Yapay zeka birçok kolaylığının yanında çalışanların işinden etmek gibi bir tehdidi de potansiyelinde barındırıyor. Ama onun da uzanamadığı için murdar dediği bir ciğer, el atamadığı bir meslek var! İşte yapay zekanın elinden gelenler ve gelmeyenler..
YAPAY ZEKA YÜZLERCE MESLEĞİ TEHDİT EDİYOR
Yapay zekâ artık sadece üretim finans ya da medyada değil hayatın her alanında yüzlerce mesleği tehdit ediyor. Öyle ki bir konuda şarkı hazırlaması istenen yapay zekâ hem güfteyi hem besteyi yapıyor, şarkıyı seslendiriyor ve bu yapay şarkıcı milyonlarca defa dinleniyor.
Bir bina tasarlamak istiyorsunuz diyelim; birkaç dakikada hazır. Müstakil evinize peyzaj ihtiyacınız var diyelim. Peyzaj mimarı 30 bin lira istiyor. Yapay zekâ ise bir şey istemeden birkaç saniyede hazırlıyor. Çizimiyle, hangi bitkilerin birbiriyle uyumlu, hangisinin hangi iklim şartına uygun olduğuna kadar...
Hatta taşın, gübrenin, çimin maliyeti de liste halinde elinizde. Hal böyle olunca daha birkaç yıl önce sadece teknoloji şirketlerinin gündeminde olan yapay zekâ şimdi marketten bankaya çağrı merkezinden muhasebe işlemine kadar her alanda rol kapıyor. Bu değişimin bugün, yarın ve yakın gelecekte yok edeceği meslekler gençlerin okul tercihlerini de etkiler duruma geldi.
MARKET İŞİNE DE GİRDİ
Çağrı merkezleri müşterilerini yapay zekâya teslim ediyor, şifreler onun elinde, müşteri memnuniyeti onun vereceği cevaba bağlı. Markette kasiyer azalıyor self servis kasa artıyor evrak giriş çıkışları stoklar ve ihtiyaçlar yapay zekâ tarafından kaydediliyor.
TABLO TAMAMEN OLUMSUZ DEĞİL
Adli Bilişim Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, yapay zekânın özellikle tekrar eden, beceri gerektirmeyen işleri çok hızlı şekilde devraldığını belirtiyor. Kırık’a göre, yazım-çizim işleri, basit tasarım, çeviri, ön muhasebe gibi görevler ‘en erken dönüşen meslekler’ arasında yer alıyor. Ancak bu tablo tamamen olumsuz değil.
Kırık “Yapay zekâ bir tehdit değil, doğru kullanılırsa insanı güçlendiren bir araçtır” diyerek geleceğin mesleklerinin yapay zekâyı kullanan kişiler tarafından şekilleneceğini vurguluyor. Türkiye’de son yılların istihdam verileri de bu tabloyu doğruluyor. İş ilanı platformlarında çağrı merkezi ve idari destek pozisyonlarında düşüş gözlenirken; dijital içerik yönetimi, veri analizi, sosyal medya uzmanlığı, e-Ticaret operasyonu gibi alanlarda ilanlar hızla artıyor. Firmalar “yok olan meslekler” yerine “dönüşen roller” için daha donanımlı çalışanlar arıyor.
İŞİN EHLİ USTAYI YENEMİYOR
Dünyada da benzer bir tablo var. ABD ve Avrupa’da kasiyerlik, basit muhasebe işleri, sekreterlik, tele-satış gibi pozisyonlar son beş yılda en çok gerileyen meslekler arasında gösteriliyor. Ağır ve tekrarlayan işler yapay zekâya devredilirken, insan gücüne hâlâ ihtiyaç duyulan alanlar; sağlık, eğitim, bakım hizmetleri, tamir ve onarım olarak öne çıkıyor. Aynı zamanda zanaatkarlık, el becerisi gibi yüksek değerli işlerde de azalma değil artış beklentisi bulunuyor.
Yapay zekânın en fazla etkilemesinin beklediği sektörlerin başında çağrı merkezleri geliyor. Müşteri Deneyimi Yönetimi ve Teknolojileri Derneği (MDYD) Yönetim Kurulu Başkanı Banu Hızlı yapay zekâ denilince ilk akla gelen sektörün çağrı merkezleri olduğunu belirterek “Yapay zekâ çağrı merkezlerini bitirecek mi? Sektörde yapay zekâ hâkimiyeti şu an yüzde 6-7’ler seviyesinde. Yapay zekâ hâkimiyeti için daha zaman var” dedi.
Hızlı, yapay zekânın verdiği cevapların tüketiciyi tatmin etmediğine dikkat çekerek “Her 10 tüketiciden 4’ü, olumsuz müşteri hizmetleri deneyiminde en kritik sorun olarak canlı temsilciye bağlanamamayı gösterirken, bu da tamamen otomatik sistemlerin insan etkileşimini hâlâ ikame edemediğini ortaya koyuyor. Çağrı merkezlerinde yapay zekâ kullanılacak ancak insana olan ihtiyaç bitmeyecek” dedi.
HANGİ İŞLER DÖNÜŞÜYOR?
YAPAY ZEKÂNIN İNSANIN YERİNİ ALMAYA BAŞLADIĞI MESLEKLER
ORTA VADEDE RİSK ALTINDAKİ MESLEKLER
GELECEKTE RİSK ALTINDAKİ MESLEKLER
Google Play
App Store