Doğrudan 8 milyona yakın çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücret için gözler aralık ayına çevrildi. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2024'ün ilk yarısında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için çalışmalarına başlayacak. Asgari ücret artışı sadece çalışanın maaşlarını değil, pek çok ödemeyi de artıracak. İşsizlik maaşından kıdem tazminatına pek çok kalemde değişiklik olacak. Peki, Yeni asgari ücret kimleri, nasıl etkileyecek? İşte zamlanacak kritik ödemeler ve maaşlar
8 milyon çalışanı doğrudan etkileyecek ve milyonlarca vatandaşın aylıkları ile ödemelerini değiştirecek asgari ücret için çalışmalar başlıyor.
2024 yılı için geçerli olacak asgari ücret için aralık ayında Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına başlayacak. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan komisyona bu yıl ilk kez farklı mesleklerden asgari ücretli 4 işçi de yer alacak.
Yapılacak olan asgari ücret toplantısı öncesinde masaya gelecek ilk rakamın 6 aylık enflasyon tahmini ile hesaplanan asgari ücret olması bekleniyor. Buna göre; Yüzde 37,76'lık 6 aylık enflasyon tahminine net asgari ücrette 15.707,39 TL rakamında pazarlıkların başlaması bekleniyor.
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
Yeni asgari ücret ile ilgili tahminler de gelmeye başladı. Beklentilere göre, yüzde 30 ile 55 arasında zam yapılması öngörülüyor. Yüzde 30 zam yapılması halinde yeni asgari ücretin 14 bin 822 lira, yüzde 55 zam yapılması halinde ise 17 bin 763 liraya çıkması bekleniyor.
Her yıl aralık ayı itibariyle belirlenen asgari ücret tutarı artışı birçok ödemeyi de etkileyecek. Asgari ücretle birlikte kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artacak. Çalışanlardan işsizlere hemen herkese etki edecek zam pek çok kesimin kazancını arttırırken, prim ve kesintilerde mali kayba neden olacak. Yeni ücret, 2024 yılına ait işsizlik maaşı başta olmak üzere, doğum-askerlik borçlanmasından 65 yaş ve engelli aylıklarına kadar pek çok ödeme ve maaşı değiştirecek. İşte kalem kalem asgari ücretin etki edeceği kalemler…
İşsizlik maaşı en düşük brüt asgari ücretin yüzde 40’ı en yüksek de brüt asgari ücretin yüzde 80’i kadar olabiliyor. Asgari ücrete yüzde 30 zam yapılması halinde en düşük işsizlik maaşının 6922 liraya, yüzde 55 zam yapılması halinde ise 8253 liraya çıkması bekleniyor. En yüksek işsizlik maaşı ise yüzde 30 zam ile 13 bin 845 liraya, yüzde 55 zam olması durumunda da 16 bin 507 liraya çıkması öngörülüyor.
Sigortalı bir çalışanın, hastalık, iş kazası, doğum gibi durumlarda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş olan sağlık kuruluşları veya hekim raporlarında yazan istirahat süresince geçici bir süre iş yapamaması durumunda verilen geçici iş göremezlik raporunda kişiye ödenen rapor paraları asgari ücret artışıyla artacak. Asgari ücretlilerin 2024 yılı için ayakta tedavi ve yatarak tedavide günlük rapor parası da artacak. Buna göre, asgari ücrete yüzde 34,04 zam gelmesiyle birlikte ayakta tedavide günlük 300 lira, yatarak tedavide ise 224,76 lira ödeme yapılacak.
Geliri asgari ücretin üçte birinin üzerinde olanlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. Buna göre asgari ücrete yüzde 30 zam yapılırsa GSS primi aylık 402 lira, yüzde 55 zam olursa 623 liraya çıkıyor. Yıllık olarak ise asgari ücrete yüzde 30 zam yapılırsa GSS primi en düşük 4829 liraya, yüzde 55 zam yapılırsa da en yüksek 7484 liraya çıkıyor.
Doğum ve askerlik borçlanması ile yurt dışı borçlanma ödemeleri asgari ücrete bağlı olarak artıyor. Emekliliği gelmiş ama prim günü eksik olan sigortalıların emekli olabilmesinde avantaj sağlayan borçlanma hesabı da 2024 asgari ücret artışıyla değişecek. Emeklilik için eksik primi olanlar için maliyetler de katlanacak. 1 Ocak itibarıyla yani bir günlük farkla asgari ücretteki artış oranı kadar borçlanma tutarları artacak. Bağ-Kur’luların ödeyecekleri prim tutarları ile SGK tarafından kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre yeniden belirlenecek. Doğum, askerlik, avukatlık stajı, doktora gibi zamanlarda geçen sürelerin borçlanma primleri de artıyor. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde en düşük borçlanma günlük 185 liraya, yüzde 55 zam gelmesi halinde ise 221 liraya çıkacak. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde en yüksek borçlanma günlük 1394 liraya, yüzde 55 zam olursa da 1663 liraya çıkacak.
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor. Bu rakamlar da asgari ücrete gelen zamla birlikte artacak.
İsteğe bağlı sigorta primleri, asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse en düşük 5579 liraya, yüzde 55 zam gelirse 6652 liraya çıkıyor.
İsteğe bağlı sigorta priminin en yükseğine yüzde 30 zam gelirse aylık 41 bin 852 liraya, yüzde 55 zam gelirse de aylık prim ödemesi 49 bin 900 liraya çıkıyor.
Bağ-Kur primleri de asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 6016 liraya, yüzde 55 zam gelirse 7173 liraya çıkıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumundan (SSK, Emekli Sandığı, BAĞ-KUR) gelir ve aylık hakkından yararlanmayan, 65 yaşını doldurmuş olan, sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödemeyen, muhtaçlık sınırından az geliri olan ve bu durumu Valiliklerce/Kaymakamlıklarca tespit edilen kişilere verilen 65 yaş aylığı, yeni asgari ücret kapsamında yeniden hesaplanacak. 65 yaş aylıkları da asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 4139 liraya, yüzde 55 zam gelirse 4935 liraya yükselecek.
Engelli aylıkları da asgari ücret zammıyla yükselecek. Yüzde 40-69 arası engelli olanların maaşlarına yüzde 30 zam gelirse 3411 lira, yüzde 55 zam gelirse 4067 liraya çıkacak. Yüzde 70 ve üzeri engelliliği bulunanların maaşlarına yüzde 30 zam gelirse 4956 liraya, yüzde 55 zam gelirse 5910 liraya çıkacak. 18 yaş altı engelli aylığına yüzde 30 zam gelirse 3304 liraya, yüzde 55 zam gelirse 3940 liraya çıkacak.
İş Kanunu’na göre, çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2023 asgari ücretine yapılacak yüzde 34’lük zam yılın ikinci yarısı için işsizlik maaşlarında da değişikliğe neden olacak.
Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde yatarak tedavide günlük geçici iş görmezlik ödeneği günlük 289 liraya, yüzde 55 zam gelmesi halinde 345 liraya çıkacak. Ayakta tedavide ise yüzde 30 zam olması durumunda günlük 387 liraya, yüzde 55 zam olması durumunda da 461 liraya çıkması bekleniyor.
Okullardan işletmelere ve şirketlere staj için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücret artış oranı kadar yükseliyor. Staj yapan öğrenciler net asgari ücretin yüzde 30'undan az olmamak kaydıyla ücret alıyor. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse stajyer maaşı 4446 liraya, yüzde 55 zam gelirse 5301 liraya çıkacak.
Asgari ücretli bir çalışanın 1 yıllık çalışmasının karşılığında hak ettiği kıdem tazminatı yeni asgari ücretle birlikte yükselecek. Asgari ücret alanların kıdem tazminatı hesaplamaları da yeni zamma göre yeniden hesaplanacak. 1 yıldır çalışan asgari ücretli biri eğer asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 17 bin 438 lira, yüzde 55 zam gelirse 20 bin 791 lira kıdem tazminatı alacak. 10 yıl çalışan asgari ücretli yüzde 30 zamla 174 bin 380 lira, yüzde 55 zamla 207 bin 910 lira kıdem tazminatını hak edecek. Örnek hesaplama sadece kıdem tazminatını içeriyor, ihbar tazminatı, izin hakları ve diğer yan hakları kapsamıyor.
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde Komisyon başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
16:47
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ