Şehirlerde hızla yayılan fareler, insanlarda organ yetmezliğine yol açabilen ölümcül bir hastalık olan leptospirozun taşıyıcısı çıktı. Yeni araştırma, farelerin bu bakteriyi şehir boyunca nasıl yaydığını gözler önüne seriyor.
Fareler sadece çöpleri karıştırmakla kalmıyor, aynı zamanda ölümcül bir hastalığı da şehir şehir yayıyor olabilir. Tufts Üniversitesi liderliğinde altı yıl süren kapsamlı bir araştırma, kentlerdeki farelerin leptospiroz adı verilen, insanlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bakterileri taşıdığını ortaya koydu.
Bu hastalık, enfekte farelerin idrarıyla çevreye yayılan Leptospira bakterisiyle bulaşıyor. Kirli toprak, su birikintileri ya da nemli yüzeylerle temas eden insanlar, hayvanlar ve yaban hayatı risk altında. Tropikal bölgelerde sık görülen bu hastalık, küresel ısınma ile birlikte artık serin iklimlerde de yayılabilir hale geliyor.
Araştırmanın yürütüldüğü Boston’da, bilim insanları şehrin çeşitli bölgelerindeki fare popülasyonlarını inceleyerek bakterinin yıllar içinde nasıl yayıldığını haritalandırdı. 2018’de yaşanan bir insan vakasının, aynı bölgedeki farelerde tespit edilen genetik yapıyla neredeyse birebir örtüşmesi, bulaş kaynağının fareler olduğunu güçlü biçimde gösteriyor.
Araştırmayı yürüten Dr. Marieke Rosenbaum, “Farelerin taşıdığı bakterileri artık daha hassas yöntemlerle tespit edebiliyoruz. Özellikle dondurulmuş fare böbreklerinden izole edilen bakteriler, leptospirozun izini sürmemizde bir dönüm noktası oldu” dedi.
Araştırma, farelerin şehir içindeki hareketliliğiyle bakteriyi farklı bölgelere taşıdığını da kanıtladı. Boston’daki geniş caddeler ve yollar, farklı fare kolonilerini birbirinden izole ederken, yeşil alanlar ve parklar farelerin hareket güzergâhları haline gelmiş durumda.
Leptospiroz çoğu zaman hafif atlatılsa da bazı vakalarda karaciğer, böbrek gibi hayati organları etkileyerek çoklu organ yetmezliğine ve ölüme yol açabiliyor. Evsiz bireyler ve açık alanda madde kullananlar, enfekte alanlarla daha fazla temas ettikleri için yüksek risk grubunu oluşturuyor.
Uzmanlar, şehirlerdeki fare kontrolünün yalnızca haşere mücadelesi değil, aynı zamanda bir halk sağlığı meselesi olarak ele alınması gerektiğini vurguluyor. “Fareleri tamamen yok etmek gerçekçi değil ama yayılmalarını ve hastalık bulaşını nasıl engelleyeceğimizi daha iyi anlayabiliriz” diyor.
Leptospiroz, sessizce yayılıyor. Farelerle aynı şehirde yaşarken daha dikkatli olmaktan başka çare yok gibi görünüyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
12:18
YORUM YAZ