Otomotiv sektöründen çağrı: Şimdi araba almanın tam zamanı!
Türkiye'nin Avrupa Komisyonu'nun kararına uyarak 7 Temmuz'da eş zamanlı yürürlüğe sokacağı sıfır araçta güvenlik sistemleri zorunluğu kararı öncesi otomotiv sektöründeki belirsizlik fiyatlara yansıdı. tgrthaber.com'a konuşan İMAS Başkanı Hayrettin Ertemel, fiyatların 7-8 ay öncesiyle aynı düzeye gerilediğini belirterek, "Şimdi araba almanın tam zamanı" dedi.
Avrupa Birliği’nin (AB) yeni güvenlik donanımı regülasyonu Türkiye'de de eş zamanlı olarak 7 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek. Düzenleme kapsamında geçmişte opsiyonel olan ve bazıları ciddi ücretler ödenerek satın alınan kimi güvenlik sistemleri sıfır araçlarda standart hale gelecek.
Hal böyle olunca elde kalan ve söz konusu standartlara uymayan araçların akıbetinin ne olacağı sorgulanır hale geldi. Bunun yanında yeni dönemin sıfır ve ikinci el otomobil piyasalarına etkileri de bir diğer merak unsuru.
Biz de Hem sektör paydaşları hem de vatandaşların konuya ilişkin aklında uyanan soruları, İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel'e yönelttik. tgrthaber.com haber şefi Suat Vilgen'in sorularını yanıtlayan Ertemel, otomobil satın almak isteyenlere önemli mesajlar verdi.
ELDEKİ ARAÇLARA "6 AY 6 BİN KM" FORMÜLÜ
-Yeni yasa ile birlikte bayiler nasıl bir aksiyon alacak?
7 Temmuz'da yürürlüğe girecek olan kanunla alakalı bayilerin elinde mevcutta bulunan araçlarla ilgili nasıl bir pozisyon alınacağı şu anda daha tam olarak netleşmiş değil. Fakat tabii ki o tarihten sonra tescil yapılamayacağı için bu araçları bayiler kendi adlarına ya da filo şirketlerine tescilleyeceklerdir diye düşünüyoruz. Daha sonra bunları "6 ay, 6 bin kilometre" kullanıp, ikinci el otomobil olarak satışa sunacaklardır.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ ÖTELEME BEKLİYOR AMA OLUMLU GELİŞME YOK!
-Bayilerin karara hazırlanması açısından süre oldukça kısa gözüküyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Tabii aslında daha önceden alınmış bir karardı bu ama bu kadar hızlı bir şekilde geçirilmesi, hele ki otomobil satışlarının çok az olduğu böyle bir dönemde hayata geçirilmesi, biraz sıkıntı doğuracak gibi görünüyor. Tabii sektör temsilcilerinin bu tarihin ötelenmesine yönelik bir beklentisi vardı, hâlâ da bu beklenti devam ediyor esasında. Çünkü bunun bu kısa süre içerisinde hayata geçirilmesi, zaten durma noktasında olan piyasayı daha da sıkıntıya sokacak gibi gözüküyor. Bununla ilgili yapılan görüşmelerde henüz daha olumlu bir sonuç alınamadı.
SORUN FİYATLAR DEĞİL KREDİ FAİZ ORANLARI
-Yeni kanunun hem ikinci el hem de sıfır otomobil fiyatlarına etkisi olacak mı?
Zaten şu sıralar hem ikinci elde hem de sıfır otomobilde fiyatlar uygun düzeyde. Burada sektörü olumsuz yönde etkileyen konu, hem faiz oranlarının yüksek olması hem krediye erişim konusunda yaşanan sorunlar hem de BDDK'nın, kredi kullanmak istese bile kişilere koyduğu limit ve vade sınırı. Bunların hepsi olumsuz etkiler. Bunlar esasında biraz esnetilse. Sektörün nefes alması anlamında önemli bir adım atılmış olacak. Bizim sektör temsilcileri olarak beklentimiz bu yönde. Fakat tabii ki Maliye Bakanlığı'nın uyguladığı bu sıkılaştırma politikasıyla alışverişlere ciddi manada kısıtlama getirilerek enflasyonun düşürülmesi hedefleniyor. Bu hedefler doğrultusunda alınmış bu kararlar şu anda hâlâ yürürlükte. Bunların esasında sektörel bazda esnetilmesi, sektörlerin de rahat nefes alması açısından önemli.
"ŞİMDİ ARABA ALMANIN TAM ZAMANI"
-Türkiye ciddi bir yüksek enflasyon sürecinden geçiyor. Önümüzdeki sürecin ne getireceği sadece otomotiv değil, bütün sektörler için bir muamma. Siz, ilerleyen süreçte otomotiv piyasasındaki gidişatın nasıl olmasını bekliyorsunuz?
Yılın ikinci çeyreğinde, Bakanlığımızın da açıkladığı gibi enflasyonun düşmesini bekliyoruz. Dolayısıyla yılın ikinci çeyreği itibarıyla otomobil satış adetlerinin de artmasını bekliyoruz. Esasında şu anda fiyat anlamında hem sıfırda hem de ikinci elde cazip kampanyalar var. Tüketicinin yani gerçek ihtiyaç sahibinin şu anda araba almasının tam zamanı diyebiliriz.
"FİYATLAR 8 7-8 AY ÖNCEKİ GİBİ"
-Konut piyasasında da tıpkı otomotivde olduğu gibi yüksek kredi faizlerinden dolayı bir sıkıntı var. Ancak bir yandan da otomobille konut arasındaki fiyat makasının daraldığını göriyoruz. Neredeyse ev fiyatına otomobil almak mümkün hale geldi. Bunun sebebi ne olabilir?
Esasında otomobil fiyatları da yükselmemekte epey bir direnç gösterdi. Şunu net olarak söyleyebiliriz, şu an sıfır araç fiyatları yaklaşık 7-8 ay öncesinin fiyatları gibi. Dövizin de yükselmemesi burada önemli bir etken tabii. Pandemi sürecinde otomobil fiyatları işin gerçeğine bakarsanız döviz artmamasına rağmen ciddi manada yükselmişti. Tedarik sıkıntısı vardı, kayıt dışı artmıştı; sıfır araca erişimde ciddi sıkıntılar vardı. Bu süreçlerin hepsi yeni Ticaret Bakanımız Ömer Bolat'ın aldığı tedbirlerle geride kaldı. Yani pandemi sürecinin etkileri otomotiv piyasasının üzerinden kalktı diyebiliriz. Şu anda sıfır araç ile aynı model ikinci araç arasında pandemi öncesinde olduğu gibi yüzde 15-20'ye varan bir marj oluştu. Tabii ki bunların hepsi bizim istediğimiz yönde alınan tedbirler ve faydaları oldu. Çünkü burada son tüketici yani gerçek ihtiyaç sahibi araca erişim konusunda sıkıntı yaşıyordu. Sektörün en önemli problemi zaten kayıt dışı. Baktığınızda bu mesleği kendisi mesleği olmadığı halde dışarıdan yapan ve çok ciddi alım satım yapan kişiler vardı, pandemi sürecinde. Bunlara çok ciddi cezalar yazılmaya başlandı. Tabii bunlar hepsi caydırıcı unsurlar oldu. Şu anda esasında ekonominin de istenen manada rayına oturmamasından kaynaklı otomotiv sektörü de etkileniyor diyebiliriz.
OTOMOBİLDEN KAZANMA DÖNEMİ BİTTİ
-Son 1,5 senede otomotiv sektöründe görülmemiş bir durum yaşandı. Fiyatlar inanılmaz bir noktaya gelmiş ve yüksek karlar elde edildi. Sizce otomobil hala akılcı bir yatırım aracı mı?
Otomobil aslında hiçbir zaman bir yatırım aracı olmaz. Dünyada da bu, böyledir. Otomobili alıp da sattıktan sonra para kazanmak herhalde dünyanın hiçbir yerinde yoktur, sadece bizim ülkemize has bir durum olsa gerek. Şunu net olarak söyleyebiliriz, evet, pandemi sürecinde insanların paralarını değerlendirmeleri anlamında çok fazla bir enstrümanı yoktu. İnsanlar otomobil piyasasında yatırımlarını değerlendirme yoluna gitti. İkinci el otomobiller sıfır araçların üzerinde fiyata satılıyordu. Ancak bunların hepsi geride kaldı. Artık tüketici istediği araca istediği bayide ulaşabiliyor. İkinci elde ciddi anlamda uygun fiyata araba alabiliyor. Otomobil artık yatırım aracı değil sadece bir ihtiyaç haline gelmiştir. Zaten olması gereken de buydu.
FIRSATÇILARA ARAÇ BAŞI 1 MİLYON LİRA CEZA
-Fırsatçılar hala piyasada mı?
Mesleği bu olmadığı halde bu işi yapanlar hala mevcut. Ancak şunu da belirtelim, noterliklerde bakanlık tarafından ciddi bir takip sistemi kuruldu. Yıl içeresinde iki ya da üç araba alsa satsa dahi herkes gözetim altında. İşi bu olmayanların buna tevessül etmemelerini kendilerine tavsiye ediyoruz. Çünkü önümüzdeki süreç içerisinde çok ciddi cezalar yazılacak. Geçen sene ceza tutarı ortalama 300 bin liraydı. Bu yıl ise araç başı ceza miktarı ortalama 1 milyon lira civarında.
"HER ŞEYDEN ÖNCE CAN GÜVENLİĞİ"
-7 Temmuz'da yürürlüğe girecek yasayı sektöre ekonomik anlamdaki etkilerinden bağımsız olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
Olması gereken bir mevzuat. Çünkü her şeyden önce can sağlığı, insanlar için güvenlik önemli bir unsur. Ülkemizde de maalesef trafik kazaları konusunda oranlar azımsanacak gibi değil. Onun için bizce olması gereken bir durum.
