Ünlü tıp bilgini İbn-i Sina, El-Kanun fi’t-Tıbb (Tıbbın Kanunu) adlı kitabında sağlık ve beslenme alanında ayrıntılı olarak birçok konuya değinmiştir. Peki, siz İbn-i Sina’ya göre vücudun neden hararet yaptığını biliyor musunuz? İşte İbn-i Sina’ya göre vücudun hararet yapmasının nedeni ve vücudun sıcaklığını düşüren meyve…
Tıp ve felsefe alanında yapmış olduğu derin çalışmalarla tanınan İbn-i Sina, insan sağlığı ve beslenme arasındaki ilişkiyi de ayrıntılı bir şekilde ele almıştır. İnsan vücudunu mizaçlara göre sınıflandıran İbn-i Sina, her mizaç tipine özel beslenme önerilerinde bulunmuştur.
İbn-i Sina’ya göre vücudun hararet yapması yani sıcaklığının artması genellikle dengenin bozulmasıyla alakalıdır. İbn-i Sina’nın bu görüşü El-Kanun fi’t-Tıbb (Tıbbın Kanunu) adlı kitabında ayrıntılı olarak ele alınmıştır. İbn-i Sina, insan vücudunu dört mizaç teorisine göre ele almıştır. Dört mizaç teorisine göre her birey belli bir mizaca sahiptir. Bireyler kendilerine ait olan mizaç türlerine uygun şekilde beslenerek sağlıklı bir hayat sürdürebilir.
Hararet, vücudun sıcaklığının artması olarak tanımlanır. Bu açıdan bakıldığında İbn-i Sina’ya göre öfke, ateşli hastalıklar, aşırı hareket, baharatlı ve sıcak yiyecekler mizacı sıcak kişilerde hararet yapar. Özellikle bu durum İbn-i Sina’nın Safravî (Sıcak ve Kuru / Safralı Mizaç) ve Demirî (Sıcak ve Nemli / Kanlı Mizaç) anlayışlarında daha sık görülür.
Ünlü tıp bilgini İbn-i Sina, insan bedeninin ve ruhunun dört temel yapıdan oluştuğunu dile getirir. İbn-i Sina’nın sağlık anlayışına göre bu yapılar, kanın ve vücut sıcaklığının nem miktarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. İşte İbn-i Sina’nın dört temel mizaç teorisi:
Yukarıda yer alan unsurların vücuttaki dengesine ‘mizaç’ adı verilir. Bu mizaçların dengede olması ise bireyin fiziksel ve ruhsal açıdan sağlığını korumasına yardımcı olur. Bu noktada yanlış beslenme mizacın dengesini bozarak çeşitli sağlık problemlerin ortaya çıkmasını sağlar.
İbn-i Sina’nın dört mizaç türünden Demirî (Kanlı) mizaç olarak nitelendirilen bu mizaç türüne ait olan bireyler, genellikle enerjik, aktif, hareketli ve güçlü bireylerdir. Sıcak ve nemli bir vücuda sahip olan bu bireyler, vücutlarına sıcaklık hakim olduğu için serinletici ve dengeleyici besinler tüketmelidir. İşte Demirî sıcak ve nemli / kanlı mizaca sahip olan bireylerin tüketmesi gereken besinler…
İbn-i Sina’nın dört mizaç türünden hararete neden olan bir diğer mizaç türü Safravî (Safralı) mizaç türüdür. Safravî (Safralı) mizaç türüne sahip olan bireyler genellikle sıcak, hızlı hareket eden, stresli ve ince yapılı bireylerdir. Sıcak ve kuru bir vücuda sahip olan bu bireyler, aşırı sıcaklık içeren besinlerden uzak durmalı, nemlendirici ve yumuşatıcı gıdalar tüketmelidir. İşte Safravî sıcak ve kuru / safralı mizaca sahip olan bireylerin tüketmesi gereken besinler…
Vücudun sıcaklığını düşüren meyveler ve besinler vücudun mizaç teorisine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. İbn-i Sina’ya göre soğuk tabiatlı ve nem verici besinler harareti azaltmaya yardımcı olur.
Bu noktada özellikle ekşi nar, harareti düşüren meyvelerin başında gelir. Bunun yanı sıra ayva, salatalık ve karpuz gibi meyvelerde vücudun sıcaklığını ve hararetini düşüren meyveler arasında yer alır.