Erken emeklilik için yaşı beklemeden, 1800 gün prim ödemesiyle mümkün. Sosyal Güvenlik Kurumu hastalığı ve engeli bulunan vatandaşlara emeklilik imkanı tanıyor. İşte SGK’nın kabul ettiği malulen erken emekliliği sağlayan hastalıklar…
İşçi, memur veya Bağkur’luların emeklilik hakkına kavuşabilmesi için temelde 3 şartın yerine getirilmesi gerekiyor. Emekliliği elde edebilmek için sigortalılık süresinin tamamlanması, prim ödeme gün sayısı ve işe giriş tarihi önem kazanıyor. Ancak prim gününü ve çalışma süresini dolduran ancak kanunda belirtilen yaşı bekleyenler için de EYT yasası çıkarıldı. EYT emekliliğine ilişkin başvurular hâlen devam ediyor. Bugüne kadar 2 milyonu aşkın işçi, memur, sözleşmeli, esnaf ve diğer EYT’liler, yaş şartı olmadan emeklilik imkânına kavuştu.
SGK Başuzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’ndeki yazısında 2023 yılında SGK’nın malulen emeklilik verdiği hastalıkları kaleme aldı. Karakaş, EYT’li olmayıp ya da emeklilik şartlarını sağlamayan ancak hastalığı veya engeli olanlar için emeklilik şartlarını yazdı.
SGK’nın en çok maluliyet verdiği hastalıklar belli oldu. Sosyal Güvenlik Kurumu, 2023 yılında 7.272 SSK’lıya, 2.407 Bağ-Kur’luya ve 754 memura malullük aylığı bağladı. Her yıl yayınlanan istatistiklere bakıldığında maluliyet kararı verilen hastalıklar da değişkenlik gösteriyor. Geçen yıl kesinleşen branşlar itibarıyla en çok maluliyet kararı verilen hastalık/arıza çeşitleri yayınlandı.
SGK istatistiklerine göre, erken emeklilik sağlayan maluliyet en çok onkoloji tedavisi görenlere verildi. Listenin ikinci sırasında ise psikiyatri hastalıklar oluşturuyor. Üçüncü sırada ise nörolojik hastalıklar yer alıyor.
Maluliyet sağlayan diğer hastalıklar ise, göz hastalıkları, birden fazla hastalığı olanlar, hematoloji, kalp hastalıkları, gastroenterolojik hastalıklar ve solunum sistemi hastalıkları oldu.
2020, 2021 ve 2022 yılları istatistiklerine baktığımızda ilk sırada onkoloji hastaları, ikinci sırada psikiyatri hastaları ve üçüncü sırada nöroloji hastalıklarının olduğu görülmektedir. Diğer sıralamada ise değişiklikler olmuştur. Geçen yıl da bu sıralama değişmemiştir.
En son kesinleşen rakamlardan kanser hastalıkları bulunan sigortalılar %30,69 oranından %32,66’ya yükselmiştir. Bu, çalışanları ikinci sırada bulunan %22,74’ten %20,94’e düşürmüştür. Üçüncü sırada bulunan nöroloji hastalıklarından dolayı malul kabul edilenlerin oranı ise %16,81’den %16,46’ya gerilemiştir.
Dördüncü sırada ise Üriner sistem hastalıkları ve beşinci sırada göz hastalıkları yer almıştır. Bu hastalıkları ise sırasıyla birden fazla hastalığı olanlar, kardiyoloji, gastroenteroloji ve hematoloji ve solunum yolları hastalıkları izlemiştir.
SGK’nın kabul ettiği hastalıklarından birine veya birkaçına yakalanmış olup 10 yıllık sigortalılık süresi ile toplam olarak 1800 gün malullük sigortası primi ödemiş olan hastalar bağlı bulundukları SGK müdürlüklerine müracaat edip malulen emeklilik için başvuruda bulanabilirler.
Çalışamayacak durumda bulunan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan hastalarda 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmamaktadır.
1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması yeterli bulunmaktadır. Bu yönüyle malulen emeklilik en erken ve en kolay emeklilik olarak dikkati çekmektedir.
Malulen emeklilikte hastalıklara bağlı olarak çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmak temel şarttır. SGK uygulamasında maluliyete esas hastalık listesinde genel olarak nöroloji, göz hastalıkları, onkoloji, kulak burun boğaz hastalıkları, hematoloji, ortopedi ve travmatoloji, romatoloji, gastroenteroloji ve hepatoloji, dermatoloji, kardiyoloji, damar hastalıkları, genitoüriner sistem hastalıkları, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, AIDS ve diğer hastalık grupları yer almaktadır.
Çalışma gücü kaybı oranı olan %60 ile %60 özür oranı aynı anlama gelmez. Bu oranlar farklı yönetmeliklerle tespit edilmektedir. Malul sayılan sigortalılarımız veya hak sahipleri her hangi bir işte çalışamaz. Özürlü vatandaşlarımız ise özür durumlarına uygun işlerde çalışabilir.
- Çalışma gücünü veya meslekte kazanma gücünü en az %60 yitirmiş olmak; kamu çalışanları yönünden ise çalışma gücünü en az %60 oranında yitirmiş veya görevini yapamayacak hale gelmiş olmak,
- 10 yıllık sigortalılık süresini ve 1800 gün prim gününü doldurmuş olmak. Eğer kişi, başkasının bakımına muhtaç bir şekilde malul kalmışsa bu kez 10 yıllık sigortalılık süresi aranmaz ve 1800 prim günü yeterli olur.
Bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik il ve merkez müdürlüğünün ilgili servislerine başvurabilirsiniz.
Sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğü tarafından size verilen sevk yazısında belirtilen, Devlet üniversite hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ile Askeri hastaneler sağlık kurulu raporu düzenleyebilir.
Maluliyet kararı, Kurum sağlık kurullarınca verilir. Sevkiniz sonucu hakkınızda düzenlenen sağlık kurulu raporları ve diğer belgelerden bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünce oluşturulan dosya ilgili Kurum sağlık kuruluna gönderilir.