Doğru koşullarda bakılan bir ineğin, çiftlik hayatında on beş yıl ve üzerini rahatlıkla görebileceğini biliyor muydunuz? İnekler kaç yıl yaşar sorusunu yanıtlarken doğrudan kesime giden endüstriyel sürüler ile aile işletmelerindeki düşük yoğunluklu hayvanların yaşam çizgisini ayırmak gerekir. Modern beslenme programları, düzenli tırnak bakımı ve konforlu yatak alanı, süt verimindeki düşüşe rağmen hayvanın ömrünü yakın geçmişe kıyasla birkaç yıl ileri taşımış vaziyette.
İlk iki yılda hızla büyüyüp cinsel olgunluğa ulaşan bir düve, üçüncü yaşından itibaren düzenli sağım ve buzağılama döngüsüne girer. İşte bu döngünün yönetimi, ileriki yıllarda eklem sağlığından süt verimine kadar pek çok başlığı aynı anda belirler. İneklerin yaşam süresi özetle, genetik potansiyelin yanı sıra günlük bakım kalitesine bire bir bağlı. Ayak hastalıkları erken tedavi edilir, mastitis önlenir ve yem dengesi korunursa on iki yaşındaki bir inek hâlâ sürü içinde rahatça dolaşabilir.
Araştırmalar, verime dayalı kesim uygulanmayan, orta ölçekli aile çiftliklerinde ineklerin ortalama ömrünün 15–18 yıl arasında seyrettiğini gösteriyor. Bu rakam, süt üretimi odaklı tesislerde 8–10 yıla kadar düşüyor; çünkü mastitis, metritis ve laminitis gibi üretim hastalıkları verim kaybı yaşandığında hayvanın sürüden çıkarılmasına yol açıyor. Buna karşılık sağım robotu kullanılan tesislerde, sağım stresinin azalması ve bireysel yem takibi sayesinde ortalama ömrün iki yıl kadar uzadığı raporlanıyor.
Kombine verim özelliğiyle bilinen Simental ırkı, iri kemik yapısı ve sağlam tırnak yapısı sayesinde 15–17 yılı rahatça görebiliyor. Ot temelli rasyon ve geniş padok hareketi, bu ırkta eklem hastalıklarının geç başlamasını sağlıyor. Bir Simental inek hayatı boyunca ortalama sekiz buzağı verebiliyor; düşük hücre sayılı süt yapısı ise mastitis riskini Holstein’e göre belirgin biçimde düşürüyor.
Yüksek süt verimiyle dünyanın en yaygın ırkı olan Holstein, yoğun nişasta yükü ve yüksek sağım hacmi nedeniyle metabolik hastalıklara daha açık. Büyük sürülerde ömür 7–9 sağım yılıyla sınırlanırken, düşük yoğunluklu otlak beslemesi yapılan işletmelerde 14–15 yıla ulaşan Holstein örnekleri bulunuyor. Kritik nokta tırnak bakımı: dört haftada bir açılı kesim ve lâstik zemin, laminitis gelişimini yarı yarıya azaltıyor.
Guinness listelerinde 49 yaşına kadar yaşamış “Big Bertha” adlı İrlanda ineği ilk sırada yer alıyor. Bu olağanüstü dişi, ömrü boyunca 39 buzağı doğurarak verim rekoru da kırdı. Amerika’da 43 yaşında ölen “Grandma Molly” isimli Holstein ise modern bakım yöntemlerinin uzun ömre katkısını belgeleyen önemli bir vaka.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:20
YORUM YAZ