Otomobillerin kalbi motor, beyni ise şanzımandır. Aracın gücünü tekerleklere aktaran bu karmaşık sistem, son yıllarda otomatik viteslerin yaygınlaşmasıyla çok daha sofistike hale geldi. Çift kavramalı (DSG, PowerShift) veya sürekli değişken oranlı (CVT) şanzımanlar, yakıt verimliliği ve sürüş konforu sunsa da, bazı jenerasyonlarda veya modellerde ne yazık ki düşük kilometrelerde bile arıza çıkarma eğilimi gösterebiliyor. Bu durum, araç sahipleri için büyük bir hayal kırıklığı ve yüksek onarım maliyeti anlamına gelebilir.
Piyasada, belirli şanzıman tipleriyle veya model jenerasyonlarıyla erken şanzıman sorunları bildirimleriyle öne çıkan bazı otomobil modelleri bulunmaktadır:
Volkswagen Grubu (VW Golf, Polo, Passat; Skoda Octavia, Superb; Seat Leon, Ibiza) - DQ200 (7 İleri Kuru Kavramalı DSG) Şanzıman
Bu şanzıman, birçok popüler modelin küçük motorlu (örneğin 1.0, 1.2, 1.4 TSI) versiyonlarında yaygın olarak kullanılmıştır. Özellikle ilk nesillerinde (yaklaşık 2008-2014 arası) titreme, vuruntu, vites geçişlerinde kararsızlık ve mekatronik ünitesi arızaları gibi sorunlar sıkça rapor edilmiştir. Bu sorunlar genellikle düşük kilometrelerde (20.000 - 60.000 km) başlamıştır. Üretici, yazılım güncellemeleri ve bazı parça değişimleriyle bu sorunları gidermeye çalışmıştır.
Ford - PowerShift (DPS6) Şanzımanlı Modeller (Özellikle Ford Focus ve Fiesta)
Ford'un Focus ve Fiesta gibi popüler kompakt modellerinde kullanılan 6 ileri kuru kavramalı PowerShift (DPS6) şanzımanı, ABD pazarında ve diğer bölgelerde erken titreme, sert vites geçişleri, vuruntu ve güç kaybı şikayetleriyle gündeme gelmiştir. Bu şanzıman da, özellikle dur-kalk trafikte ve manuel vitese yakın çalışma prensibi nedeniyle debriyaj aşınmasına meyilli olabilmiştir. Üretici, çeşitli güncellemeler ve geri çağırmalarla sorunları çözmeye çalışmıştır.
Nissan - CVT Şanzımanlı Modeller (Bazı Eski Jenerasyonlar, Örneğin Nissan Juke, Qashqai, Altima)
Nissan'ın bazı eski jenerasyonlarında (örneğin 2000'lerin sonu ve 2010'lu yılların başı) Juke, Qashqai, Altima gibi modellerde kullanılan Jatco marka CVT şanzımanlar, hızla ısınma, kaydırma (slipping), güç kaybı ve yüksek kilometrelerde erken arıza sorunlarıyla anılmıştır. Bu sorunlar, genellikle şanzıman yağının düzenli değiştirilmemesi veya aşırı zorlanma durumlarında daha belirgin hale gelmiştir.
Fiat - TCT (Twin Clutch Transmission) Şanzımanlı Modeller (Özellikle Alfa Romeo Giulietta ve Fiat Punto Evo)
Alfa Romeo Giulietta ve bazı Fiat modellerinde (örneğin Punto Evo) kullanılan 6 ileri kuru kavramalı TCT şanzımanı, erken kilometrelerde vites geçişlerinde tereddüt, titreşim ve mekatronik ünitesi arızaları gibi sorunlarla karşılaşabilmiştir. Performans odaklı olsa da, şehir içi kullanımda ve aşırı zorlamada hassasiyet gösterebilmiştir.
Honda - CVT Şanzımanlı Modeller (Bazı Eski Jenerasyonlar, Özellikle Honda Civic ve Jazz)
Honda'nın genel olarak güvenilir bir marka olmasına rağmen, bazı eski jenerasyon Civic ve Jazz modellerinde kullanılan CVT şanzımanlar, nadiren de olsa erken kilometrelerde hafif titreme veya performans düşüklüğü gibi şikayetlere konu olmuştur. Bu sorunlar, genellikle düzenli şanzıman yağı değişimiyle kontrol altında tutulabilmiştir.
Modern otomatik şanzımanların erken arıza yapmasının ardında birkaç temel neden yatar. Bunlar arasında tasarım hassasiyetleri öne çıkar; özellikle kuru kavramalı çift kavramalı şanzımanlar, yoğun dur-kalk trafikte veya ani hızlanmalarda kavramaların aşırı ısınmasına ve yıpranmasına daha meyilli olabilir. Şanzımanların beyni olan mekatronik ünitelerdeki yazılım hataları veya kalibrasyon eksiklikleri de vites geçişlerinde vuruntu, titreme veya kararsızlığa yol açabilir. Ayrıca, bazı şanzımanların yağlama veya soğutma sistemlerindeki yetersizlikler, iç bileşenlerin aşırı ısınmasına ve erken aşınmasına neden olabilir. Kullanım alışkanlıkları da önemlidir; yoğun şehir içi dur-kalk trafikte, aracın sık sık yokuş yukarı kalkış yapması veya manuel vitese alışkın sürücülerin otomatik vitese adapte olamaması, bazı şanzımanlarda erken yıpranmaya neden olabilir.
Bu tür sorunları önlemek veya geciktirmek için alınabilecek önlemler ve doğru kullanım alışkanlıkları hayati önem taşır. Öncelikle, düzenli şanzıman yağı değişimi kritik öneme sahiptir; özellikle çift kavramalı ve CVT şanzımanlar için üreticinin belirttiği periyotlarda (genellikle 60.000-80.000 km arası) şanzıman yağını ve filtresini değiştirmek gerekir. Kullanılacak yağın, şanzımanın spesifik gereksinimlerine uygun olduğundan emin olunmalıdır.
Sürüş alışkanlıkları da şanzıman ömrünü doğrudan etkiler. Yoğun dur-kalk trafikte, çift kavramalı şanzımanlı araçlarda aşırı ısınmayı engellemek için ayağı frende sürekli tutmak yerine, debriyajın ayrılmasını sağlamak adına kısa aralıklarla freni bırakıp tekrar basmak faydalı olabilir. Yokuşlarda uzun süre beklemede aracı 'N' (boş) konumuna almak da şanzımanı rahatlatır. Ani kalkışlardan ve agresif sürüşten kaçınmak, şanzımanın yıpranmasını geciktirir.
Periyodik bakımları yetkili servislerde yaptırmak ve şanzıman yazılımlarının güncel olduğundan emin olmak, olası sorunları önceden tespit etmeye yardımcı olur. Son olarak, vites geçişlerinde yaşanan titreme, vuruntu, gecikme, garip sesler veya yanık kokusu gibi erken belirtileri hafife almayın ve hemen bir uzmana danışın; erken teşhis, büyük onarım maliyetlerinin önüne geçebilir.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
11:00
YORUM YAZ