Son açıklanan verilere göre, 2024 yılı itibarıyla kadınların ortalama maaşı, erkeklerin maaşlarının yüzde 19 altında kalıyor. Kadınlar, erkeklere göre aynı sektörde çalıştıkları halde, genellikle daha düşük ücretler alıyorlar. Ancak bu eşitsizlik her sektörde aynı oranda değil. Bazı sektörlerde farklar çok daha belirginken, bazı sektörlerde ise nispeten daha az. İşte sektörler bazda kadın erkek maaş farkları.
Türkiye’de cinsiyetler arası maaş eşitsizliği, uzun yıllardır gündemde olan ve tartışılan bir konu. Kadınların aynı işi yapmalarına rağmen erkeklerden daha düşük maaş almaları, yalnızca bir toplumsal sorun değil, aynı zamanda ekonomik anlamda da verimliliği etkileyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Bu eşitsizliği daha derinlemesine anlamak için sektörel bazda maaş farkları analiz edildi.
Koronavirüs salgını, iş yaşamında toplumsal cinsiyet eşitliği adımlarını sekteye uğrattı. Düşük ücretli ve yarı zamanlı işlerde çalışan kadınlar sürecin etkisini halen yaşıyor. Son açıklanan TÜİK verilerine göre, cinsiyetlerarası ücret veya kazanç farkı tüm eğitim düzeylerinde erkek lehine gerçekleşti.
Kariyer.net'in 2025 yılına ilişkin maaş beklentisi analizi, kadın ve erkekler arasında yüzde 19'luk fark olduğunu ortaya koydu. Öte yandan geçen yıl olduğu gibi bu yıl da her 10 liderden yalnızca 3'ü kadınlardan oluştu.
Kadın ve erkek maaşları arasındaki farklar sektörlere göre değişkenlik gösteriyor. En yüksek maaş farkları, finans ve teknoloji sektörlerinde gözlemlenirken, perakende sektöründe fark daha düşük gerçekleşti. Ancak, genel olarak kadınlar, erkeklere göre daha düşük maaş almakta ve bu eşitsizlik her yıl resmi verilerle gözler önüne serilmekte.
Finans ve Sigorta Sektörü
Fark en yüksek finans sektöründe gerçekleşti. Bu sektörde erkekler ile kadınlar arasındaki maaş farkı yüzde 20’lere kadar çıkabiliyor. Yatırım bankacılığı ve yüksek düzeyde finansal analistlik gibi alanlarda, kadınların erkeklerden daha düşük maaşlar aldığı açıkça gözlemleniyor. Örneğin, bir erkek finansal analistin ortalama maaşı 51,800.00 TL, Kıdemli Finansal Analist pozisyonunda ortalama aylık maaş 66,700.00 TL, Kıdemli Finansal Danışman pozisyonunda ortalama aylık maaş 44,900.00 TL iken aynı pozisyonda olan kadın finans analistlerinin aylık maaş ortalaması 10 bin lira daha düşük gözleniyor.
Teknoloji ve Yazılım sektörü
Teknoloji sektöründe de benzer bir durum söz konusu. Yazılım mühendisleri ve teknoloji yöneticileri arasında erkeklerin kazancı, kadınlardan yüzde 18 daha fazla. Üstelik, teknoloji sektörü, kadınların daha az yer aldığı ve erkeklerin daha fazla domine ettiği bir alan olarak öne çıkıyor. Yüksek teknoloji pozisyonlarında erkeklerin oranı daha fazla olduğu için maaş eşitsizliği de derinleşiyor.
2025'de Yazılım Mühendisi olarak çalışan kişinin aylık maaşı en düşük 40.800 TL, en yüksek 85.000 TL olarak hesaplanıyor. Ortalama maaş ise 56.500 TL olarak öne çıkıyor. Yazılım mühendisleri ve teknoloji yöneticileri arasında kadınlar bu oranlardan yüzde 18 daha düşük maaşlara çalışıyor.
Sağlık Sektörü
Sağlık sektöründe kadınlar çoğunlukla hemşirelik, sağlık hizmetleri destek bölümleri gibi daha düşük ücretli alanlarda görev alırken, erkekler daha çok cerrahlık ve uzmanlık alanlarında yer alıyor. Bu sektörde erkeklerin maaşları, kadınların maaşlarından yüzde 13 daha fazla. Özellikle erkek uzman doktorların yüksek gelirleri, sektördeki eşitsizliği pekiştiriyor.
Eğitim sektöründe kadınların oranı erkeklerden çok daha fazla. Ancak bu sektörün ortalama maaşları, diğer sektörlere göre düşük olmasına rağmen, kadınlar yine de erkeklerden daha düşük ücretler alıyor. Öğretmenlerin maaşları, meslekten mesleğe değişiklik gösterse de, kadın öğretmenlerin maaşları erkek öğretmenlerden yaklaşık yüzde 8 daha düşük.
Bazı sektörlerde ise maaş eşitsizliği görece olarak daha az. Örneğin, perakende sektöründe kadınların maaşları ile erkeklerin maaşları arasında belirgin bir fark bulunmuyor. . Perakende Satış Yöneticisi pozisyonunda ortalama aylık maaş 58,300.00 TL, Perakende Satış Direktörü pozisyonunda ortalama aylık maaş 107,500.00 TL, Perakende Satış Müdürü pozisyonunda ortalama aylık maaş 67,500.00 TL olarak görülmekte.
Maaşlar arası bu eşitsizlik, yalnızca kadınların finansal durumunu etkilemekle kalmıyor aynı zamanda toplumun genel ekonomik büyümesine de olumsuz etki yapıyor. Kadınların daha düşük maaşlarla çalışması, onların harcama gücünü kısıtlarken dolayısıyla ülkedeki ekonomik büyümeyi de sekteye uğratıyor. Bunun önüne geçebilmek için hükümet ve özel sektör daha etkili eşitlik politikaları ile çalışmalara başladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, kadın çalışanların istihdam edilmesi için hayata geçirdikleri Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi'nde (KİPAP) verdikleri desteği yükselttiklerini belirterek "Kadın çalışanların istihdam edilmesi için sağladığımız ücret, prim ve vergi desteğini 25 bin liradan 32 bin 500 liraya çıkardık. Çalışan annelerin kayıtlı istihdamda kalması için uyguladığımız çocuk bakım desteğini 3 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltiyoruz." ifadelerini kullandı.
Öte yandan hükümet, 2025 yılını "Aile Yılı" olarak ilan ederken, kadınların hem ailesine vakit ayırması hem de istihdamda kalması için yeni projeler geliştiriyor. Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi (WOMEN-UP) kapsamında ağustos ayına kadar 11.6 milyon euro destek verilecek. Birinci fazdaki şartları içeren bu projede 2100 kadın işveren ve bununla beraber bu işletmelerin işe aldığı 2.100 kadın işçi projeden fayda sağlayacak.