İsrail ve Hamas arasındaki ateşkesin ardından bugün arabulucu ülkelerden Mısır'da Şarm eş-Şeyh Barış Zirvesi düzenlendi. Zirvede Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump da yer aldı. Barış Zirvesi öncesi liderler ABD Başkanı Donald Trump ile selamlaşarak ikili fotoğraf çektirdi. Ardından tüm liderlerle toplantı salonuna geçmeden önce toplu görüntü verildi.
Zirve öncesinde konuşan ABD Başkanı Trump, "Bu noktaya gelmemiz 3 bin yıl aldı." diyerek Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında da övgü dolu cümleler sarf etti. Erdoğan'a "Hiçbir zaman bizi yüzüstü bırakmadı." diyen Trump'ın konuşması sonrası Gazze konusunda arabulucu olan Türkiye, ABD, Mısır ve Katar'ı temsilen liderler Niyet Belgesi imzaladı. İşte Gazze için yapılan tarihi zirvenin aşama aşama tüm ayrıntıları:
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Barış için Şarm el-Şeyh Zirvesi"ne katılmak üzere "TUR" uçağıyla Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentine geldi. Erdoğan'ı burada, Mısır Kültür Bakanı Ahmed Fouad Hanno, Mısır Gençlik ve Spor Bakanı Ashraf Sobhy ile Türkiye'nin Kahire Büyükelçisi Salih Mutlu Şen ve büyükelçilik personelleri karşıladı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Şarm el-Şeyh'e geldi.
İsrail Başbakanı Netanyahu, zirvede adeta istenmeyen adam ilan edildi. Netanyahu'nun toplantıya katılma kararı, diplomatik krize neden oldu.
Netanyahu'nun katılacağının açıklanması sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu katılıma karşı çıktı. Erdoğan'ın tepkisi, zirveye katılacak diğer liderler tarafından da destek gördü. Diplomatik girişimler sonunda İsrail Başbakanı'nın Mısır'a gelmesine engel olundu.
Erdoğan’ın uçağı havadayken, Amerikan makamlarına Netanyahu’nun zirveye katılımının kabul edilmeyeceği yönünde mesaj iletildi. Türkiye’nin bu girişimine, zirveye katılacak birçok ülke de destek verdi.
Erdoğan'ın taşıyan uçak, Şarm el-Şeyh Uluslararası Havalimanı'nda pisti pas geçti. Bir süre Kızıldeniz üzerinde bekleyen uçak daha sonra havalimanına iniş yaptı.
Trump'ı taşıyan uçak da Tel Aviv yakınlarındaki Ben Gurion Havalimanı'na ulaştı. Trump'ı İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Başbakan Binyamin Netanyahu olmak üzere çok sayıda bakan ve yetkili karşıladı. Trump, 4 saatten az sürecek İsrail ziyaretinde kapsamında Ben Gurion Havalimanı'ndan ayrılarak Batı Kudüs'e geçti.
İsrailli esirler ve yakınlarıyla görüşen Trump, İsrail Meclisi Knesset'te konuşma yaptı.
Knesset'teki konuşmasının başında dakikalarca alkışlanan Trump, konuşmaya başlamasından saniyeler sonra İsrailli 2 milletvekili tarafından "Filistin'i tanıyın" ve "Soykırım" yazılı pankartlarla protesto edildi. Knesset'te uzun bir konuşma gerçekleştiren Trump, İsrail temaslarını tamamlayarak Mısır'a hareket etti.
"Barış Zirvesi" için Mısır'ın Şarm eş-Şeyh kentine yola çıkan Trump'ı havalimanında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eşi Sara Netanyahu uğurladı.
Trump'ı havalimanında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi karşıladı.
Mısır'a varan Trump, Sisi ile birlikte düzenlediği basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Trump, konuşmasında İsrail ve Hamas arasında Gazze Planı’nın ikinci aşama müzakerelerinin başladığını bildirerek şu ifadeleri kullandı:
"Hamas'la çok önemli bir rol oynadılar. Hamas bu ülkeye saygı duyuyor. O yüzden müteşekkirim. Rehineler geri döndü şu an. İkinci aşama için müzakere süreci de başladı. Gazze'ye bakıyoruz çok temizlik işi var burada. Gerçekten çok iyi iş çıkarıyorlar.
(İran'a yaptırım) Tabii biraz yardıma ihtiyaçları var. Çok sıkı yaptırımlar uyguluyoruz. Nükleer tesislerini vurmasaydık, anlaşma olmaz."
Zirvede çekilecek aile fotoğrafı öncesi ABD Başkanı Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan bir araya geldi ve bir süre ayaküstü sohbet etti.
ABD'de düzenlenen Birleşmiş Milletler Zirvesi'ne vize verilmediği için alınmayan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da katılıyor. Abbas ve ABD Başkanı Trump birlikte poz verdi.
ABD Başkanı Trump, zirvenin açılış konuşmasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın her zaman yanında olduğunu belirterek "Ne zaman başım sıkışsa her zaman yanımda oldu. Çok teşekkür etmek istiyorum. Harika bir insan. Hiçbir zaman bizi yüz üstü bırakmadı" dedi. Trump'ın zirve açılışındaki konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
"Olağanüstü bir gün. Çok kapsamlı bir belgeye imza atacağız. Belge, kuralları ve düzenlemeleri içerecek. Rehineler planlandığı gibi serbest bırakıldı. Cenazelerle ilgili durumu da çözmeye çalışıyoruz. Üzücü ama nihayetinde bu noktaya gelmemiz 3 bin yılı buldu.
Bu masada temsil edilen ülkeler bize destek verdi. Ülkeler gerçekten çok iyiydi. Hepiniz iyisiniz ama etrafınızda zor ülkeler var.
Ben zor insanları daha çok seviyorum. Türkiye'den bir beyefendi... Kendisinin söylendiğinden çok daha güçlü bir ordusu var: Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan.
NATO'nun onunla sorunu olduğunda beni arıyorlar, "Erdoğan'la konuşur musun?" diyorlar. Ne zaman başım sıkışsa her zaman yanımda oldu. Çok teşekkür etmek istiyorum. Harika bir insan. Hiçbir zaman bizi yüzüstü bırakmadı."
Zirvede Gazze için Niyet Belgesi imzalandı. Belgeye; Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Katar Başbakanı Al Sani tarafından imza atıldı.
Belgede, "Her birey için hoşgörü, haysiyet ve fırsat eşitliği talep ediyoruz. Irk, inanç veya etnik kökene bakılmaksızın bölgenin herkesin barış, güvenlik ve ekonomik refah içinde hedeflerinin peşinden gidebileceği bir yer olmasını güvence altına alıyoruz" ifadelerine yer verildi.
Bölgede karşılıklı saygı ve ortak gelecek ilkelerine dayanan, barış, güvenlik ve ortak refah için kapsamlı bir vizyon peşinde olunduğu belirtilen belgede, "Bu anlayışla Gazze Şeridi'nde kapsamlı ve kalıcı barış için kaydedilen ilerlemeyi ve İsrail ile bölgesel komşuları arasındaki dostane ve karşılıklı yarar sağlayan ilişkileri memnuniyetle karşılıyoruz. Bu mirası uygulamak ve sürdürmek için kolektif olarak çalışmayı, gelecek nesillerin barış içinde birlikte gelişebileceği kurumsal temeller oluşturmayı taahhüt ediyoruz. Kalıcı barışın geleceğine kendimizi adıyoruz" denildi.
İmza töreni sonrası konuşan Trump, Gazze'nin yeniden inşası için askeri varlıklardan arındırılması gerektiğini söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
"Gazze'ye çok fazla para akmaya başlayacak, inşaat çalışmaları başlayacak. Çok büyük bir paradan bahsediyoruz ama zengin ülkeleri düşününce bunun sorun olmayacağını görüyoruz. 3. Dünya Savaşı olmayacak, olsa bile Orta Doğu'da olmayacak.
3000 bin yıldır nedenini bilmediğimiz bir çatışma devam etti. Bu salondaki isimler bazıları çok iyi geçinemiyordu, ama artık geçinebiliyorlar.
Tarihi, çığır açan sonuca ulaştık. Bir araya geldiğimizde Orta Doğu'nun bu inanılmaz kaderini yazabiliriz. Bir kez daha geldiğiniz için teşekkür ediyoruz. Büyük anlaşmalar böyle olur zaten. Gelmiş geçmiş en büyük anlaşma oldu belki de. Tüm ülkelere teşekkür ediyorum. Ölümün karşısında yaşamın kazanması için çalıştıkları için teşekkür ediyorum."
Mısır resmi haber ajansı MENA'ya göre Şarm eş-Şeyh Barış Zirvesi'ne katılacak liderler arasında cumhurbaşkanı, kral ve emir düzeyinde şu isimler yer alıyor:
"Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ürdün Kralı 2'nci Abdullah, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Christodoulides."
Almanya, Irak, İngiltere, İtalya, İspanya, Yunanistan, Ermenistan, Macaristan, Pakistan, Kanada, Norveç, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt'in zirveye başbakan düzeyinde katılım sağlıyor.
Zirveye ayrıca, Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ve Japonya'nın Kahire Büyükelçisi Fumio Iwai'nin de katılım sağladığı açıklandı.
Mısır Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ve ABD Başkanı Donald Trump'ın eş başkanlığında ve 20'den fazla ülkeden liderlerin katılımıyla yarın "Şarm eş-Şeyh Barış Zirvesi" düzenleneceği bildirilmişti.
ABD Başkanı Trump, 9 Ekim'de Mısır'da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas'ın, Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu. Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da anlaşma imzalanırken, İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'in ilk saatlerinde anlaşma yürürlüğe girmişti.
İsrail'in Gazze Şeridi'ne 8 Ekim 2023'ten ateşkes anlaşmasına kadar geçen sürede düzenlediği saldırılarda 67 bin 682 kişi hayatını kaybetmiş, 170 bin 33 kişi yaralanmıştı.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
09:15
YORUM YAZ