Dünyanın dört bir yanında mutfakların vazgeçilmez baharatı olan acı biber, sağlık üzerindeki etkileriyle bilim insanlarının radarında. Peki acı biber gerçekten ömrü uzatıyor mu yoksa bilinçsiz tüketim sağlık sorunlarına yol açabilir mi?
Yapılan çalışmalar, acı biberin insan sağlığına hem faydalı hem de zararlı olabileceğini gösteriyor.
Ölçülü tüketildiğinde kalp sağlığını destekleyebilir, metabolizmayı hızlandırabilir ve kilo kontrolüne katkı sağlayabilir.
Ancak aşırı tüketimi, özellikle sinir sistemi ve bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Acı biberin sağlık üzerindeki etkilerinin çoğu, içeriğinde bulunan kapsaisin adlı maddeyle ilişkilendiriliyor.
Bu madde, vücudun ısı reseptörleriyle etkileşime girerek beyne "yanma" hissi gönderiyor.
Ancak bu yanma hissi yalnızca geçici bir duygu değil; vücut üzerinde çeşitli biyolojik etkiler yaratabiliyor.
2019 yılında İtalya'da yapılan geniş çaplı bir araştırma, haftada dört kez acı biber tüketen bireylerin ölüm riskinin, hiç acı biber yemeyenlere göre daha düşük olduğunu gösterdi.
Benzer şekilde, 2015'te Çin'de 500 bin yetişkinin katılımıyla gerçekleştirilen bir çalışmada da, neredeyse her gün acı biber tüketenlerin daha düşük ölüm riski taşıdığı belirlendi.
Bu bulgular, acı biberin uzun vadede kalp hastalıkları ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu etkisi olabileceğini gösteriyor. Ancak araştırmalar, bu etkinin aylar değil, yıllar içinde ortaya çıkabileceği konusunda uyarıyor.
Kapsaisin, sadece bağışıklık sistemini değil, aynı zamanda metabolizmayı da etkiliyor.
Katar Üniversitesi’nde görev yapan Doç. Dr. Zumin Shi, acı biberin obezite riskini düşürebileceğini ve yüksek tansiyona iyi geldiğini ifade etti.
Ayrıca, kapsaisinin vücudun enerji yakımını artırarak kilo kontrolüne katkıda bulunduğu da araştırmalarla destekleniyor.
Ancak acı biberin her etkisi olumlu değil.
Aynı araştırmacı Shi'nin Çinli yetişkinler üzerinde yaptığı başka bir çalışmada, fazla acı biber tüketen bireylerin bilişsel işlevlerinde azalma görüldü.
Özellikle günlük 50 gramdan fazla tüketenlerde hafıza zayıflığının daha yaygın olduğu kaydedildi.
Bunun nedeninin, kapsaisinin sinir sistemi üzerindeki uzun vadeli etkileri olabileceği düşünülüyor.
İngiltere’deki Newcastle Üniversitesi’nden Öğr. Üyesi Kirsten Brandt’a göre, bazı bitkiler, acı veya keskin tatlarıyla kendilerini hayvanlardan korumak için evrimleşti.
Bu maddeler küçük dozlarda insan vücudu için faydalı olabilir; tıpkı kahvedeki kafein gibi.
Ancak yüksek dozda tüketildiğinde vücuda zararlı etkiler de doğurabilir.
Aston Tıp Fakültesi’nden diyetisyen Duane Mellor ise acı biber gibi baharatlarda bulunan maddelere insan vücudunun alışkın olduğunu belirtiyor.
Mellor, “Tanenler, polifenoller gibi maddeleri sindirebilecek bir evrimsel yapıya sahibiz. Ancak her tür için bu geçerli değil” diyor.
Baharatların sağlık üzerindeki etkilerinden bir diğeri de polifenoller. Bu bileşiklerin anti-enflamatuar etkileri olduğu biliniyor.
Ancak 2014 yılında yapılan bir araştırma, baharatla alınan polifenol miktarının düşük olması nedeniyle bu etkilerin sınırlı kalabileceğini vurguladı.
Yani sağlığa olumlu etkileri olsa da, bu faydanın belirgin olması için miktar ve düzenli tüketim önemli bir faktör.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
19:09
YORUM YAZ