2018’de keşfedilen gizemli bir kozmik patlama, bilim dünyasını heyecanlandırdı. LFBot adı verilen bu nadir olaylar, henüz varlığı kanıtlanamayan orta kütleli kara deliklerin ilk ipuçlarını veriyor olabilir.
2018 yılında Dünya’dan yaklaşık 200 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galakside gözlemlenen olağanüstü bir patlama, gökbilimcileri şaşkınlığa uğrattı.
Bilim insanlarının AT2018cow olarak adlandırdığı olay, daha sonra halk arasında “The Cow” (İnek) ismiyle tanındı. Bu patlama, olağan süpernova patlamalarından yüz kat daha parlaktı ve sadece birkaç gün süren göz kamaştırıcı bir ışıma oluşturdu.
Bu olayın ardından benzer özellikler taşıyan yaklaşık 10 kadar başka patlama daha keşfedildi. Bilim insanları bu tür olaylara “Luminous Fast Blue Optical Transients” yani LFBot adını verdi.
LFBot'lar çok sıcak, çok parlak ve çok kısa ömürlü patlamalar olarak tanımlanıyor. Örneğin, patlamalar sırasında oluşan mavi renk, 40 bin dereceye kadar çıkan sıcaklıkların göstergesi. Başlangıçta, bu olayların başarısız birer süpernova olduğu düşünüldü. Yani bir yıldız dışa patlamak isterken içe çöküyor ve bir kara delik oluşuyor.
Ancak yeni teoriler, bu olayların tamamen farklı bir mekanizmayla gerçekleştiğine işaret ediyor. Özellikle dikkat çeken hipotez, orta büyüklükteki kara deliklerin, kendilerine yaklaşan yıldızları parçalayarak bu patlamalara neden olduğu yönünde. Henüz gözlemlenememiş bu tür kara delikler, Evren’in en küçük ve en büyük kara delikleri arasındaki eksik halka olabilir.
Cornell Üniversitesi’nden Dr. Anna Ho ve Liverpool John Moores Üniversitesi’nden Dr. Daniel Perley gibi önde gelen gökbilimciler, bu olayların orta kütleli kara deliklere işaret ettiğini düşünüyor. Dr. Perley bu konuda “Genel hissiyat bu yönde” diyerek, mevcut teorinin giderek daha fazla destek bulduğunu belirtiyor.
Eğer bu teori doğrulanırsa, bilim insanları uzayın karanlık köşelerinde kayıp olan kara delik sınıfını keşfetmiş olacak. Bu keşif, Evren’in yapısı ve belki de karanlık madde hakkında kritik bilgilerin kapısını aralayabilir.
2018'deki ilk LFBot’tan bu yana sadece 10 kadar örnek bulunabildi. Ancak araştırmalar hızla sürüyor. Son tespit edilen bir LFBot’a “Wasp” ismi verilmesi düşünülüyor. Bu patlamanın da başarısız süpernova teorisine uymadığı görülüyor.
Alternatif bir teori daha var; Wolf-Rayet adı verilen devasa yıldızların, çok daha küçük ama yoğun kara delikler tarafından yutulması. Fakat en çok ilgi çeken olasılık hâlâ orta büyüklükteki kara deliklerin varlığına dair olan teori.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
19:31
YORUM YAZ