından gözler Amerika Birleşik Devletleri’ne çevrildi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Direktörü John Kirby gazetecilere yaptığı açıklamada, “Tavan fiyat uygulaması, Putin'in masum Ukraynalıları öldürmeye devam eden bir savaşını finanse etmeyi sürdürebilmesi için petrol piyasasından vurgunculuk yapma yeteneğini sınırlamaya yardımcı olacaktır" ifadelerini kullandı. 

POLONYA VE ESTONYA DA İKNA OLDU

Yapılan görüşmelerde Polonya ve Estonya’nın tavan fiyatına sıcak bakmadıkları biliniyordu. Ancak her iki ülkede ikna edildi. Polonya yönetimi önerilen 60 dolar teklifine karşı çıkmıştı. Rusya'nın gelirlerini kısmak ve Moskova'nın savaşı finanse etme kabiliyetini sınırlamak için tavan fiyatın mümkün olduğunca düşük olması için diğer AB ülkelerine baskı yaptı. Tavan fiyatın piyasa oranından yüzde 5 daha düşük tutulacağı konusunda güvence alan Polonya, dün akşam anlaşmayı desteklediğini ilan etti.

“VARILABİLEN EN İYİ UZLAŞI BU”

Estonya Başbakanı Kaja Kallas da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “AB'nin Rus petrolüne tavan fiyat belirleme anlaşmasını memnuniyetle karşılıyorum. Rusya'nın enerji gelirlerini durdurmak, Rusya'nın savaş makinesini durdurmanın merkezinde yer alıyor. 

“RUSYA’NIN KAYNAKLARINI KURUTMAK BİZİM İÇİN VAROLUŞSAL BİR MESELE”

“Savaşan Rusya’nın kaynaklarını kurutmak bizim için varoluşsal bir mesele olduğundan müzakerelere şahsen katıldım. Her bir dolar önemlidir. Müzakere edilen her dolar, Rusya için yaklaşık 2 milyar dolar daha az gelir demek. Varil başına 65 dolardan 60 dolara inmek, Rusya'nın Ukraynalılara karşı yürüttüğü soykırım savaşını finanse etmesi için 10 milyar dolar daha az gelir demek. Ortakların, Rus gelirlerini daha da azaltmak amacıyla gelecekte fiyatı gözden geçirme teklifimizi kabul etmelerine sevindim. Uzlaşmanın bir parçası olarak 9. AB yaptırım paketinde de hemen ilerleyeceğiz. Fiyatın daha düşük olması isteğimiz, bir sır değil. Uzmanlarımız, 30-40 dolar arasındaki bir fiyatın Rusya'ya büyük zarar vereceğini tahmin ediyor. Ancak, bugün varabileceğimiz en iyi uzlaşı bu. Fiyata yönelik ilk incelemeyi Ocak ayının ortalarında yapacağız” ifadelerini kullandı.

TAVAN FİYATI BRENT PETROLÜ NASIL ETKİLEYECEK?

Rusya dünyanın en büyük ikinci petrol üretici konumunda ve Avrupa Ülkeleri de en etkili alıcılarından. Çin’de yaşanan gelişmelerle gergin ve belirsiz bir havaya bürünen petrol piyasasını önümüzdeki günlerde daha zor zamanlar bekliyor gibi görünüyor. Moskova yönetimi her açıklamasında tavan fiyat uygulamasına katılan ülkelere enerji satmayacağının altını çiziyor. Rus ham petrolünün piyasadan çekilmesi ile petrol fiyatları artmaya başlayacak. Pek çok analist ve kuruluşa göre 100 dolar sınırını aşabilir. Dünya artan petrol fiyatları ise her ülkeye yansıyacak.