TÜİK, temmuz ayı enflasyon verilerini açıkladı, rekor artış kaydedildi

Son dakika haberi: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tüm piyasaların merakla beklediğini temmuz ayı enflasyon verilerini açıkladı. Aylık enflasyon rakamları bir önceki ay olan haziranda aylık yüzde 3,92 yıllık yüzde 38,21 oldu. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 58 olurken piyasa katılımcıları anketine katılan ekonomistler ise 12 ay sonra TÜFE’nin yüzde 27,00 – 32,99 aralığında olacağını ifade ediyor. TÜFE'deki değişim 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %9,49, bir önceki yılın Aralık ayına göre %31,14, bir önceki yılın aynı ayına göre %47,83 ve on iki aylık ortalamalara göre %57,45 olarak gerçekleşti.

PİYASA BEKLENTİLERİNİ KARŞILADI

Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 9,07 olarak açıklandı. Ankete katılan ekonomistlerin temmuz ayı için enflasyon beklentileri, en düşük yüzde 7,50 ve en yüksek yüzde 10,60 aralığında yer aldı. Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 9,07) göre bir önceki ay yüzde 38,21 olan yıllık enflasyonun yüzde 47,27'ye çıkacağı hesaplanıyor.

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %19,31 ile konut oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %82,62 ile lokanta ve oteller oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup %2,67 ile eğitim oldu. Buna karşılık, 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %17,75 ile ulaştırma oldu.

Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5'li Düzey) 2023 yılı Temmuz ayı itibarıyla, 4 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 4 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 135 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

ENFLASYON RAPORUNDA 3 YILLIK BEKLENTİ GÜNCELLENDİ

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği yılın 3.Enflasyon Raporu toplantısında önemli konulara değinerek şu açıklamaları yaptı: 
Şimdiye kadar özetlediğim ve tahminlerimizin başlangıç noktasını ortaya koyan iktisadi görünümün ardından sizlerle orta vadeli tahminlerimizi paylaşacağım. Dış talebi özetleyen Küresel Büyüme Endeksine ilişkin varsayımlarımızı 2023 yılı için sınırlı olarak yukarı, 2024 yılı için de aşağı yönlü güncelledik. Bir önceki Enflasyon Raporundan bu yana spot ve vadeli piyasalarda ham petrol fiyatları öngörülerimizle uyumlu gerçekleşti. 

Petrol fiyatlarına ilişkin varsayımlarımız yatay seyretmiştir. Emtia ve enerjide vadeli piyasalara yansıyan jeopolitik ve arz yönlü etkiler nedeniyle, 2024 yılına ilişkin ithalat fiyatları varsayımlarımızı yukarı yönlü güncelledik.  Yurt içi gıda fiyatlarındaki artış eğilimi ise arz yönlü sorunlar ve piyasa yapısındaki yetersizlikler nedeniyle devam ediyor. 
Son dönemde kırmızı et ve kırmızı etle bağlantılı işlenmiş gıda ürünlerinde belirgin artışlar gözlendi.  Kırmızı et yanında, arz koşullarının etkilediği sebze fiyatlarında da yüksek oranlı artışlar izledik.  Önümüzdeki dönemde gıda fiyatları enflasyonunun, 2023 yılını yüzde 61,5 seviyesinde; 2024 yılını ise yüzde 35,0 düzeyinde tamamlayacağı varsayımını tahminlerimize yansıttık. 

Bu çerçevede, enflasyon patikamızda önemli bir güncelleme gerçekleştirdik.  2023 yıl sonu enflasyon tahminimizi yüzde 58’e yükselttik.  2024 yıl sonu tahminimizi yüzde 33’e güncelledik.  2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 15’e gerileyeceğini tahmin ediyoruz. Tahmin patikamızdaki revizyon, 2023 yıl sonu için 35,7 puan, 2024 yıl sonu için ise 24,2 puan olmuştur.  Tahminlerimizdeki bu önemli değişikliğin kaynaklarını sizlerle paylaşmak istiyorum.

Bu kapsamda, bir önceki Rapor dönemine göre Türk lirası cinsi ithalat fiyatlarındaki gelişmeler 2023 yıl sonu enflasyon tahminini 7,5 puan yükseltirken; 2024 yıl sonu enflasyon tahminimizi 8,3 puan yukarı çekti.  Bu gelişmede döviz kuru gelişmeleri temel belirleyici olmuştur.  Gıda fiyatları, gerçekleşmenin ve varsayımlardaki artışın etkisinden dolayı tahminlerimizi 2023 yılı için 8,5 puan, 2024 yılı için ise 6,0 puan yukarı yönde etkiledi.

Ayrıca, hane halkına yapılan transferler, vergi, ücret ve yönetilen yönlendirilen fiyat ayarlamaları gibi diğer ekonomi politikalarındaki değişiklikler ise 2023 yıl sonu enflasyon tahminimizi 7,5 puan yukarı yönlü etkilerken 2024 yıl sonu enflasyon tahminimizi 3,6 puan artırdı.  İç talebin tahminimizden güçlü seyretmesi 2023 yıl sonu enflasyon tahminimizi 1,3 puan, 2024 yıl sonu tahminimizi ise 0,4 puan yukarı çekti.  Son olarak; tahmin sapması ve tahmin yaklaşımındaki değişimin etkisi 2023 ve 2024 yıl sonu enflasyon tahminlerimize sırasıyla 10,9 ve 5,9 puan artırıcı yönde etkide bulundu.