ABD Havacilik ve Uzay Ajansi (NASA), Dünya'nin manyetik alanindaki garip bir anormalligi izliyor: gökyüzünde, Güney Amerika ile güneybati Afrika arasinda uzanan, manyetik yogunlugu düsük dev bir bölge.
Güney Atlantik Anomalisi (South Atlantic Anomaly - SAA) olarak adlandirilan bu genis ve gelisen fenomen, yillardir bilim insanlarinin ilgisini çekiyor ve endise uyandiriyor. NASA arastirmacilari ise bu durumdan özellikle etkilenmis durumda.
Uzay ajansinin uydulari ve uzay araçlari, anomalinin içinde bulunan zayiflamis manyetik alan nedeniyle günesten gelen yüklü parçaciklara karsi savunmasiz kaliyor. NASA'nin, Dünya'nin manyetik alanindaki bir "çukur" ya da "uzayda bir çukur" olarak tanimladigi Güney Atlantik Anomalisi, genellikle Dünya'daki yasami etkilemese de alçak Dünya yörüngesinde dönen uzay araçlari (Uluslararasi Uzay Istasyonu dahil) için ayni sey söylenemez.
Bu bölgeden geçerken, anomalinin içindeki zayiflamis manyetik alan, günesten gelen yüksek enerjili protonlarin uzay araçlarinin teknolojik sistemlerine zarar vermesine neden olabilir. Bu etkiler genellikle düsük seviyeli aksakliklarla sonuçlansa da, önemli veri kaybina veya hayati bilesenlerin kalici hasarina yol açma riski tasir. Bu nedenle uydu operatörleri, uzay araçlari bu bölgeye girmeden önce sistemleri kapatmak zorunda kalir.
NASA'nin SAA'yi takip etmesinin bir nedeni uzaydaki bu tehlikeleri azaltmak; bir digeri ise anomalinin gizeminin karmasik ve anlasilmasi zor bir fenomeni arastirmak için büyük bir firsat teskil etmesi ve NASA'nin genis kaynaklari ve arastirma gruplarinin bu olayi incelemek için benzersiz bir sekilde uygun olmasi.
NASA'nin Greenbelt, Maryland'deki Goddard Uzay Uçus Merkezi'nden Jeofizikçi Terry Sabaka 2020'de yaptigi açiklamada, "Manyetik alan aslinda birçok mevcut kaynaktan gelen alanlarin bir süperpozisyonudur" dedi. Birincil kaynagin, Dünya'nin dis çekirdeginin içinde, yerin binlerce kilometre altinda dönen bir erimis demir okyanusu oldugu düsünülüyor. Bu kütlenin hareketi, Dünya'nin manyetik alanini olusturan elektrik akimlarini üretiyor, ancak öyle görünüyor ki bu akimlarin esit olmasi gerekmiyor.
Afrika kitasinin yaklasik 2.900 kilometre altinda bulunan Afrika Büyük Düsük Kesme Hizi Bölgesi adi verilen devasa bir yogun kaya rezervuarinin, alanin olusumunu bozdugu ve gezegenin manyetik ekseninin egimiyle desteklenen dramatik zayiflama etkisine neden oldugu düsünülüyor.
NASA Goddard Jeofizikçisi ve Matematikçi Weijia Kuang 2020'de yaptigi açiklamada, "Gözlenen SAA, bölgedeki dipol alaninin zayiflayan hakimiyetinin bir sonucu olarak da yorumlanabilir" degerlendirmesinde bulundu.