Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline başlamasının ardından tarafların dışişleri bakanları Türkiye’nin ev sahipliğinde ilk kez masaya oturdu. Görüşme sonrasında arka arkaya açıklamalar geldi. Peki görüşme ne anlama geliyor? Barışa yeni kapılar aralar mı? TGRT Haber’de uzmanlar değerlendirdi.
Türkiye’nin ev sahipliğinde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba, savaşın başlamasından itibaren ilk kez bir araya geldi. Kritik zirve saat 11.25'te başladı, 12.50 sıralarında sona erdi. Zirvenin ardından taraflarca peş peşe açıklamalar yapıldı. Bu arada bir açıklama da Rusya tarafından geldi, "Kiev, Putin-Zelenski görüşmesi için talepte bulunuyor" denildi. Peki bu görüşme ne anlama geliyor? Yeni müzakerelere kapı aralar mı? TGRT Haber’de Çağ Üniversitesinden Prof. Dr. Esat Arslan ile akademisyenler Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, Dr. Hüseyin Kazan, Dr. Filiz Katman ve Dr. Barış Adıbelli ve Emekli Tümgeneral Armağan Kuloğlu tarihi zirveyi değerlendirdi.
Türkiye’nin Ankara merkezli politikalar ortaya koyduğuna dikkat çeken Arslan, Türkiye’nin eskiden olduğu gibi ABD’den gelenleri bir emir telakkisi olarak kabul etmediğine dikkat çekti. Türkiye’nin her iki tarafa da eşit mesafede duruşunu devam ettirmesi gerektiğini belirten Arslan, şunları söyledi: “Türkiye kaçınılmaz bir arabulucu rolüne doğru ilerlemektedir. Bütün olaylar yuvarlak masada çözülür. NATO’nun meydan okumasının bir öznesi haline Türkiye gelememelidir.” Arslan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile masaya oturmayacağını ancak ABD Devlet Başkanı Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile masaya oturabileceğini söyledi.
Putin’in Ukrayna’da yaşanan çatışmalarla müzakere masasına gölgesinin düşürdüğünü belirten Kazan, “Putin istediğini zaten elde etti. Dışişleri bakanlığı ve askeri düzeyde bu görüşmeler devamı gelecektir. Putin masaya keskin ve net kararlar verilecek düzeye geldiğinde oturur. Hazırlık toplantısında Putin masaya oturmaz” dedi.
#haber#
Dr. Filiz Katman üçlü zirveyi söyle değerlendirdi: “Bu mesele Ukrayna ve Rusya meselesi değildir. Rusya tarafından açık kapı bırakıldı. Bu görüşmede yeni kapılar açar. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bugüne kadar karanlıkta kalmış konulara dikkat çekti.” “Lavron’un Batı’ya bağımlı olmak istemiyoruz” sözlerini değerlendiren Katman, “Rusya, bu sözlerle NATO’nun arka bahçesi olarak gördüğü bu coğrafyaya nükleer silah yerleştirmesine izin veremeyeceklerini söylemek istedi. Temel mesele müzakerelerin yapıldığı taraf Ukrayna değil, ABD liderliğindeki NATO. Bu müzakerenin bu şekilde sonuçlanmasının nedeni asıl muhatabın olmamasıdır” dedi.
Adıbelli ise zirveyi şöyle yorumladı: “Bu görüntü bile barış yönünde bir umut. Yeni kapılar açtı. Ukrayna işgal nedeniyle mağduriyetini, Rusya ise zaruretini anlattı. Barış yönünde bir adım atılsın istendi. Barış için Putin- Zelenski görüşmesi gerekiyor. Bu toplantıdan bir garanti durumu çıkmaz. Bu toplantı, bir nevi müzakerelere açığız mesajını dünya kamyonuna verme ve kendi argümanlarını anlatma zeminiydi” Toplantı öncesi ve sonrasında Ukrayna tarafının beden dilinde gergin olduğunu belirten Adıbelli, Rusya’nın argümanlarını ifade etmede Ukrayna’dan rol çaldığını belirtti. “Bunun arkasını gelecek” diyen Adıbelli, bundan sonraki gelişmelerin “Nasıl bir pazarlık yapabiliriz?” noktasında olacağını kaydetti.
Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe tarihi zirveye ilişkin görüşlerini şöyle ifade etti: “Her iki tarafta değişik bir ümit ve duygularla gelmiş durumda. Ukrayna tarafı insani koridor ve ateşkes için geldiğini ifade etti, Rusya’da istekleri ile ilgili somut adımlar bekledi. Tarafların ilerleme kat edecek somut adımlarla gelmediklerini gördük. Toplantı yeni müzakerelere kapı aralayabilir. Rusya isteklerini almadan ateşkese yanaşacağını sanmıyorum. Rusya harekatına devam edecektir, kendi isteklerine yaklaşmadan müzakereye katkı sağlamayacaktır. Liderler konusundaki görüşmeler de konuşuluyor.” Batı, Rusya’nın Ukrayna’da yıpratılmasını istediğini söyledi.
Emekli Tümgeneral Armağan Kuloğlu ise müzakere toplantısı ile ilgili şu yorumları yaptı: “Hem Rusya hem de Ukrayna Türkiye’ye güven duyduğunu ifade ettiler. Bu görüşmelerde Türkiye, her iki ülkeye karşı net bir çözüm önerisinde bulunmadı. Sadece ateşkesten ve insani yardım koridorundan bahsetti. Net bir ateşkes çıkmayacağı belliydi.”
#video#