Kabuğunu soymadan atıştırabileceğiniz aromatik bir turunç hayal edin: tatlı ile ekşi arasındaki o ince çizgiyi tam yerinde tutturan kamkat, minik boyuna karşın vitamin ve koku deposu. Çoğu insan bu meyveyi markette ilk kez görür, dalında nasıl durduğunu ya da ne zaman çiçek açtığını bilmez. Aslında kamkat, doğru iklimi yakaladığında yılın büyük kısmında yeşil yapraklarının arasında minik portakal lambaları gibi parıldar. Kokulu beyaz çiçekleri arıları kendine çektiğinde, birkaç ay sonra tomurcukların yerine turuncu meyveler dolar.
Portakal minyatürü gibi görünen kamkat –ya da dünya literatüründeki adıyla kumkuat– "dalından kabuğuyla yenebilen tek turunç" unvanını taşır. Turunçgiller içinde ayrı bir cins olan bu küçük meyve, aromatik kabuğu ve hafif ekşimsi içiyle göze de damağa da hitap eder. Peki kamkat ne zaman çiçek açar, tam olgun meyvesini ne zaman toplamalı ve çiçeksiz kalan saksı kamkatı nasıl canlandırmalı? İşte detaylar.
Akdeniz’de ilk tomurcuklar nisan ortasında belirir. Mayıs sonunda beyaz mis kokulu çiçekler açar; arı polinasyonu sonrasında, haziran başı çiçek tacı dökülmeye başlarken minik yeşil meyve taslakları görünür. İç Anadolu gibi serin bölgelerde çiçeklenme takvimi 3–4 hafta geriden gelir. Çiçeklenmede asıl belirleyici gece sıcaklığıdır: 13 °C’nin altına düşmeyen bahar geceleri, çiçek gözlerinin dolmasına imkân verir. Kamkat neden çiçek açmaz sorusunun en yaygın cevabı, kışın ısıtılan iç mekânda dinlenme döneminin eksik kalmasıdır. Bitki sıfırın üzerindeki serin ama don riski olmayan ortamda 6–8 hafta geçirmezse çiçek tomurcuğu oluşturamaz.
Meyvenin olgunlaşıp portakal rengi alması, çiçeklenmeden itibaren yaklaşık 5,5–6 ay sürer. Güney Ege’de ekim ortasında ilk tatlı hasat yapılır; Antalya kıyılarında kasımın ikinci haftası turuncu doluluk zirvededir. Ilıman iklimde dallar üzerinde ocak ayına kadar canlı kalır; soğuk bölgelerde aralıkta toplayıp oda sıcaklığında 7–10 gün bekleterek renk tamamlatılır. Kamkat meyvesi ne zaman toplanır sorusuna hızlı kural: kabuk, yeşil gölge kalmayıp tamamen canlı turuncuya döndüğünde, sıkınca hafif yumuşak hissediliyorsa hasat zamanıdır.
Profesyonel bahçelerde tohum yerine aşılı fidan tercih edilir; asıl anaca Troyer portakal altlığı kullanılır. Ev ortamında ise yarı odunsu çelik yöntemiyle çoğaltma mümkündür. İlkbaharda 15 cm uzunluğunda, kalem kalınlığında sürgün alınır; alt yapraklar temizlenir, uç yaprak kısaltılır. Çelik tabanı %0,4 IBA içerikli köklendirme tozuna batırılır ve perlit–torf karışımına dikilir. 25 °C’de sisleme altında 45 günde köklenir. İlk yıl meyve beklenmez; üçüncü yıldan itibaren düzenli hasat başlar.
•Yetersiz ışık: En az altı saat direkt güneş ister.
•Aşırı azotlu gübre: Yaprak ve sürgün büyür, çiçek gözü baskılanır. Dengeli 15 15 15 gübre veya çiçeklenme öncesi potasyum ağırlıklı besleme önerilir.
•Durağan saksı toprağı: Kök boğulması çiçeklenmeyi engeller; üç yılda bir saksı değiştirmek drenajı tazeler.
•Yetersiz kış dinlenmesi: 5 10 °C arası 6 hafta geçirilmeli.
Kışın kalorifer üzerinde unutulan saksı bitkisinin toprağı tuz kusmuşsa drenaj deliğinden iyice su geçirip toprak yıkama yapılır. Kuruyan dallar yeşil doku görünene kadar kısaltılır. Yaprak nemi artırmak için günde iki kez püskürtme yapılır; nem %60’a çıktığında yeni filizler patlar. İlk filiz sonrası zayıf dal uçları yarıya budanır, bitki dengelenir.
•Sulama: Yazın haftada iki, kışın 10 günde bir. Aşırı sulama kök çürütür.
•Toprak: pH 6,0–6,5, iyi drene torf+perlit; bahçede kumlu‐tınlı.
•Gübreleme: İlkbahar başı azot, çiçek öncesi potasyum ve mikro element spreyi.
•Budama: Sürgün düzenleyici hafif budama, hava akışını ve ışık penetrasyonunu artırır.
Dalından koparılan olgun meyve, 7 °C’de %90 nemli soğuk depoda sekiz haftaya kadar tazeliğini korur. Ev mutfağında oda sıcaklığında bir hafta içinde tüketilmeli; buzdolabının meyve çekmecesinde iki hafta kadar dayanır. Dilimlenmiş kivi benzeri kullanım için şeker veya balda bekletmek aromasını korur.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:30
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ