ABD Başkanı Donald Trump’ın ithal bakıra getirmeyi planladığı yüksek gümrük vergisi, yapay zekâ projelerinin maliyetini uçurabilir.
ABD Başkanı Donald Trump, salı günü yaptığı bir açıklamayla bakır ithalatına yüzde 50 oranında gümrük vergisi getireceğini duyurdu. Üstelik bu kararı öyle ciddi bir basın toplantısıyla değil, adeta laf arasında söyledi. Ama etkisi öyle büyük oldu ki, bakır fiyatları bir anda rekor seviyelere fırladı.
Trump, kararın 1 Ağustos itibarıyla yürürlüğe gireceğini açıklarken, bu yeni tarife ABD’deki birçok sektörü doğrudan etkileyebilir. Özellikle de veri merkezlerine yatırım yapan teknoloji devlerini...
Bakır, yalnızca kablolamada değil; sunuculardan çip bağlantılarına, soğutma sistemlerinden enerji altyapısına kadar veri merkezlerinin neredeyse her alanında kullanılıyor. Yani yapay zekâ teknolojisinin omurgası olan bu dev tesisler için vazgeçilmez bir malzeme.
GammaRoad Capital Partners Yatırım Direktörü Jordan Rizzuto, yüzde 50’lik bir verginin devreye girmesiyle birlikte, şu anda değerlendirme aşamasında olan birçok veri merkezi yatırımının fizibilitesinin tehlikeye gireceği uyarısında bulundu.
Trump’ın açıklamasının ardından Comex borsasında bakırın eylül vadeli kontrat fiyatı bir günde yüzde 13’ten fazla artarak pound başına 5,6855 dolara çıktı. Bu, 1968’den bu yana görülen en yüksek seviye. Bakır Geliştirme Birliği verilerine göre, sadece bir veri merkezinin inşası 5.000 ila 15.000 ton bakır gerektiriyor. Ancak ABD’nin Aralık 2024’te toplam bakır üretimi sadece 91.600 tondu. Yani içerideki üretim dışa bağımlılığı azaltmaya yetmiyor. UBS'in verilerine göre, küresel yapay zekâ yatırımlarının 2025’te 360 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Ancak bu tarife kararı, bu harcamaların hızını ciddi biçimde kesebilir.
StoneX analisti Natalie Scott-Gray’e göre, bu gelişme sadece maliyetleri artırmakla kalmayacak, aynı zamanda yapay zekâ alanında planlanan birçok projeyi de yavaşlatabilir. Çünkü belirsizlik, büyük şirketlerin yatırım kararlarını öteler.
Scott-Gray, özellikle büyük teknoloji firmalarının, ani fiyat artışları ve arz belirsizliği karşısında geri adım atabileceğini düşünüyor. Bu da kısa vadede ABD’nin yapay zekâ altyapısını genişletme planlarında yavaşlama anlamına geliyor.
Sprott Asset Management yöneticisi Jacob White ise bu durumun Trump yönetiminden gelen “çelişkili bir mesaj” olduğunu düşünüyor. Bir yandan yapay zekâyı ve elektrifikasyonu destekleyen adımlar atan Washington, diğer yandan bu teknolojilerin temel ham maddesini daha pahalı hâle getiriyor. White’a göre, yüksek vergiler yapay zekâyı durdurmasa da "sürtünme" yaratacak. Çünkü mevcut bakır üretimi, ABD’nin iç talebini karşılayamıyor ve yeni bir bakır madeninin devreye girmesi yıllar alıyor.
Mount Lucas Management Eş Yatırım Direktörü David Aspell, ABD’nin bakır tedarik ettiği ülkelerin çoğunun müttefik olduğunu hatırlatarak, bu ülkelerin tepkisinin de önemli olacağını söylüyor: Şili, Kanada, Meksika ve Peru gibi ülkeler, bu yeni vergilerden doğrudan etkilenecek.