Yabancı dil öğrenirken çoğumuzun ezber tablosuna ilk düşen konulardan biri ingilizce ay isimleri olur. Gelgelelim ayların kısaltmaları, uluslararası kodlarda yer alan üç harfli biçimleri ve fonetik okunuşları zamanla karışabilir. İş hayatında dosya adında “Jan2025” yazmakla “Jun2025” yazmak arasındaki fark, teslim tarihinizi değiştirecek kadar kritik bir konu. Bu içerikte ingilizce aylar yazılışı ve ingilizce aylar türkçe okunuşu başta olmak üzere, ay isimlerinin tarihsel kökenini ve pratik kısaltma biçimlerini ayrıntılı biçimde ele alacağız.
İngilizcede yıl döngüsünü anlatmak için kullanılan ingilizce aylar, yalnızca yazılış değil; kısaltma, telaffuz ve köken bakımından da özgün detaylar barındırır. Bir takvim toplantısında “Mar.” kısaltmasının mart mı mayıs mı olduğunu karıştırmak istemiyorsanız bu ayrıntıları doğru sırayla öğrenmek gerekir. Özellikle e-posta yazarken doğru kelimeyi seçmek, akademik makalede ilkinin büyük harfle başlaması gibi küçük ama önemli kuralları hatırlatır. Ay adlarının Latin ve Cermen köklerinin Türkçe okunuşa nasıl yansıdığını kavramak, telaffuz stresini de azaltır.
İngilizce ay adlarının tamamı büyük harfle başlar; bu kural, cümlenin ortasında olsalar bile değişmez. Latince kökenli January, February gibi adlar, Roma takviminin kalıntılarını taşır. January (Ocak) adını iki yüzlü geçiş tanrısı Janus’tan alırken, March (Mart) savaş tanrısı Mars’tan gelir. Modern İngilizce yazımda kısaltmalar üç harfle gösterilir: Jan, Feb, Mar, Apr… Takvim uygulamaları ve Excel hücreleri bu formata bağlıdır. Ay adı kısaltılırken sonuna nokta koymak Amerikan İngilizcesi geleneği sayılır (Jan., Feb.), İngiliz İngilizcesi ise noktasız (Jan, Feb) kullanımı tercih eder.
Ay isimlerini doğru telaffuz etmek “yaz” ve “kış” sözcüklerini söylemek kadar temel kabul edilir. January kelimesinde ana vurgu ilk hecede “CEN-yu-ər-i” olarak, February’de ise “FEB-ru-ər-i” şeklinde olur; ikinci ‘r’ harfi telaffuzda kaybolabilir. July telaffuzunda “Cu-LÂY” diye uzayan son ses, haziran (June) kelimesindeki “CUN” okunuşundan farklıdır. Eylüle karşılık gelen September’de vurgu “Sep-TEM-bır” iken, Kasım anlamına gelen November “No-VEM-bır” şeklinde seslenir. Doğru vurgu, telefon toplantısında tarih verirken yanlış anlaşılmaları önler.
Dünyada en yaygın kabul gören üç harfli kısaltmalar ISO 8601 standardıyla uyumludur: Jan, Feb, Mar, Apr, May, Jun, Jul, Aug, Sep, Oct, Nov, Dec. Bazı kurumsal raporlarda iki harfli biçimler de (Ja, Fe) görülse de uluslararası taşımacılık belgelerinde üç harften şaşmamak önerilir. Türk ihracat faturalarında “Apr.” gibi noktalı Amerikan biçiminin kullanılması soruna yol açmaz; önemli olan şirket içi şablonda tek biçim seçip tutarlı kalmaktır.
Ay adları kültürel olarak mevsim tarifinde de yer alır; örneğin “spring fever” deyimindeki mart ve nisan günlerini anlatmak için “March Madness” veya “April showers” kalıpları kullanılır. Finans dünyasında “January Effect” borsa takvimi adına özgü bir kavramdır. Dil öğrenirken bu kalıpları not etmek, kelime hazinesini devrik cümlelerde bile güçlendirir.
Burada kısa bir hatırlatma: İngilizcede “month” kelimesinin çoğulu “months” olur; telaffuzda ek bir “s” değil “ths” sesi çıkar. “Months” kelimesi bir metre uzunluğunda gibi görünse de pratikte “mANTS” benzeri seslenir. Sıklıkla karıştırılan “Months hangi ay?” sorusu ise yanlış çeviriden kaynaklanır; “months” tek bir aya değil, tüm aylar dizisine işaret eder.