Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul

Saab ile Airbus’ın uzun süredir kulislerde konuşulan iş birliği artık daha görünür hale geliyor. İki şirketin üst düzey yöneticileri, Avrupa savunması açısından kritik olabilecek yeni bir insansız savaş uçağı programı üzerinde çalıştıklarını doğruladı. Açıkçası, bu kez verilen mesajlar her zamankinden daha net. Çünkü hem mevcut jet filolarını destekleyecek sistemler hem de Avrupa’nın gelecekte kuracağı hava gücü mimarisi masada.
Görüşmeler, insanlı jetlerin yanında uçacak ve onlara görev desteği verecek insansız platformlara odaklanıyor. Yani işin özü, bir nevi “sadık kanat adamı” konsepti. Masada Airbus’ın desteklediği Eurofighter Typhoon da var, Saab’ın Gripen E’si de. Eğer bu ortaklık başarıya ulaşırsa Avrupa’da uzun süredir tartışılan projelerde taşların ciddi şekilde yerinden oynaması sürpriz olmaz.
Saab CEO’su Micael Johansson, şirketin bu alanda farklı aktörlerle de görüştüğünü söyleyerek henüz kesin bir karar alınmadığını vurguluyor. Airbus’ın tepe yöneticisi Guillaume Faury ise iş birliğinin doğal bir adım olduğunu belirtiyor. Özellikle elektronik ve füze sistemlerindeki mevcut ortaklığın, insansız platformlar için sağlam bir zemin oluşturduğunu söylüyor. Faury, bu çalışmaların FCAS programından bağımsız yürüdüğ altını çiziyor; yani iki şirket kendi arasında ayrı bir kulvar açmış durumda.
Avrupa’da son dönemin en hararetli başlıklarından biri, “loyal wingman” olarak da bilinen CCA — yani işbirlikçi savaş uçağı konsepti. Airbus, 2024 Berlin Airshow’da gösterdiği “Wingman” modeliyle bu yarışta yerini erkenden belli etmişti. Saab ise geçen ay İsveç hükümetinden, hem insanlı hem de insansız savaş uçağı konseptleri için yeni bir görev almıştı. Bu talep, ülkenin Tempest programından ayrılmasının ardından çalışmaların yeniden şekillendiği anlamına geliyor.
Bugün Tempest; Birleşik Krallık, İtalya ve Japonya’nın ortak yürüttüğü GCAP projesi altında ilerliyor. İsveç ise hâlâ net bir yol haritası çizebilmiş değil. Gripen’in halefinin nasıl bir platform olacağı belirsizliğini koruyor. Resmi karar 2030’da beklenirken Johansson, bunun 2028’e çekilebileceğini söylüyor. Yani işler biraz hızlanmış gibi.
Gelecek hafta Avrupa’da önemli bir toplantı var. Almanya, Fransa ve İspanya’nın ortak yürüttüğü FCAS (Future Combat Air System) programındaki anlaşmazlıkların yeniden masaya yatırılması bekleniyor. Bu dev proje, yaklaşık 100 milyar euroluk büyüklüğüne rağmen sekiz yılı aşkın süredir iş payı ve teknoloji tartışmalarından bir türlü kurtulamadı.
Sektörde kulağa gelen bilgilere göre Airbus, bu süreçte hem Saab hem de GCAP ortağı BAE Systems ile üst düzey temaslar yürütüyor. Amaç, olası alternatif senaryoları değerlendirmek. Kısacası Avrupa’nın gelecekte hangi savaş uçağı ekosistemine yöneleceği hâlâ belirsiz ve bu belirsizlik büyük şirketleri yeni ortaklık arayışlarına itiyor.