Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Zengezur Koridoru için tarih verdi

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, TGRT Haber'de 'Fatih Atik'le Gündem Özel' programına konuk oldu.

Bakan Uraloğlu; Türkiye'nin ilk yerli ve milli uydusu Türksat 6A, 5G çalışmaları, Zengezur Koridoru ve Kalkınma Yolu projesine ilişkin merak edilen soruları TGRT Haber'de cevapladı. İşte Uraloğlu'nun açıklamalarından satır başları...

TÜRKSAT 6A UYDUSU NE AŞAMADA?

"Bizim şu anda 5 haberleşme uydumuz var. Ayrıca gözlem uyduları var. Öncelikle uyduya ihtiyacımız var. Uzaydaki uyduların ömrü 15 yıldır, hem onların yenilenmesi hem de yeni kapsama alanlarının elde edilmesine yönelik uydu ihtiyacımız vardı. Şimdiye kadar olanları dünyadaki uydu üreticilerine ürettirdik ve uzaya gönderdik. Uyduyu askeri ve sivil haberleşme için kullanıyoruz. Kendimizi daha güvende hissetmemiz lazım. Onun için milli ve yerli olması bizim için kıymetliydi. 2005 yılında başladı süreç ama 2014 yılında imzalar atıldı. 

UZAYA GÖNDERİLECEĞİ TARİH BELLİ OLDU

Türksat'ın mühendislerini eğitimlere göndermiştik, eleman yetiştirmiştik. Onlarla beraber yerli ve milli uydumuzu ürettik, bitti. Artık paketlenme aşamasında. Bu ayın sonunda ABD'ye yolculuğa çıkacak. 8-14 Temmuz gibi de inşallah uzaya göndereceğiz.

Beyni, yazılımı yerli. En kıymetlisi de bu. Yerlilik oranı kabaca yüzde 85 diyebiliriz. Bu bile çok önemli. Yazılımını ve ana iskeletini üretiyorsunuz yeterli olmuştur.

Onlarca köprü, metro, havalimanı, tünel yaptık ama ilk defa uydu yaptık. Gurur verici. Artık ben yapabilirim duygusunu yaşatan bir ürün ortaya çıkıyor. Gerçekten mutlu oluyoruz.

TERÖR OPERASYONLARINDA DA KULLANILACAK

Uydularımız savunma sanayiinde de kullanılacak. Hava operasyonlarında da kesinlikle etkili olacak. 

Biz bu uyduyu üreterek dünyadaki 10 uydu üreticisinden biri olduk. Bu pazara biz de oyuncu olarak girdik. Ülkemizin dışından gelecek talepleri de karşılamak için gayretimiz olacak. Yani bir taraftan da ihraç edeceğiz inşallah. Biz bir kere bunu göndereceğiz, haberleşmeyi sağlayacağız, çalıştığını herkes görecek, ondan sonra talepler gelecektir.

KALKINMA YOLU PROJESİ

Dünyada kuzey, orta ve güney koridor var. Güney koridorda Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı'ndan geçişlerde sıkıntıların olduğunu biliyoruz. 10 milyar dolarlık bir zarar olmuştu. Bizim kalkınma yolu bu güney koridorunun önemli bir parçası ve orta koridorla da entegre. Denizden gelen yükler Faw limanında karaya çıkarak Irak topraklarından 1200 km'lik yapılacak olan demiryolu ve karayoluyla beraber bizim Habur Sınır Kapısı'nın batısındaki Ovaköy'den ülkemize giriş yapacak. Şanlıurfa, Gaziantep, Adana, Karaman, Eskişehir, İstanbul ve Kapıkule. Demiryolu hattı böyle. Ülkemize geldiğinde de bütün 3 denize de demiryolu ve karayoluyla bağlanmış olacak.

Ovaköy'den Nusaybin'e kadar 130 kilometrelik demiryolu hattı planladık. Yakında yapımına başlayacağız. 2053 hedeflerinde 14 bin kilometre olan demiryolu ağımızı 28 bin kilometreye çıkardığımızda ülkemizin her tarafına bu koridoru aynı zamanda orta koridoru da bağlamış olacağız.

Irak'ın içindeki kesimin projesi tamamlanmak üzere. 4'lü imza attık. Bölgedeki diğer ülkelerin de projeye dahil olma talepleri gelmeye başladı. Proje bitmek üzere, finansmanının ve nasıl yapılacağını konuşuyoruz Irak'la ama BAE ve Katar da dahil oldu. Finansmanını da sağlayarak bu sene başlayabilir miyiz onun gayreti içindeyiz. Biz bunun projelerine ciddi teknik destek sağlıyoruz. İnşa aşamasında, işletme aşamasında kesinlikle olacağız. Irak'ta maalesef böyle bir teknik yapı yok. Biz bütün süreçlerde olacağız.

TÜRKİYE'YE NELER KAZANDIRACAK?

Yıllık 35 milyon taşıma kapasitesi olacak. Ticari getirisinin yanında stratejik olarak da çok kıymetli olacak. Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı'ndan 35 günde gelen yükler bu koridordan 25 günde gelecek. Aynı zamanda ticareti de canlandıracak bu ticareti.

İran ile bu projeye ilişkin temasımız yok. Onlardan da bir talep gelmedi, böyle bir ihtiyaç yok. Bizi ilgilendiren tarafı kuzeyde bölgesel yönetim var, onların belli yetkileri var. Merkezi hükümetle beraber belli bir noktada olduklarını gördük. Herkes bu koridorun Irak'tan geçmesi konusunda çok heyecanlı. Kendi iradelerini kullanma noktalarında aşama kaydetmiş Iraklılar. Bu projenin güvenliği konusu Milli Savunma Bakanımızın konusudur. Ama orada bir güven sorunu sıkıntısı olmaz.

"KALKINMA YOLU ÇİN'İN İŞİNE GELİR"

Son zamanlarda Çin'in orta koridor üzerindeki ilgisinin olması bizim ummadığımız kadar Avrupa'nın ve Dünya Bankası'nın Türkiye'deki projelere ilgisini artırdığını söyleyebilirim. Bu projeye nasıl bakarlar, doğrudan bir temasımız olmadı onlarla da. Çin malını doğrudan ulaştırmak ister. Çin'in işine gelecektir, daha güvenli, daha kısa zamanda ve daha ekonomik bir yol.

ZENGEZUR KORİDORU NE AŞAMADA?

Halihazırda çalışan hattımız Bakü-Tiflis-Kars hattı. Yaklaşık bir senedir kapalı. Gürcistan tarafında zorunlu bir onarım gerekiyordu. Bunu da Azerbaycan yapıyor ve inşallah bu ayın sonunda açılacak.

Her koridorun belli kapasitesi var. Zengezur Koridoru dediğimiz Bakü'den çıkıp Ermenistan ya da İran sınırlarından, devamında Nahçıvan'dan geçip Dilucu, Iğdır ve Kars'a gidip oradan da Sivas hattına bağlanan bir proje. Ermenistan sınırına kadar yapım çalışmaları devam ediyor kara ve demir yolunda. Ermenistan tarafının olması noktasında başbakan dahil açıklamalarını biliyoruz ama doğrudan temasımız yok. Azerbaycan daha yakından görüşmeleri yürütüyor onlarla. İran'la da görüştüklerini biliyorum. Belli bir noktaya geldi. Yakında karar verilir, Ermenistan ya da İran üzerinden koridorun tamamlanacağı. Bizi de doğrudan Türk dünyasına bağlayacak bir proje.

"2028-2029 YILINDA TAMAMLANIR"

Nahçıvan tarafında mevcut bir hat var. İlk etapta bu iyileştirilecek, sonra da yeniden yapılacak. İhaleler yapıldı ama bugün başlasak yaklaşık 5 yıl sürecek. Bu hattın işlediğini muhtemelen 2028-2029 yılında görmüş oluruz.

Sunulmayan bir hizmetin bedeli olmaz. İstanbul ve İzmir arası şu an yaklaşık 3,5 saat sürüyor.

Osmangazi Köprüsü'nden günlük 60 bin araç geçiyor. Geçiş ücreti 35 dolardı biz 15 dolara indirdik. Bursa'da İkinci Otoyol Projesi'ne başladık.

İstanbul Havalimanı'nda 3 pisti aynı anda devreye sokacağız. Hedefimiz 78 milyon yolcu sayısından 200 milyona çıkmak.

TÜRKİYE 5G'YE NE ZAMAN GEÇECEK?

3 tane GSM operatörümüz var. Bizim GSM haberleşmesi noktasında bizim düzenleyici ya da fiyatları disipline edici bir görevimiz yok. Ancak tavan fiyat koyabiliyoruz. Ama Telekom'un tarifeleri doğrudan BTK'nın yetkisinde. Onu mutlaka sınırlıyoruz. Depremde bazı kesintiler, sıkıntılar oldu. Pandemi ile gelişen evden çalışma alışkanlığı, sabit internete talebi artırdı. Bunu yönetmeye çalışıyoruz.

Dünyanın birçok ülkesi 5G'ye geçti. Bizimki 4,5'tu 5'e yaklaştı ama 5'e geçenler de 5,5G'ye yaklaştı baktığımızda. 5G'ye geçtiğinizde mümkün olduğunca daha az ürün ithal ederek ve daha doğru fiyatla ithal ederek, aynı zamanda süreci kaçırmadan bir geçiş sağlayalım. Takvimimizi bu sene açıklarız. 2025'te ihale süreci başlar, 2026'da da 5G'yi genel maksatlı olarak kullanmaya başlarız. Yoksa şu anda İstanbul Havalimanı'nda telefonunuz uygunsa 5G'yi deneyimleyebilirsiniz. 25 üretim tesisine de bu lisansı verdik."