Ev kadınlarının emekliliğinde prim desteği ve borçlanma! Kritik detayları SGK Uzmanı tek tek açıkladı

Ev kadınlarının erken emekliliği için hükümet tarafından yürütülen çalışmalar bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın genel seçim vaadi olan ‘ev kadınlarına emeklilik’ ile ilgili gelinen noktayı, kadınlar için yapılan çalışmaları ve devlet tarafından sunulan destekleri SGK Uzmanı İsa Karakaş TGRT Ankara Haber Müdürü Ahmet Sözcan’a anlattı.

KADINLAR ŞARTSIZ DOĞUM BORÇLANMASI İSTİYOR

Sosyal güvenlik reformuyla birlikte  kadınlara doğum borçlanması hakkı verilmesi büyük adımlardan biri olarak görülüyor. Ancak erkekler askerlik borçlanması yaparken bir şart bulunmazken kadınların borçlanmasında sigorta şartı bulunuyor. SGK Uzmanı İsa Karakaş, şartsız doğum borçlanmasına yönelik kadınların haklı talepleri olduğunu dikkat çekiyor.

Karakaş, tüm kadınlara 2 yıllık doğum borçlanmasının şartsız verilmesi gerektiğini dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Son dönemde kadınlara devlet tarafından pek çok hak verildi. Sayacak olursak, 2008 yılından itibaren yarım gün çalışma hakkı, ücretsiz izin hakkı ve yine daha önceden olmayan kadınlara doğum borçlanması hakkı verildi.  Kadınların istihdamıyla ilgili çok büyük teşvikler verildi. Ancak doğum borçlanması ile ilgili sorunlar var. Bütün kadınlar ‘şartsız doğum borçlanması’ istiyorlar. Biz bu talepleri her zaman gündeme getiriyoruz. Bir erkek istediği zaman gidip askerlik borçlanmasını yapabiliyor. Bir engel, şart yok. Bir anne doğum borçlanması yapacağı zaman ‘SGK başlangıcı neden yok’ diye soruluyor. Bunda bir handikap var. Bundan dolayı kadınların pek çoğu doğum borçlanması haklarına kavuşamıyor. Borçlanamadıkları için erken emeklilik umudu da olmuyor. Yurtdışından ikamet eden kadınlar gelip borçlanabiliyor ama Türkiye’deyse ne yazık ki olmuyor. Kadınlarımıza, annelerimize sigorta şartı konuluyor. Buradan Bakanımıza sesleniyoruz. Kadınların haklı talepleri olan şartsız doğum borçlanması bir an önce yasa yoluyla hayata geçirilmelidir. Bu yolla primleri eksik olan kadınlarımız her bir doğum için 2 yıl borçlanma hakkını kullanabilecek. Bir kadının primleri eksikse bunu doğum borçlanması yoluyla çözümleyebiliyor. Çocuğu olmayan kadınlar da neden borçlanamadıklarını soruyor. Evlat edindiğiniz zaman da sanki çocuğunu varmış gibi doğum borçlanması yapabiliyorsunuz.   Biyolojik olarak doğum yapmayan anneler de eğer evlat edinmişler ise doğum borçlanması yapabiliyor. Aslında tüm kadınlara 2 yıllık doğum borçlanmasının verilmesinin de istiyoruz.”

EVDE ÜRETEN KADINLARIN TALEPLERİ

Evlerde çalışan ve üreten kadınlarla ilgili de prim yüklerinin hafifletilmesi gerektiğini dikkat çeken İsa Karakaş, “Evde ürünleri üreten, iş yeri açmaksızın çarşıda pazarda vergiden muaf olarak satan kadınlar bu işlerini büyütüp istihdama katkıda bulunmak istiyor. Bunun için hükûmetten destek bekliyorlar. Hâlihazırda her ay en az 1.547,90 TL SGK primi ödeyerek sosyal güvenlik kapsamında bulunmaktadırlar. Ancak kazançlarına göre bu rakamı ödemekte zorlandıklarından diğer işverenler gibi teşvik ve desteklerden faydalanmak istiyorlar.” dedi.

“MEMUR KADIN ÇALIŞANLAR 7 YILDIR BEKLİYOR”

Yarım zamanlı çalışmaya ilişkin "Torba Kanun" 10 Şubat 2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandığını, SGK’lı kadınların yarım çalışmadan faydalandıklarını söyleyen Karakaş, memur kadınların yarım çalışma hakkından yönetmelik yüzünden yararlanamadığını dile getirdi. İsa Karakaş, “Bu hükümet döneminde kadınlar yarım çalışma hakkı verildi. 2016 yılında yasa çıktı. Tüm işçi kadınlar doğumdan sonra 15 gün çalışıyor. Burada yarım çalışma ödeneği devreye giriyor. 7 yıldır memur kadınların yarım çalışmaları ile ilgili bir yönetmelik çıkarılamadı. Yarım çalışma ile ilgili yasa çıktı ama yönetmelik çıkarılamadı. 4-5 Bakan değişti, memur kadınların bu hakkı bir türlü verilemedi. 2017 yılından beri SGK’lılar kullanıyor. Bu Bakanımız döneminde çıkarsa tarihi bir adım olacak” diye konuştu.

REFORMLA ‘KADINLARA SİZ İŞÇİ DEĞİLSİNİZ, PATRONSUNUZ’ DENİLDİ

İsa Karakaş kadınların elinden alınan emeklilik hakkını da anlattı. İsteğe bağlı sigortanın Bağkur’a geçirilmesi ile doğan mağduriyeti anlatan Karakaş, kadınlarımıza 2008 yılı öncesinde geçerli olan SSK sistemine tabi isteğe bağlı sigortaya geri döndürülmesi gerektiğini dikkat çekti. Karakaş, “2008 yılına kadar kadınlar işçi statüsünde SSK kapsamında emekli oluyorlardı. Yapılan reformda ‘kadınlara siz işçi değişsiniz, patronsunuz’ denildi. Nasıl mı? Daha önceden SSK’dan emekli oldukları için bugün çalışan kadın isteği bağlı sigortayı Bağ-Kur kapsamına aldıkları için kadınlar 7200 gün primle değil, 9000 gün prim ödeyerek emekli oluyor. Çalışmayan bir kadın zaten parası yok, her ay 6 bin civarı prim ödemesi gerekiyor. Bir de 9 bin gün prim. Ben diyorum ki bu kadınlarımıza yıpranma vermeyin, prim indirimi de vermeyin. 2008 yılında olduğu gibi SGK’dan isteğe bağlı sigortalı olsunlar. Otomatikman 1800 gün prim düşecek ve mağduriyetleri gidecektir. Bugün itibariyle isteğe bağlı prim ile emekli olmak isteyen kadın 9 bin gün prim ödemesi gerekiyor. SGK’ya geçerse 7200 gün öder.   Giriş tarihi ne kadar geriye doğru giderse mesela EYT’li ise prim günü 5000 güne kadar düşüyor.” dedi.  

“EV HANIMLARI SİSTEME GİRDİĞİNDE SGK KAZANACAK”

Emeklilik sisteminin SOS verdiğini söyleyen Karakaş, kadınlara vaat edilen prim desteğinin verilerek SGK sistemine dahil edilmesi gerektiğini söyledi. Karakaş, yerine getirilse bile primler 6400 TL, prim desteği de 2133 TL kadınlar 4267 TL prim ödeyecek.” dedi.

KADEMELİ EMEKLİLİKTE KADINLAR ERKEKLERDEN DAHA ÇOK MAĞDUR

Emeklilikte kademe ile ilgili üçlü koalisyonun kadınları mağdur eden yönünden de bahseden İsa Karakaş, “1999 yılında EYT yasası çıktığında en fazla kadınlar mağdur oldu. EYT öncesinde memur kadınlar 7200 prim günüyle emekli oluyorlardı. Bağkur’lu kadınlar 7200 primle emekli oluyordu. Ecevit Başkanlığındaki üçlü koalisyon, 8 Eylül 99 yılında EYT yasası ile birlikte, kadınlara hiç acımadan, 7200 gün olan primi, birden 9 bin güne çıkardılar. Emeklilikte kademe meselesine baktığımızda kadınların erkeklerden daha çok mağdur olduklarını söyleyebiliriz. Emeklilikte kademenin gelmesi gerekiyor. Öncelikle kadınlar için. Kademeli emeklilik de bu yüzden bir an önce ifa edilmesi gerekiyor.” dedi.