Atların her biri farklı bir öyküye sahip — fakat hepimizin merak ettiği ortak konu uzun vadede onlarla ne kadar zaman paylaşabileceğimiz. Atlar kaç yıl yaşar sorusu, sadece bir rakamdan ibaret değildir; ırkı, günlük hareket düzeyi, diyet dengesi ve bakımı bu cevabı biçimlendirir. Merada serbestçe otlayan, hafif işlerde kullanılan bir at çoğu zaman 30’lu yaşlara adım atabilirken, pistte yüksek hız antrenmanı gören safkan bir yarış atı daha erken yaşlanma belirtileri gösterebilir.
İki yaşına giren bir tay, insan ölçeğinde kabaca on yedi yaşındaki bir genç sayılır. Bu hızlı büyüme döneminde eklem koruması, doğru protein–enerji dengesi ve düzenli diş törpüsü ileriki yıllarda rahat hareket etmesini sağlar. At dünyasında “sağlıklı yaşlanma” kavramı, toynak açısının bozulmaması, sindirim kanalının sürekli lifle desteklenmesi ve solunum yollarının tozsuz altlıkla korunmasıyla başlıyor. İşte bu nedenle atların yaşam süresi yalnızca genetik potansiyelin değil, günlük bakımın da net bir yansıması.
Bilimsel kayıtlara bakıldığında atların ortalama ömrü iyi bakım koşullarında 25–30 yıl aralığında seyrediyor. Hafif hizmet ya da hobi amaçlı kullanılan atlar, eklemlere binen yükün düşük olması sayesinde 32–33 yıla rahatlıkla ulaşabiliyor. Bunun tam tersine, erken yaşta depar antrenmanına başlayan yarış atları, eklem ve yumuşak doku yıpranması nedeniyle çoğunlukla 20–22 yıl civarında emekliye ayrılıyor. Kilo fazlası, kalp ve eklem üzerinde çifte baskı yaratıyor; obez atlar, vücut kondisyonu normal olan hemcinslerine göre ortalama dört ya da beş yıl daha erken kaybediliyor.
Uzun ömürlü bir atın temel formülü şaşırtıcı derecede basit: temiz su, yüksek lifli kaba yem, düzenli egzersiz ve diş–toy¬nak bakımı. Liften zengin otlar sindirimi düzenleyerek kolik riskini düşürüyor. Dört–altı haftada bir yapılan nal kontrolü ise laminitis ve naviküler sendromu önlemede ilk savunma hattı. Ağılda düşük tozlu altlık ve iyi havalandırma, kronik solunum yolu hastalıklarının önüne geçiyor. Dişler altı ayda bir törpülendiğinde çiğneme verimi artıyor; kilo kaybı ve gıda artıklarının boşa gitmesi engelleniyor. Bunlara düzenli aşı ve iç–dış parazit kürleri eklendiğinde, istatistikler üç ila beş yıllık bir ömür artışını doğruluyor.
•Midilli atı kaç sene yaşar? Shetland ve Welsh gibi midilliler 35–40 yıla kadar yaşayabiliyor; düşük vücut kütleleri eklem yükünü azaltıyor.
•Yarış atları kaç sene yaşar? Safkan İngiliz ve Arap yarış atları yüksek hız antrenmanına erken başlıyor; ortalama ömür 20–22 yıl civarında kalıyor. Kariyer sonrası hafif işlerde değerlendirilenler ise 25 yıla yaklaşabiliyor.
•Arap atı kaç yıl yaşar? İnce kemik yapısı ve dayanıklılığıyla bilinen Arap atları, düzenli kilo kontrolü ve diş bakımıyla 28–30 yıl bandına ulaşıyor.
•Soğukkanlı Shire ve Clydesdale gibi ağır hizmet atları, gövde ağırlıklarının eklemlere yüklediği basınç nedeniyle 18–22 yıl arasında emekli oluyor.
Guinness rekorları, 62 yıl yaşamış “Old Billy” adlı bir İngiliz iş atına işaret ediyor. Modern çağda kayıtlara geçen en ileri yaşlı at ise 56 yaşında hayatını kaybeden “Sugar Puff” isimli Shetland midillisi. İki örneğin ortak noktası düşük stresli iş yaşamı, yıl boyu otlak erişimi ve düzenli veteriner kontrolleriydi.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:30
YORUM YAZ